Lojistikte Teknoloji Kullanımı Dersi 7. Ünite Sorularla Öğrenelim

Lojistik nedir?

Tedarikçiler ile müşteriler arasında, hammaddenin elde edilişinden işlenmesine, tamamlanmış ürünün çevrimine veya yok edilmesine kadar olan tüm süreçte mal, bilgi ve ödeme akışı ile ilişkili faaliyetler bütünüdür.

Tedarik zinciri nedir?

Tedarikçileri, tesisleri, depoları, müşterileri birbirine bağlayan fiziksel yapıdır ve bunlar arasında gerçekleşen mal ve bilgi akışını kapsar.

Lojistik kararlar genel anlamda kaç sınıfa ayrılır?

Lojistik kararlar, genel anlamda stratejik, taktik ve operasyonel olmak üzere üç sınıfa ayrılmaktadır. Stratejik kararların özellikleri nelerdir Uzun süreli etkileri olan kararlardır (çoğu zaman yıllara ayrılır). Lojistik sistemlerinin tasarımını, büyük maliyetler gerektiren kaynakların (tesis yerleşimi, kapasite, büyütme, depo kurumu, araç filosu büyüklüğünün belirlenmesi…) tamamını içermektedir. Çünkü karar vermede kullanılan veriler, çoğu zaman tam değildir/eksiktir ve belirsizdir, stratejik kararlar genelde çok detaya inmeden toplanmış (aggregated), genel derlenmiş verilere dayanan kestirimleri/tahminleri kullanılır.

Taktiksel kararların özellikleri nelerdir?

Orta dönem (aylık veya üçer aylık zaman dilimlerde) kararlarıdır ve kaynaklarının işleme Tahsis edilmesi, üretim ve dağıtım planları içerir (sevkiyat sıklığı, depolama alanı büyüklüğünün belirlenmesi). Taktiksel karalar çoğu kez derlenmemiş/ayrıştırılmış (disaggregated), verilere dayanan tahminleri/kestirimleri kullanır.

Operasyonel kararların özellikleri nelerdir?

Günlük temelde veya anlık verilen kararlardır ve dar bir ufka/etkiye sahiptir. Araç turlarının belirlenmesi, sevkiyatların planlanması, depo siparişlerinin alınması gibi faaliyetleri içerir. Operasyonel kararlar, çok detaylı veriye dayanır, sonuçları/getirileri bellidir.

Tedarik zinciri yönetimi profesyonelleri konseyine göre lojistik tanımı nasıldır?

Müşteri gereksinimlerini karşılamak amacıyla malların, hizmetlerin ve ilgili bilginin başlangıç noktasından tüketim noktasına kadar etkin ve verimli akışının ve saklanmasının planlanması, uygulanması ve kontrolü sürecidir.

Lojistik neleri kullanır?

Lojistik, doğal kaynakları, insan kaynaklarını, finansal kaynakları ve bilgi kaynaklarını kullanır.

Tedarikçilerin görevi nedir?

Tedarikçiler, işletme içerisinde hammadde, üretim içi stok ve son ürünler şeklinde sınıflandırılan malzemeleri sağlarlar

Lojistiğin çıktıları nelerdir?

? İşletmenin rekabet avantajı sağlaması ? Zaman ve yer faydası ? Müşteriye verimli hareketi

İşletme içerisinde gerçekleştirilen faaliyetler kaç sınıfa ayrılır?

İki sınıfa ayrılır. Bunlar; ? Ana faaliyetler ? Destek faaliyetleri

Ana faaliyetler nelerdir?

? Müşteri hizmet standartları ? Taşıma ? Envanter yönetimi ? Bilgi akışı ve sipariş süreci yönetimi

Müşteri hizmet standartlarını neler oluşturur?

? Müşteri istek ve ihtiyaçlarını tespit etmek ? Bir hizmete verilen müşteri tepkilerini takip etmek ? Müşteri hizmet seviyelerini tanımlamak

Taşıma faaliyetlerini neler oluşturur?

? Taşıma şekli ve sağlayıcı seçimi ? Nakliye konsolidasyonları kararı ? Araç rotalama ? Araç planlama ? Donatım ve ekipman seçimi ? Sigorta işlemleri ? Ücret, navlun bedellerinin kontrolleri

Envanter yönetimi neleri kapsar?

? Ham madde ve bitmiş ürün stok politikalarının belirlenmesi ? Kısa dönemli satış tahminlerinin yapılması ? Stok noktalarındaki ürün karışımlarının belirlenmesi ? Stok noktalarının hacimleri, sayıları ve yerlerinin tespiti ? Tam zamanında üretim, itme ve çekme sistemleri stratejilerinin seçimi

Bilgi akışı ve süreci yönetimi faaliyetleri nelerden oluşur?

