Örtü Altı Üretim Sistemleri Dersi 1. Ünite Sorularla Öğrenelim
Açıköğretim ders notları öğrenciler tarafından ders çalışma esnasında hazırlanmakta olup diğer ders çalışacak öğrenciler için paylaşılmaktadır. Sizlerde hazırladığınız ders notlarını paylaşmak istiyorsanız bizlere iletebilirsiniz.
Açıköğretim derslerinden Örtü Altı Üretim Sistemleri Dersi 1. Ünite Sorularla Öğrenelim için hazırlanan ders çalışma dokümanına (ders özeti / sorularla öğrenelim) aşağıdan erişebilirsiniz. AÖF Ders Notları ile sınavlara çok daha etkili bir şekilde çalışabilirsiniz. Sınavlarınızda başarılar dileriz.
Örtü Altı Tarımı
Örtüaltı yetiştiriciliği nedir?
Örtüaltı yetiştiriciliği; bitkinin gereksinim
duyduğu çevre koşullarının yapay yollarla yaratılıp sürekli
denetim altında tutulduğu, yıl boyunca üretimi olanaklı
kılması nedeniyle birim alandan yüksek verim alınmasını
sağlayan bir yetiştiricilik dalıdır.
Alçak plastik tüneller hangi amaçla kullanılmaktadır?
Alçak plastik tüneller; bir yetiştiricilik dönemi
için inşa edilen, bitkileri düşük sıcaklık, rüzgâr, yağmur,
dolu, kuş ve haşerelerden korumak amacıyla
kullanılmaktadır.
Seralar ne tür yapılardır?
Seralar; iklim koşullarının açıkta bitki
yetiştirmeye elverişli olmadığı dönemlerde, kültür bitkileri
ile bunların tohum, fide ve fidanlarının ekonomik olarak
üretilmesi, yetiştirilmesi, sergilenmesi ve korunmasını
olanaklı kılan, uygun bir bitki gelişimi için ideal koşulları
yaratmayı ve yıl boyunca üretim yapmayı amaçlayan,
içinde hareket edilebilen yüksek sistemli yapılardır.
Sera yetiştiriciliğinin faydaları nelerdir?
Sera yetiştiriciliği şu yararları sağlamaktadır:
• Yetiştiriciliğin tüm yıla yayılmasıyla yılda birden
fazla ürün alınması, dolayısıyla birim alandan
elde edilen gelirde artış sağlanır.
• Seradan elde edilen ürünlerin pazara erken ya da
geç çıkartılması sorunu yoktur. Pazarda sürekli
ürün bulunmaktadır.
• Birim alandan elde edilen verim ve ürün kalitesi
artar.
• İşletmede sürekli iş olduğundan işgücü yönünden
yıl boyunca büyük değişiklik olmaz. Tarımdaki
mevsimlik işgücü gereksinimi süreklilik kazanır.
• Sera yapı elemanları ve ekipmanlarının
üretimiyle ilgili yeni sanayi kollarının
gelişmesine yardımcı olur.
Alçak plastik tüneller nasıl elde edilmektedir?
Alçak plastik tüneller; bitki sıraları üzerine yarım
daire kesitli yerleştirilmiş iskeletlerin üzerinin yumuşak
plastik örtülerle örtülmesi sonucu elde edilen yapılardır.
Günümüzde seracılığın yaygın olduğu ülkeler
hangileridir?
Günümüzde ABD, Japonya, Avrupa ve Akdeniz
ülkelerinde seracılık yaygındır. Avrupa’nın güneyinde yer
alan İspanya, İtalya, Yunanistan başta olmak üzere
Almanya, İngiltere, Fransa ve Hollanda’da sera
yetiştiriciliği oldukça gelişmiştir.
2009 yılında Türkiye’deki örtüaltı yetiştiriciliğinin
yüzde kaçı alçak tünel sera alanıdır?
2009 yılında Türkiye’deki örtüaltı yetiştiriciliğinin
%33’ü (18.701,6 ha) alçak tünel sera alanıdır.
Koruma yapıları aracılığıyla bitkisel üretim için
gerekli ortamı yaratma çabaları hangi tarihe
uzanmaktadır?
