Ortopedik Rehabilitasyon Dersi 6. Ünite Sorularla Öğrenelim

Artroplasti nedir?

Artroplasti, herhangi bir eklemde ağrıyı gidermek ve eklem hareketini sağlamak amacıyla eklemin yeniden yapılandırılmasıdır.

Kalça ve diz eklem replasmanlarında kullanılan metaller nelerdir?

Kobalt-krom, titanyum gibi metaller ile alüminyum oksit, zirkonyum oksit gibi materyallerde kalça ve diz eklem replasmanlarında kullanılan metallerdir.

Eklemlerdeki deformasyon ve ağrıyı önlemek amacıyla eklem hareketlerini tekrar kazanmak için yapılan cerrahi tedaviler 19. yüzyıl ortalarında başlamıştır.

Uygulama biçimlerine göre artroplasti yöntemleri nelerdir?

• Cerrahi olarak müdahale edilen eklem yüzüne göre artroplasti yöntemleri

• Uygulandığı ekleme göre artroplasti yöntemleri

Cerrahi olarak müdahale edilen eklem yüzüne göre artroplasti yöntemleri nelerdir?

Total Artroplasti

Hemiartroplasti

Rezeksiyon Artroplastisi

En sık uygulanan ve deforme olan her iki eklem yüzünün de değiştirildiği artroplasti yöntemi hangisidir?

Eklem yüzlerinin sadece bir parçasının değiştirildiği, eklemin bir yüzü hastanın kendi anatomik kemik dokusu iken diğer eklem yüzünün uygun biyomateryalden yapılmış endoprotezle değiştirildiği artroplasti yöntemi hangisidir?

Hemiartroplasti

Uygulandığı Ekleme Göre Artroplastiler nelerdir?

Kalça artroplastileri

Diz artroplastileri

Ayak bileği artroplastileri

Omuz artroplastileri

Dirsek artroplastileri

El bileği ve parmak artroplastileri

Çimentolu kalça artroplastisinde fiksasyon nasıl sağlanır?

Çimentolu kalça artroplasti yönteminde, endprotezin kemik ile fiksasyonu, metilmetakrilat (kemik çimentosu) ile yapılmaktadır. Kemik çimentosu, yapıştırıcı özellikte değil, endoprotezin ve kemiğin boşluklarını dolduran tespit edici özelliktedir.

Kalça endoprotezinin kemiğe tespiti biyolojik fiksasyon ile sağlanır. Endoprotez yüzeyinde porlar vardır ve kemiğin bu porlara doğru büyümesi ile fiksasyon gerçekleşir. Endoprotezin kemiğe fiksasyonu yaklaşık 6-12 haftada tamamlanır.

Kalça Artroplastilerinin Endikasyonları nelerdir?

Femur kemiğinin baş bölgesi kırıkları

Femur boyun kırıkları

Femur kemiğinin stres kırıkları

Radyoterapi sonrasında oluşan femur kırıkları

Femur intertrokanterik kırıkları

Subtrokanterik bölge kırıkları

Kalça Artroplastilerinin Komplikasyonları nelerdir?

Tromboemboli ve derin ven trombozu

Enfeksiyon

Heterotopik ossifikasyonlar

Protezin gevşemesi

Alt ekstremite boyu eşitsizliği

Periferik sinir yaralanmaları

Kalça Eklemi Replasmanı Sonrasında Uyulması Gereken Kurallar nelerdir?

Kalça artroplastisi geçirmiş hastanın tam iyileşmesi için, 3-6 ay süre gereklidir. Eklem kapsülünde 6. haftaya kadar iyileşme beklendiği için bu döneme kadar önerilen kurallara uyulmalıdır. Sırtüstü yatarken bacaklar arasına yastık yerleştirilir. Kalçalar hiperadduksiyonda olmamalıdır. Endoprotez uygulanan kalça üzerine yan yatılmamalıdır. Diğer tarafa yan yatarken bacaklar arasına yastık yerleştirilmelidir. Hastanın oturacağı sandalye yüksek olmalıdır. Oturduğu zaman kalça dizlerden daha yüksekte kalmalıdır. Sırtüstü veya yan yatarken de bacakların arasına yastık yerleştirilmelidir. Bacaklar çaprazlanmamalı ve bacak bacak üzerine atılmamalıdır. Sandalye ve tuvalet boyunun yükseltilmesi gereklidir. Alaturka tuvalet kullanılmamalıdır. Ayakkabı ve çorap giyerken yardım alınmalıdır. Uzun çekecek kullanılarak ayakkabı giyilmelidir.Yerden bir şey alınmamalıdır. Çömelme pozisyonunda öne doğru yapılan bahçe ve ev işlerinden uzak durulmalıdır. Yere oturulmamalıdır. Kalça replasmanı yapılmış hastalar, 6 hafta süre ile ağır taşımamalı ve araba kullanmamalıdırlar.

Diz ekleminde eklem yüzlerinin birbirine uyumunu sağlayan ve hareket sırasında değişen durumlara göre eklem yüzleri arasındaki ilişkiyi ayarlayan medial ve lateral menisküs vardır. Menisküsler C harfi şeklinde fibröz kıkırdaktan yapılmış oluşumlardır. Menisküslerin dış kenarları daha kalın olup, eklem kapsülüne yapışmıştır. İç kenarlar eklem yüzlerinin orta yüzleri ile devam eder. Menisküsler bir miktar yer değiştirebilir. Dış menisküs, iç menisküsten daha hareketlidir. İç menisküs daha az hareketli olduğu için daha sık yaralanır. Menisküsler eklemi aşırı zorlanmalardan koruyan proprioseptif duyu organı olarak da görev yapar.

Endoprotez uygulandığı eklem kompartmanına göre aşağıdaki gibi nasıl sınıflandırılır?

Unikompartmantal

Bikompartmantal

Trikompartmantal

Diz artroplastileri fiksasyon tiplerine göre nasıl gibi sınıflandırılır?

Çimentolu diz artroplastisi

Çimentosuz diz artroplastisi

Hibrid diz artroplastisi

Tibial komponentin tespit edilmesi için genellikle kemik çimentosu kullanılırken, femoral komponentin tespiti çimentosuz olarak yapıldığı diz artroplastisi hangisidir?

Hibrid diz artroplastisi

Yara iyileşmesini olumsuz etkileyen faktörler nelerdir?

ara iyileşmesini obezite, diabetes mellitus, anemi, beslenme bozuklukları, sigara kullanımı olumsuz etkilemektedir.

Ayak Bileği Artroplastilerinin Endikasyonları nelerdir?

Ayak bileğinde osteoartrit nadir görülür. En sık ayak bileği eklemi harabiyeti nedeni ise post- travmatik artritlerdir. Posttravmatik artritlerin en sık nedenleri ise ayak bileği kırıkları ve tekrarlayan ayak bileği instabilitesidir. Ayak bileği replasmanları için endikasyon, ilerlemiş eklem artriti olan, ağır mesleki aktiviteleri olmayan ve yaşlı hastalardır.

Omuz artroplastileri nelerdir?

Total omuz artroplastisi

Parsiyel omuz artroplastisi

Omuz Artroplastisinin Komplikasyonları nelerdir?

Brachial pleksus lezyonları, aksiller sinir lezyonu, sudeck atrofisi ve enfeksiyon cerrahi sonrasında görülebilen sorunlardandır.