? Satış talebi – envanter arayüzü prosedürlerinin belirlenmesi ? İş emri bilgilerinin aktarım metodunun seçimi ? İş emri kuralları tanımlanması

Destek faaliyetlerini neler oluşturur?

? Depolama ? Malzeme taşıma ? Satın alma ? Koruyucu paketleme ? Üretim ile iş birliği ? Bilgi yönetimi

Depolama faaliyetleri nelerdir?

? Depo alanı-hacmi belirleme ? Stok alanı tasarımı ve araç yükleme/boşaltma yeri dizaynı ? Depo konfigürasyonu ? Stok yerleşimi

Malzeme taşıma faaliyetleri nelerdir?

? Ekipman seçimi ? Ekipman yenileme politikası ? Sipariş toplama prosedürleri ? Stok için yerleştirme tekrar bulup getirme

Satın alma faaliyetlerini neler oluşturur?

? Tedarik kaynağı seçimi ? Satın alma zamanlaması ? Satın alınan miktarların tespiti

Koruyucu paketleme faaliyetleri hangi unsurlardan oluşur?

? Taşıma ? Stoklama ? Hasar ve kayıpları önleyen tasarımlar geliştirmek

Üretim ile iş birliği yapma unsurları nelerdir?

? Toplam adetleri belirlemek ? Üretim çıktısının sıra ve zamanlamasını oluşturmak

Bilgi yönetimi faaliyetleri nelerdir?

? Bilgi toplama, depolama ve kullanma ? Veri analizleri ? Kontrol prosedürleri

Lojistikte farklı alanlarda alınan kararlar hangi başlıklar altında toplanır?

3 başlık altında toplanır. Bunlar; ? Tesis Yeri Seçim Kararları ? Stok Düzeyi Kararları ? Taşıma/Dağıtım/Sevkiyat Kararları

Tesis içi kararlara neler örnek olarak verilebilir?

? Depo içindeki malzeme taşıma sisteminin tümüne karar vermek, ? Depo içinde parçaların konacağı yerleri belirlemek, ? Ürünler için güvenlik stok seviyesini belirlemek.

Tesisler arası kararlara neler örnek olarak verilebilir?

? Depoların nereye kurulacağını belirlemek, ? Müşterilere dağıtım yapan / toplayan araçların rotalarını oluşturmak, ? Coğrafi yapıya uygun olarak hangi müşterinin malzemesinin, hangi depoda saklanacağını planlamak.

Belli başlı lojistik problemleri nelerdir?

? Araç rotalama ? Araç yükleme ? Tedarikçi seçimi ? Parti büyüklüğü belirleme ? Tesis veya depo yeri seçimi ? Dağıtım Ağı Tasarımı ? Stok Yönetimi ? Depo Kapasite Tasarımı

Karşılaşılan problemlerin içeriği ve kapsamı açışından benzer bir sınıflandırma nasıl yapılabilir?

? Lojistik gereksinimlerin tahminlenmesi ? Lojistik ağının tasarımı ? Stok yönetimi problemleri ? Depo tasarımı ve işletimi ? Nakliye planlaması

Lojistik problemlerinin çözümünde en önemli etken nedir?

Lojistik faaliyetler bütünü içinde karşılaşılan problemler, karmaşık ve çözümü zor problemlerdir. Doğru kararlar verilmesi ve/veya iyi çözümlerden hareketle faaliyetlerin yürütülmesi sayesinde, rekabetçi üstünlük, daha yüksek müşteri tatmini, düşük maliyet, yüksek hizmet ve ürün kalitesi sağlanabilecektir. Karar verme süreci içinde, Lojistik Planlama Üçgeninde yer alan tüm bileşenler önemli olmakla birlikte, operasyonel düzeyde kaynakların doğru kullanılması adına taşıma/sevkiyat/dağıtım faaliyetlerinin doğru planlanması, çizelgelenmesi ayrı bir önem arz etmektedir ve diğerlerinden bir adım öne çıkmaktadır.

Niceliksel analizin faydalı olabileceği durumlar nelerdir?

? Bir lojistik sistem hali hazırda varsa, bu mevcut sistemin uygunluğu karşılaştırılmak istenebilir. ? Belirlenmiş alternatiflerinin değerlendirilmesi istenebilir. ‘Eğer olursa ne olur’ gibi soruların cevaplandırılması istenebilir. ? Belirli bir performans değeri için ‘en iyi’ seçeneği sunan bir yeni düzenlemenin geliştirilmesi istenebilir.

Niceliksel analizde hangi teknikler karar vermede yol göstericidir?

Kıyaslama (bencmarking), Benzetim (simulation), yakınsama, eniyileme (optimization) teknikleri.

Lojistik sistemler ve bunlarla ilgili problemlerin ortak özellikleri nelerdir?