Koruma yapıları aracılığıyla bitkisel üretim için
gerekli ortamı yaratma çabaları Romalılara (MÖ 1’inci
yüzyıl) kadar dayanmaktadır. Ancak Roma
İmparatorluğu’nun yıkılmasıyla birlikte, bu dönemdeki
seracılık teknikleri de ortadan kaybolmuştur.
Örtüaltı yetiştiriciliğinde başka hangi amaçlarla örtü
kullanılmaktadır?
Bitkiyi kum, kuş, böcek vb. haşerelerden
korumak, buharlaşmayı azaltmak, yabancı ot gelişimini
önlemek gibi amaçlarla da örtüler kullanılmaktadır.
Türkiye’de örtüaltı tarımı hangi yıllarda ve nasıl
başlamıştır?
Ülkemizde sera tarımının başlangıcı diğer ülkelerle
karşılaştırıldığında oldukça yenidir. Türkiye’de örtüaltı tarımı
1940’lı yıllarda kamu kuruluşları tarafından Antalya ve
İçel’de kurulan seralarla başlamıştır. Antalya ve İçel’deki bu
ilk seralar deneme ve araştırma amacıyla kurulmuştur.
İyi tasarlanmış bir seranın özellikleri nelerdir?
İyi tasarlanmış bir sera, bitki gelişimi için gerekli
olan iklim koşullarını sağlamalı, yıl boyunca üretime
olanak tanımalı ve önemli iklim faktörlerini belirlenen
optimum değerlere olabildiğince yakın olacak biçimde
sağlamalıdır. Bu nedenle, seraların yüksek ışık
geçirgenliğine, düşük ısı tüketimine, yeterli havalandırma
etkinliğine, yeterli yapı mukavemetine ve yapının
tamamının iyi bir mekanik davranışa sahip olması, inşaat
ve işletme maliyetinin düşük olması gerekir.
Örtüaltı tarımı hangi üretim türlerini kapsamaktadır?
Örtüaltı tarımı; sera ve alçak plastik tüneller
altındaki üretimi kapsamaktadır.
Örtüaltı yetiştiriciliği neden önemlidir?
Dünya nüfusu giderek artmakta, buna karşın
ekilebilir arazi varlığı erozyon, çölleşme, kentleşme vb.
birçok faktörün etkisi altında giderek azalmaktadır. Bu
durumda, artan nüfusu besleyebilmek için birim alandan
elde edilen ürün miktarını artırmak gerekmektedir. Birim
alandan elde edilen ürün miktarını artırmada en önemli
araçlardan biri de örtüaltı tarımıdır.
Seraların ticari bir nitelik kazanmasıyla seracılıkta
yaşanan değişimler nelerdir?
Seraların ticari bir nitelik kazanmasıyla birlikte
seralarda kullanılan iskelet malzemesinde de bir değişim
gözlenmiş, ahşap iskeletin yerini çelik iskelet almaya
başlamıştır. Plastik filmlerin kullanılmaya başlandığı
1960’lı yılların başlarına kadar cam seralar örtüaltı
tarımında egemen olmuş, bu tarihten sonra da plastik
seralar yayılmaya başlamıştır. Plastiğin tarımda
kullanılmaya başlanması, örtüaltı tarımı açısından dönüm
noktası olmuş ve üretim ılıman (Akdeniz) iklimin hüküm
sürdüğü bölgelere de kaymıştır.
Gölge evlerin en ilginç özelliği nedir?
Gölge evlerin en ilginç özelliği pasif yapılar
olmasıdır.
Sera yapı elemanlarının görevi nedir?
Sera yapı elemanlarının görevi, iyi bir bitkisel
üretim sağlamak amacıyla, bütün yıl boyunca sera içi
çevre koşullarının ekonomik olarak ve bitkilerin isteğine
yakın bir biçimde sağlanmasıdır.
2009 yılında Türkiye’deki örtüaltı yetiştiriciliğinin
alanı yaklaşık ne kadardır?
Ülkemizde 2009 yılında örtüaltı yetiştiriciliğinin
alanı yaklaşık 56.718,0 ha’a ulaşmıştır.