Stokastik ve dinamik oluşu.

Modern lojistik sistemlerin yönetim ve kontrolünde neler etkili olmaktadır?

Modern lojistik sistemlerinin yönetim ve kontrolü, birçok dağınık ve hiyerarşik olarak düzenlenmiş seviyeye bağlıdır. Karar vericiler, sevkiyatçılar, şoförler, çalışanlar ve müşteriler, farklı ilgi alanı ve amaçlara, farklı bilgi birikimi ve farklı seviyede iş deneyimine sahiptir. Bu kişiler durumları farklı olarak algıladıkları gibi, birçok kararı de kişisel algılara ve kişisel olarak değerlendirdikleri parametrelere göre alırlar.

Modern lojistik sistemlerin yönetim ve kontrolü ve buna bağlı olarak problemlerin çözümü hangi tekniklere dayanır?

Modern lojistik sistemlerin yönetim ve kontrolü ve buna bağlı olarak da problemlerinin çözümü, Yönetim Bilimi (MS), Yöneylem Araştırması (OR) ve Yapay Zeka (AI) tekniklerine dayanır. Tüm bu yöntem ve teknikler; dağıtımın daha etkin olmasına, daha kısa rotalar ile sevkiyata ve daha az trafik sıkışıklığına, daha düşük üretim maliyetine ve nakliye masraflarının düşmesine katkıda bulunduğu kadar, hizmet seviyesini de yükseltir.

Geliştirilen matematiksel modellemeler ne amaçla kullanılır?

Geliştirilen matematiksel modeller, gelecekteki sistem davranışını tahmin etmenin yanı sıra, gelecekteki sistem gelişimini planlamada ve çeşitli kontrol stratejilerini ve eylemlerini tanımlamada kullanılır. En önemli ve en zor OR alanlarından birisi de, karmaşık ve pahalı altyapı ve ekipmanın bulunduğu, çok sayıda farklı kullanıcının ve birçok parametre değerinin belirsiz olduğu mantıksal sistemlerdir.

Yöneylem Araştırması (OR) dahilindeki ana araştırma faaliyetlerine neler örnek olarak verilebilir?

Gözlem, analiz, gelecekteki gelişmelerin tahmini, karmaşık sistemlerin kontrolü ve bu sistemlerin optimizasyonu, Yöneylem Araştırması (OR) dahilindeki ana araştırma faaliyetlerinden birkaçını temsil etmektedir. Sistem davranışının analizi, çeşitli sistem süreçlerini kesin bir biçimde açıklayan belirli teorik modellerin geliştirilmesini sağlar.

Yapay zekâ nedir ne amaçla kullanılır?

Akıllı davranış gösterme yeteneğine sahip bilgisayar programları üzerindeki çalışma ve araştırmalara Yapay Zekâ ismi verilir. (AI, insan zekasının yeteneklerini bilgisayarlara aktarmayı araştıran bilişim bilimi dalı olarak tanımlanmaktadır.) AI esas olarak, insanın akıllı davranışlarını taklit etmeye çalışır. AI teknikleri, üretim, nakliye ve depolama faaliyetlerindeki çeşitli karar vericilerin davranış ve karar verme mekanizmalarını makul bir biçimde tanımlayan kullanışlı araçları temsil eder. Dağınık AI ve çok ajanlı sistemler, çeşitli lojistik faaliyetlerinin analizinde özellikle kullanışlı araçlardır.

Yöneylem araştırması nedir?

Yöneylem Araştırması, sınırlı kaynaklar altındaki en iyi eylem şeklini araştıran bir dizi bilimsel teknik olarak tanımlanabilir.

Problem çözme adımları nelerdir?

? Problem tanımı ? Problemin matematiksel formülasyonu ? Model doğrulama ? Modeli çözme ? Uygulama

Matematiksel model nedir?

Gerçek hayattaki problemin matematiksel tanımına, gerçek hayat probleminin matematiksel modeli denir.

Algoritma nedir?

Algoritma, tanımlanan matematiksel modeli çözmek üzere analistin kullandığı bazı nicel metotları temsil eder. Algoritmalar genellikle adım adım ilerleme usulüne göre takip edilecek bir talimat kümesinden oluşur. Algoritma, optimal çözümü bulmak üzere tanımlanan model için uygun bir çözüm oluşturur. Tanımlanan sorunun optimal çözümü, uygun tüm çözümler arasındaki mümkün olan en iyi çözümdür. Tanımlanan amaç fonksiyonuna bağlı olarak optimal çözüm, azami gelire, asgari maliyete, azami kâra ve benzeri amaçlara karşılık gelir.

Matematiksel programlama teknikleri nerelerde kullanılır?

Matematiksel programlama teknikleri tanımlanan amaçları karşılamak üzere sınırlı kaynakların (malzeme, sermaye, işgücü vb.) en etkin şekilde tahsisine ilişkin problemleri ele almada kullanılmaktadır. Tipik problemler arasında pazar payı maksimizasyonu, üretim planlaması, personel planlaması ve kaydı, araç rotası planlaması, ağ içindeki tesislerin konumlandırılması, filo gelişiminin planlaması gibi faaliyetler bulunur. Matematiksel programlama metotlarından birisi kullanılarak bunların çözümleri bulunabilir.

Kesin algoritmanın özelliği nedir?

Kesin algoritmalar optimal çözümü daima bulur. Kesin algoritmaların geniş çaplı kullanılması önündeki engel, optimal çözümü bulmak için gereken bilgisayar süresidir. Bazı durumlarda bu bilgisayar süresi aşırı büyük olur.

Sezgisel algoritma nedir ve ne amaçla kullanılır?

Heuristic (sezgisel) kelimesinin kökeni Yunanca keşfetmek veya bulmak anlamına gelmektedir. Sezgisel algoritma, bilim, icat ve problem çözme yeteneklerinin bir birleşimi olarak tanımlanabilir. Esasında sezgisel bir algoritma, analistin uygun çözüm uzayında arama yapmak için geliştirdiği ve kullandığı prosedürü temsil eder. İyi bir sezgisel algoritma, makul bir bilgisayar süresi içinde kaliteli çözümler üretmelidir. Büyük boyutlardaki karmaşık lojistik problemleri genellikle çeşitli sezgisel algoritmaların yardımıyla çözülür. İyi sezgisel algoritmalar, bazı problem durumlarında en iyi çözümleri bulma yeteneğine sahip olmasına karşın, sezgisel algoritmalar en iyi çözümü bulacağını garanti etmez. Sezgisel algoritmaların yaygın şekilde kullanılmasını birkaç nedeni vardır. Kesin algoritmalar kullanıldığında problemin çözüm süresinin problemin boyutuyla birlikte katlanarak arttığı durumlarda sezgisel algoritmalar kullanılır. Bazı durumlarda ise, kesin algoritma kullanmanın maliyeti, en iyi çözümün getireceği potansiyel faydalardan çok daha fazla olur. Bu nedenle, bu gibi durumlarda analistler genellikle çeşitli sezgisel algoritmalar kullanırlar. Gerçek hayatta çok sayıdaki lojistik probleminin çözümü yalnızca sezgisel algoritmalarla mümkündür. Birçok sezgisel algoritma göreceli olarak basit fikirlere dayanırken, birçoğu da problemin önceden matematiksel formülasyonu olmadan geliştirilmiştir.

Yaygın olarak kullanılan sezgisel algoritmalar nelerdir?

Greedy (Açgözlü) ve değişmeli algoritmalar, yaygın olarak kullanılan sezgisel algoritmalardır.

Greedy (Açgözlü) algoritmada problem nasıl çözülür?

Greedy (açgözlü) sezgisel algoritmalar, ele alınan problemin çözümünü adım adım ilerleme prosedürüne göre oluşturur. Amaç fonksiyon değerini azami olarak iyileştirmek üzere prosedürün her bir adımında değişkenlerden birine değer atanır. Greedy algoritma her bir adımda gelecekteki maliyet veya sonuçlarına bakmadan mevcut en iyi çözümü arar. Greedy algoritmalar her bir adımda mevcut bulunan yerel bilgileri kullanır. Greedy algoritmaların temel konsepti Tepeye tırmanma tekniğine benzer. Tepeye tırmanma tekniğinde amaç fonksiyon değerinde artık başka geliştirme yapılması mümkün olmayana kadar yeni çözüm mevcut çözümün yerini alır. Greedy algoritmalar ve Tepeye tırmanma tekniği, hiçbir zaman aşağıya doğru gitmeden dağın tepesine ulaşmaya çalışan bir dağcıya benzer.

Değişmeli sezgisel algoritmaların özeliği nedir?

Değişmeli sezgisel algoritmalar, karşılıklı değişim fikrine dayanır ve yaygın olarak kullanılır. Karşılıklı değişim fikri, mevcut bir çözümle başlayıp bu çözümün iyileştirilip iyileştirilemeyeceğini kontrol etmeye dayanır. Değişmeli sezgisel algoritma önce rastlantısal bir yolla (rastgele veya diğer bir sezgisel algoritmayı kullanarak) uygun bir başlangıç çözümü oluşturur veya seçer ve bunun ardından çözümün içindeki belirli değişimlerle mevcut çözümü iyileştirmeye çalışır.

Metasezgisel tekniklerin özellikleri nelerdir?