Günümüzde seracılıkta soğutma giderlerinin arttığı
enlemler hangileridir?
Günümüzde seracılıkta otuzuncu enlemin altına
inildiğinde soğutma giderleri hızla yükselmektedir.
Avrupa’da yapılan ilk seralar hangi amaçla
kullanılmıştır?
Avrupa’da yapılan ilk seralar özellikle narenciye
bitkilerini kış aylarında korumak amacıyla kullanılmıştır.
Siyah renkli malçlar hangi amaçla kullanılmaktadır?
Siyah renkli malçlar yabancı ot gelişimini
önlemek için kullanılmaktadır.
Türkiye’de sera yetiştiriciliği neden önemlidir?
Ülkemizde nüfus hızla artmış, araziler parçalanarak
küçülmüştür. Nüfusun bölgesel dağılımında da önemli
değişiklikler ortaya çıkmış, tarımsal nüfusun toplam nüfus
içerisindeki payı 1923’de % 88 iken 2006 yılında % 26,8’e
inmiştir. Sera yetiştiriciliği, ülkemizde işsizliği azaltan, birim
alandan daha fazla ürün alınmasını sağlayan, nüfusu kırsal
kesimde tutarak çarpık kentleşmeyi engelleyen önlemlerden
biri olması nedenleriyle önem taşımaktadır.
2009 yılında Türkiye’deki örtüaltı yetiştiriciliğinin
yüzde kaçı yüksek tünel sera alanıdır?
2009 yılında Türkiye’deki örtüaltı yetiştiriciliğinin
% 13,6’sı (7.704,6 ha) yüksek tünel sera alanıdır.
Ülkemiz sera varlığının % 90’ı nerede bulunmaktadır?
Ülkemiz sera varlığının % 90’ı Akdeniz sahil şeridinde bulunmaktadır.
Örtüaltı yetiştiriciliğinde örtü kullanımının temel
amacı nedir?
Örtüaltı yetiştiriciliğinde örtü kullanımının
birincil amacı bitkiyi dış etkilerden korumak ve bitki
gelişimi için en önemli faktör olan ışığın bitkilere yeterli
oranda ulaşmasını sağlamaktır.
Türkiye’de örtüaltı tarımı hangi yıllarda ve nasıl
gelişmiştir?
Türkiye’de kurulan ilk seralardan sonra sera
tarımı, tarımda plastiğin kullanılmaya başladığı 1960’lı
yıllardan itibaren yaygınlaşmış, zamanla Ege, Marmara ve
Karadeniz Bölgesi’ne yayılmıştır.
2009 yılında Türkiye’deki örtüaltı yetiştiriciliğinin
yüzde kaçı plastik sera alanıdır?
2009 yılında Türkiye’deki örtüaltı
yetiştiriciliğinin %38,8’i (22.018,6 ha) plastik sera alanıdır
Ticari anlamda sera yetiştiriciliği hangi tarihte
başlamıştır?
Ticari anlamda sera yetiştiriciliği 19’uncu
yüzyılın sonlarında başlamış ve 1945’ten sonra da hızlı bir
artış göstermiştir.
Gölge evinin meyve yetiştiriciliğinde kullanımının
giderek artmasının nedenleri nelerdir?
Gölge evinin meyve yetiştiriciliğinde
kullanımının giderek artmasının nedenleri; meyve
kalitesini artırması ve su kullanımını azaltmasıdır.
2009 yılında Türkiye’deki örtüaltı yetiştiriciliğinin
yüzde kaçı cam sera alanıdır?
2009 yılında Türkiye’deki örtüaltı
yetiştiriciliğinin %14,6’sı (8.293,0 ha) cam sera alanıdır.
Gölge evlerde kullanılan tüllerin göz çaplarının bu
denli küçük olmasının yarattığı olumsuzluklar nelerdir?
Gölge evlerde kullanılan tüllerin göz çaplarının
bu derece küçük olması havalandırma etkinliğini,
dolayısıyla iç ortam sıcaklığını ve nem miktarını olumsuz
etkilemektedir.