Geliştirilen birçok sezgisel teknik sadece belirli bir problemi çözebilirken, metasezgisel teknikler, genel kombinasyonel optimizasyon teknikleri olarak tanımlanabilir. Bu teknikler birçok farklı kombinasyonel optimizasyon problemini çözmek üzere tasarlanmıştır. Geliştirilen metasezgisel teknikler, yerel arama tekniklerine veya popülasyon arama tekniklerine dayanır. Yerel arama tabanlı metasezgiseller (Tavlama Benzetimi, Yasaklı Arama Arama, Bulanık Mantık, Karınca Algoritması vb.) çözüm uzayını, mevcut çözümün yakın komşuluğu içinde arar. Metasezgiseller içineki her bir adım, mevcut çözümden, mevcut çözümün yakın komşuluğu içinde bulunan diğer bir potansiyel iyi çözüme gitmeyi temsil eder. Popülasyon araması durumunda ise geleneksel arama tekniklerinin aksine arama işlemi, bir çözüm popülasyonuna paralel olarak yürütülür. Bu çözümler birleştirilir ve yeni bir çözüm jenerasyonu üretilir. Her bir yeni çözüm jenerasyonunun, öncekinden daha iyi olması beklenir.

Tavlama benzetimi tekniğinin özelliği nedir?

Tavlama Benzetimi tekniği, karmaşık kombinasyonel problemleri çözmede sıklıkla kullanılan metotlardan bir tanesidir. Bu yöntem, istatistiksel mekanik alanındaki belirli problemlerle olan benzerlik temeline dayanır. Tavlama Benzetimi terimi, fiziksel proseslerle olan benzerlikten gelmektedir. Tavlama, işlemin başlangıcında erimiş durumda olan malzemenin, en düşük enerji durumu elde edilene dek sıcaklığını düşürme işlemidir. İşlemin belirli noktalarında termal denge adı verilen duruma erişilir. Fiziksel sistemler söz konusu olduğunda, en düşük enerji durumuna sahip parçacık sırasını oluşturmaya çalışırız. Bu işlem, malzemenin bir süre bulunduğu sıcaklıkların önceden belirtilmiş olmasını gerektirir.

Genetik algoritmaların özellikleri nelerdir?

Genetik algoritmalar, karmaşık kombinasyonel optimizasyon problemlerinin çözümünde kullanılan doğal seleksiyon mekaniği tabanlı arama tekniklerini temsil etmektedir. Bu algoritmalar Darwin’in evrim teorisine olan benzerlikten geliştirilmiş olup, temel prensibi en uygun olanın hayatta kalmasıdır. Genetik algoritmalar söz konusu olduğunda geleneksel arama tekniklerinin aksine arama işlemi, bir çözüm popülasyonuna paralel olarak yürütülür. İlk adımda ele alınan maksimizasyon (veya minimizasyon) problemine ilişkin çeşitli çözümler üretilir. Sonraki adımda bu çözümlerin değerlendirmesi, yani amaç fonksiyonu (maliyet) açısından hesaplaması yapılır. Daha iyi uyum sağlayan (amaç fonksiyonu değeri) iyi sonuçlardan bazıları daha ileri seviye değerlendirme tabi tutulur. Kalan çözümler değerlendirmeden çıkartılır. Seçilen çözümler üreme, çapraz geçiş ve mutasyon evrelerinden geçer. Bunun ardından yeni bir çözüm jenerasyonu üretilir, bunu yeni bir jenerasyon takip eder ve böylece gider. Her bir yeni jenerasyonunun, öncekinden daha iyi olması beklenir. Ön tanımlı durma koşulu karşılandığında yeni jenerasyon üretimi durur. Ele alınan problemin nihai çözümü, arama sırasında oluşturulan en iyi çözümdür.

Lojistik nasıl tanımlanabilir? 

Lojistik; tedarikçiler ile müflteriler aras›nda, hammaddenin elde ediliflinden ifllenmesine, tamamlanm›fl ürünün çevrimine veya yok edilmesine kadar olan tüm süreçte mal, bilgi ve ödeme ak›fl› ile iliflkili faaliyetler bütünüdür.

Lojistik kararlar kaç şekilde yapılır ve ne gibi süreçleri içerirler?  

Lojistik, farklı alanlarda karar verme gerekliliklerini içerir. Lojistik kararlar, genel anlamda stratejik, taktik ve operasyonel olmak üzere üç sınıfa ayrılmaktadır:

• Stratejik Kararlar: Uzun süreli etkileri olan kararlardır (çoğu zaman yıllara ayrılır). Lojistik sistemlerinin tasarımını, büyük maliyetler gerektiren kaynakların (tesis yerleşimi, kapasite, büyütme, depo kurumu, araç filosu büyüklüğünün belirlenmesi…) tamamını içermektedir. Çünkü karar vermede kullanılan veriler, çoğu zaman tam değildir/eksiktir ve belirsizdir, stratejik kararlar genelde çok detaya inmeden toplanmış (aggregated), genel derlenmiş verilere dayanan kestirimleri/tahminleri kullanılır.
• Taktiksel Kararlar: Orta dönem (aylık veya üçer aylık zaman dilimlerde) kararlarıdır ve kaynaklarının işleme Tahsis edilmesi, üretim ve dağıtım planları içerir (sevkiyat sıklığı, depolama alanı büyüklüğünün belirlenmesi). Taktiksel karalar çoğu kez derlenmemiş/ayrıştırılmış (disaggregated), verilere dayanan tahminleri/kestirimleri kullanır.
• Operasyonel Kararlar: Günlük temelde veya anlık verilen kararlardır ve dar bir ufka/etkiye sahiptir. Araç turlarının belirlenmesi, sevkiyatların planlanması, depo siparişlerinin alınması gibi faaliyetleri içerir. Operasyonel kararlar, çok detaylı veriye dayanır, sonuçları/getirileri bellidir.

“Müşteri gereksinimlerini karşılamak amacıyla malların, hizmetlerin ve ilgili bilginin başlangıç noktasından tüketim noktasına kadar etkin ve verimli akışının ve saklanmasının planlanması, uygulanması ve kontrolü sürecidir.” şeklünde yapılan logistik tanımlaması hangi kuruma aittir? 

1962 yılında kurulmuş olan ve lojistik yöneticileri, eğitimcileri ve uygulamacılarından oluşan profesyonel bir organizasyon olan Tedarik Zinciri Yönetimi Profesyonelleri Konseyi’nin (Council of Supply Chain Management Professionals) lojistik tanımı ise şöyledir: “Müşteri gereksinimlerini karşılamak amacıyla malların, hizmetlerin ve ilgili bilginin başlangıç noktasından tüketim noktasına kadar etkin ve verimli akışının ve saklanmasının planlanması, uygulanması ve kontrolü sürecidir.”

Lojistik faaliyetlerin bileşenleri nelerdir?

Lojistik faaliyetler bütünleşik ve kapsamlıdır. Tedarikçiler, stoklar, müşteriler,
amaçlar, üretim birimleri, ülkeler, servis kanalları, ürünler, zaman aralıkları vb. lojistik faaliyetlerin bileşenleri olarak sayılabilir.

Lojistik sürecinde gerçekleştirilen ana faaliyetler hangileridir? 

Ana Faaliyetler :

• Müşteri Hizmet Standartları
• Taşıma
• Envanter yönetimi
• Bilgi akışı ve sipariş süreci yönetimi

Lojistik sürecinde gerçekleştirilen destek faaliyetler hangileridir? 

Destek Faaliyetler :

• Depolama
• Malzeme taşıma
• Satın alma
• Koruyucu paketleme
• Bilgi yönetimi

Lojistik süreçte tesis içi ve tesisler arası kararlara neler örnek olarak verilebilir?

Lojistik süreçte bazı kararlar, tesis içi ve tesisler arası olarak da kendi içinde sınıflandırılabilir.

Tesis içi kararlara örnek;

• Depo içindeki malzeme taşıma sisteminin tümüne karar vermek,
• Depo içinde parçaların konacağı yerleri belirlemek,
• Ürünler için güvenlik stoku seviyesini belirlemek.

Tesisler arası kararlara örnek;

• Depoların nereye kurulacağını belirlemek,
• Müşterilere dağıtım yapan / toplayan araçların rotalarını oluşturmak,
• Coğrafi yapıya uygun olarak hangi müşterinin malzemesinin, hangi depoda saklanacağını planlamak.

Lojistik faalietlerinde karşılaşılan ve çözülmesi gereken başlıca problemler nelerdir? 

Lojistik faaliyetler bütünü içinde incelendiğince karşımıza çözülmesi gereken bir dizi lojistik problemlerinin temelini oluşturmaktadır. Bunların en belli başlıcaları şunlardır:

• Araç rotalama
• Araç yükleme
• Tedarikçi seçimi
• Parti büyüklügü belirleme
• Tesis veya depo yeri seçimi
• Dağıtım Ağı Tasarımı
• Stok Yönetimi
• Depo Kapasite Tasarımı

Lojistik Planlama sürecindeki bileşenlerden hangisi operasyonel düzeyde diğerlerinden daha önemlidir? 

Karar verme süreci içinde, Lojistik Planlama Üçgeni’nde yer alan tüm bileşenler önemli olmakla birlikte, operasyonel düzeyde kaynakların doğru kullanılması adına taşıma/sevkiyat/dağıtım faaliyetlerinin doğru planlanması, çizelgelenmesi ayrı bir önem arz etmektedir ve diğerlerinden bir adım öne çıkmaktadır.