Günümüzde seracılıkta ısıtma giderlerinin arttığı
enlemler hangileridir?
Günümüzde seracılıkta kırkıncı enlemin üzerine
çıkıldığında ısıtma giderleri hızla yükselmektedir.
Bir sera işletmesinin başarısını etkileyen yer seçim
kriterleri nelerdir?
Sera yeri seçiminde dikkate alınması gereken
belli başlı faktörler arasında ışık, iklim koşulları, rakım, su
kaynağı ve kalitesi, zararlı tehdidi, toprak ve topoğrafya,
yola bağlantı, kullanılabilir işgücü varlığı sayılabilir.
Türkiye’de örtüaltı tarımı ile yetiştiriciliği yapılan
ürünler nelerdir?
Türkiye’de örtüaltı tarımı ile yetiştiriciliği
yapılan ürünler başta sebze olmak üzere, kesme çiçek ve
iç mekân bitkileri ile meyvedir. Örtüaltı üretim
sistemlerinde yetiştiriciliği yapılan sebze türleri domates,
hıyar, karpuz, biber, patlıcan, marul, fasulye, kavun, kabak
ve çilek, meyve türleri ise muz ve asmadır.
Seranın yönlendirmesi üzerinde hangi değişkenler
etkilidir?
Seranın yönlendirmesinde, sera kurulacak yerin
enlem derecesi, sera tipi, çatı eğimi ve çatı tipi ile mevsim
etkilidir.
Türkiye’deki seraların bölgeler bazında dağılımı
nasıldır?
Ülkemiz sera varlığının % 90’ı Akdeniz sahil
şeridinde, % 5’i ise Ege’de yer almaktadır.
Malç kullanılmasının yararları nelerdir?
Malç kullanılmasının yararları şunlardır:
• Yabancı otların gelişmesini engelleyerek bitki
besin maddelerinin bitkiler tarafından daha etkin
bir şekilde kullanılmasını sağlar.
• Toprak yüzeyinden oluşacak buharlaşmayı
azaltarak topraktaki nemin tutulmasını sağlar ve
tuz birikimini önler.
Ürünlerin toprakla temasını önlediğinden
kayıpları önler, kaliteyi artırır.
• Hastalık ve zararlılara karşı bitkiyi korur.
Örneğin, yaprak galeri kurduyla mücadelede
malç kullanımı etkili bir önlemdir.
Sera yetiştiriciliğinde kullanılabilecek su kaynakları
nelerdir?
Sera yetiştiriciliğinde su kaynağı olarak
akarsular, göller gibi yerüstü su kaynaklarının yanında
açılan artezyen ve derin kuyularla yeraltı suyundan veya
içme suyu şebekesinden yararlanılabilir.
Bitki üzerine serilen örtülerden en yaygın kullanılanı
hangisidir?
Bitki üzerine serilen örtülerin en yaygın
kullanılanı dokunmamış gözenekli plastiklerdir.
Drenaj nedir?
Drenaj, fazla suyun uzaklaştırılması işlemine
verilen addır.
Sera yetiştiriciliğinde su kaynağı ve kalitesi neden
önemlidir?
Sera yetiştiriciliğinde yeterli miktarda ve kaliteli
bir su kaynağının bulunması; sulama, ısıtma, soğutma,
nemlendirme, elde edilen ürünlerin temizlenmesi ve
ilaçların seyreltilmesi gibi kültürel işlemlerde kullanılması
nedeniyle önemlidir.
Toprak üzerine serilen örtülerden olan plastik malçlardan şeffaf renkli olanı ne için kullanılmaktadır?
Toprak üzerine serilen örtülerden olan plastik malçlardan şeffaf renkli olanı toprağın korunmasını ve toprak neminin tutulmasını sağlamasının yanında toprağın ısınmasına yardımcı olmak için kullanılmaktadır.
Sera yetiştiriciliğinde uygun çevre koşullarının
yaratılması konusunda atılması gereken ilk adım
hangisidir?
Sera yetiştiriciliğinde uygun çevre koşullarının
yaratılması konusunda atılması gereken ilk adım, uygun
bir sera yerinin seçilmesidir.