Lojistik süreçte niceliksel analizin ne gibifaydalar vardır?

Niceliksel analizin faydalı olabileceği üç durum bulunmaktadır.

• Bir lojistik sistem hali hazırda varsa, bu mevcut sistemin uygunluğu karşılaştırılmak istenebilir.
• Belirlenmiş alternatiflerinin değerlendirilmesi istenebilir. ‘Eğer olursa ne olur’ gibi soruların cevaplandırılması istenebilir.
• Belirli bir performans değeri için ‘en iyi’ seçeneği sunan bir yeni düzenlemenin geliştirilmesi istenebilir.

Modern lojistik sistemlerde problemlerin çözümünde kullanılan Yapay Zeka nın kullanım alanları ve çalşma prensipleri nelerdir? 

“Akıllı davranış” gösterme yeteneğine sahip bilgisayar programları üzerindeki çalışma ve araştırmalara Yapay Zeka ismi verilir. (AI, insan zekasının yeteneklerini bilgisayarlara aktarmayı araştıran bilişim bilimi dalı olarak tanımlanmaktadır.) AI esas olarak, insanın akıllı davranışlarını taklit etmeye çalışır. AI teknikleri, üretim, nakliye ve depolama faaliyetlerindeki çeşitli karar vericilerin davranış ve karar verme mekanizmalarını makul bir biçimde tanımlayan kullanışlı araçları temsil eder. Dağınık AI ve çok ajanlı sistemler, çeşitli lojistik faaliyetlerinin analizinde özellikle kullanışlı araçlardır.

Yöneylem araştırması nedir ve neleri kapsar?

Yöneylem Araştırması, sınırlı kaynaklar altındaki en iyi eylem şeklini araştıran bir dizi bilimsel teknik olarak tanımlanabilir. OR’nin başlangıcı 1936’daki ‹ngiliz Havacılık Bakanlığı aktivitelerine kadar uzanır. Yöneylem Araştırması (Operasyonel Araştırma) ismi, askeri operasyon araştırmalarından gelmektedir. Gerçek OR patlaması, II. Dünya Savaşı’ndan sonra birçok Amerikan üniversitesinde OR derslerinin açılması ve OR metodlarının sanayi ve kamu sektöründe yaygın bir şekilde kullanılmasıyla yaşanmıştır. Modern bilgisayarların geliştirilmesi de OR tekniklerinin başarısına önemli katkıda bulunmuştur.

Sezgisel algoritma ne demektir? Özellikleri nelerdir?

“Heuristic” (sezgisel) kelimesinin kökeni Yunanca “keşfetmek” veya “bulmak” anlamına gelen “???????” kelimesidir. Sezgisel algoritma, bilim, icat ve problem çözme yeteneklerinin bir birleşimi olarak tanımlanabilir. Esasında sezgisel bir algoritma, analistin uygun çözüm uzayında arama yapmak için geliştirdiği ve kullandığı prosedürü temsil eder. İyi bir sezgisel algoritma, makul bir bilgisayar süresi içinde kaliteli çözümler üretmelidir. Büyük boyutlardaki karmaşık lojistik problemleri genellikle çeşitli sezgisel algoritmaların yardımıyla çözülür. İyi sezgisel algoritmalar, bazı problem durumlarında en iyi çözümleri bulma yeteneğine sahip olmasına karşın, sezgisel algoritmalar en iyi çözümü bulacağını garanti etmez.

Problem çözümünde karşılaşılan fiziksel kısıtlara örnek olarak ne verilebilir?

Kısıtlar, bazı mühendislik kuralları, kanunlar, talimatlar gibi fiziksel kaynaklar olabileceği gibi, finansal nedenlere de bağlı olabilir. Uçak 100 koltuk kapasitesindeyse, planlanan uçuş için 100 yolcudan fazlasını kabul etmek mümkün değildir. Bu, fiziksel kısıtın tipik bir örneğidir.

Sezgisel algoritmaların yaygın şekilde kullanılmasının sebeplerinelerdir?

Sezgisel algoritmaların yaygın şekilde kullanılmasını birkaç nedeni vardır. Kesin algoritmalar kullanıldığında problemin çözüm süresinin problemin boyutuyla birlikte katlanarak arttığı durumlarda sezgisel algoritmalar kullanılır. Örneğin, 3000 adet ikili (0 veya 1 değerini alabilen) değişkenin bulunduğu bir problemde, potansiyel çözüm sayısı 23000 olur. Bazı durumlarda ise, kesin algoritma kullanmanın maliyeti, en iyi çözümün getireceği potansiyel faydalardan çok daha fazla olur. Bu nedenle, bu gibi durumlarda analistler genellikle çeşitli sezgisel algoritmalar kullanırlar. Ele alınan problemin iyi “yapılandırılmamış” olduğu durumlarla sıklıka karşılaşılabilir. Bu, analistin problemle ilgili tüm bilgilere sahip olmadığı ve amaç fonksiyonu ve kısıtlayıcıların kesin bir şekilde tanımlanmadığı anlamına gelir. İyi tanımlanmamış bir problemin “en iyi” çözümünü bulmaya çalışmak, aslında gerçek probleme kötü bir çözüm olan “en iyi” bir çözüm üretebilir

Greedy (Açgözlü) algoritma ne demektir ve kullanım prensipleri nelerdir? 

“Greedy” (Açgözlü) Sezgisel Algoritmalar “Greedy” (açgözlü) sezgisel algoritmalar, ele alınan problemin çözümünü adım adım ilerleme prosedürüne göre oluşturur. Amaç fonksiyon değerini azami olarak iyileştirmek üzere prosedürün her bir adımında değişkenlerden birine değer atanır. Greedy algoritma her bir adımda gelecekteki maliyet veya sonuçlarına bakmadan mevcut en iyi çözümü arar. Greedy algoritmalar her bir adımda mevcut bulunan yerel bilgileri kullanır. Greedy algoritmaların temel konsepti “Tepeye tırmanma” tekniğine benzer. “Tepeye tırmanma” tekniğinde amaç fonksiyon değerinde artık başka geliştirme yapılması mümkün olmayana kadar yeni çözüm mevcut çözümün yerini alır. “Greedy” algoritmalar ve “Tepeye tırmanma” tekniği, hiçbir zaman aşağıya doğru gitmeden dağın tepesine ulaşmaya çalışan bir dağcıya benzer.

Matematiksel programlama teknikleri kullanılarak hangi problemlere çözüm bulunabilir? 

Matematiksel programlama teknikleri tanımlanan amaçları karşılamak üzere sınırlı kaynakların (malzeme, sermaye, iş gücü vb.) en etkin şekilde tahsisine ilişkin problemleri ele almada kullanılmaktadır. Tipik problemler arasında pazar payı maksimizasyonu, üretim planlaması, personel planlaması ve kaydı, araç rotası planlaması, ağ içindeki tesislerin konumlandırılması, filo gelişiminin planlaması gibi faaliyetler bulunur. Matematiksel programlama metodlarından birisi kullanılarak bunların çözümleri bulunabilir

Bir problemin çözümünde hangi adımları sırasıyla takip etmek gerekir?   

I. Problem tanımı 

II. Problemin Matematiksel Formülasyonu

III. Modeli doğrulama

IV. Modeli çözme 

V. Uygulama

Değişmeli (Exchange) Sezgisel Algoritmalar ne zaman ve hangi amaçla kullanılır?

Değişmeli (Exchange) Sezgisel Algoritmalar Değişmeli sezgisel algoritmalar, karşılıklı değişim fikrine dayanır ve yaygın olarak kullanılır. Karşılıklı değişim fikri, mevcut bir çözümle başlayıp bu çözümün iyileştirilip iyileştirilemeyeceğini kontrol etmeye dayanır. Değişmeli sezgisel algoritma önce rastlantısal bir yolla (rastgele veya diğer bir sezgisel algoritmayı kullanarak) uygun bir başlangıç çözümü oluşturur veya seçer ve bunun ardından çözümün içindeki belirli değişimlerle mevcut çözümü iyileştirmeye çalışır.

Tavlama Benzetimi tekniği hangi temele dayanır ve hangi amaçlarla kullanılır? 

Tavlama Benzetimi tekniği, karmaşık kombinasyonel problemleri çözmede sıklıkla kullanılan metotlardan bir tanesidir. Bu yöntem, istatistiksel mekanik alanındaki belirli problemlerle olan benzerlik temeline dayanır. Tavlama Benzetimi terimi, fiziksel proseslerle olan benzerlikten gelmektedir. Tavlama, işlemin başlangıcında erimiş durumda olan malzemenin, en düşük enerji durumu elde edilene dek sıcaklığını düşürme işlemidir. İşlemin belirli noktalarında termal denge adı verilen duruma erişilir. Fiziksel sistemler söz konusu olduğunda, en düşük enerji durumuna sahip parçacık sırasını oluşturmaya çalışırız. Bu işlem, malzemenin bir süre bulunduğu sıcaklıkların önceden belirtilmiş olmasını gerektirir. Tavlama Benzetiminin temel ilkesi, rastgele şekilde küçük dalgalanmalar yaratarak (parçacıkların konumunda küçük değişiklikler), parçacıkların yeni ve eski konfigürasyonları ?E arasındaki enerji değişimlerini hesaplamaya dayanır.