1990 yılında Türkiye’deki örtüaltı yetiştiriciliğinin
alanı yaklaşık ne kadardır?
Ülkemizde 1990 yılında örtüaltı yetiştiriciliğinin
alanı yaklaşık 35.000 ha’dır.
Gölge evlerde göz çapları küçük tüller neden
kullanılmaktadır?
Gölge evlerde beyazsinekler ve daha büyük
böcekler tarafından bulaştırılan virüs hastalıklarının
önlenmesi için 0,19-0,29 milimetre boyutunda gözlere
sahip tüller kullanılmaktadır.
Sera yerinin işlek bir yolla bağlantısının olması neden
önemlidir?
Elde edilen ürünün bozulmadan pazara
ulaştırılabilmesi için sera kurulacak yerin mutlaka işlek bir
yola bağlantısı olmalıdır. Ayrıca, sera örtü malzemesi ve
yapı elemanlarının taşınması, gübre, ilaç, yakıt, alet
ekipman vb. girdilerin kolaylıkla seraya ulaştırılabilmesi
yönünden de yola bağlantı oldukça önemlidir.
Sera yerleri için zararlı böcekler hangileridir?
Sera yerleri için zararlı böcekler içerisinde
beyazsinek, yaprak biti, örümcekler (akarlar) ve kirpik
kanatlı (trips) sayılabilir.
Türkiye’deki seraların iller bazında dağılımı nasıldır?
Türkiye genelinde iller bazında seraların (alçak
tünel hariç), % 47’si Antalya’da,% 29’u Mersin’de ve %
10’u da Muğla (Fethiye)’dadır.
Sera yeri seçimini iklim koşulları nasıl etkilemektedir?
Sera kurulacak bölgede deniz, göl, akarsu gibi bir
su kütlesinin bulunması o bölgede ılıman bir iklimin
egemen olmasına yol açmaktadır. Örneğin deniz kıyısında
bulunan bölgelerde gece gündüz arasındaki sıcaklık farkı
iç bölgelere oranla daha düşüktür. Ağaçlar, dağlar veya
diğer engeller özellikle sabah ve öğleden sonraları
seralarda gölgeleme etkisi yapabilir. Bazı bölgelerde yılın
belirli zamanlarında bulut ve sis oluşumunun meydana
gelebileceği unutulmamalıdır. Örneğin, bazı dağ
sıralarının rüzgâr almayan yönüne bakan kuytu yerler veya
sahile yakın alanlar bu açıdan iyi analiz edilmelidir.
Sera yeri seçimini ışık nasıl etkilemektedir?
Bitkiler fotosentez için ışığa gereksinim duyarlar.
Bulutlu günlerde bitkilerin fotosentez miktarı ve buna
bağlı olarak da büyüme ve verim yeteneklerinde bir
azalma meydana gelir. Bu nedenle yıl boyunca, özellikle
de kış aylarında güneşlenmenin fazla olduğu yerler sera
yeri olarak tercih edilmelidir. Bitkilerin güneşlenme
gereksinimlerindeki farklılık bölgesel düzeyde farklı sera
tiplerinin ortaya çıkmasına yol açmaktadır.
Sera yeri seçiminde kullanılabilir işgücü varlığına
yakınlık neden önemlidir?
Seracılık yıl boyunca üretim yapılan ve yoğun
işgücü kullanılan bir sektör olduğundan, ek işgücüne
gereksinim duyulmaktadır. Budama, yetiştirme, hasat ve
paketleme işlemlerini yerine getirebilecek nitelikli
işgücünün yakın çevreden sağlanabilir olmasına özen
gösterilmelidir.
Seraya zarar veren zararlı böcekler hangileridir?
Seraya zarar veren zararlı böcekler beyazsinek, yaprak bitki, örümcekler ve kirpikkanatlılardır.
Örtüaltı üretim sistemlerinde plastik malçlar hangi
amaçla kullanılmaktadır?
Plastik malçlar, örtüaltı üretim sistemlerinde
erkencilik ve yüksek verim için kullanılmaktadır.
Bitki üzerine serilen örtüler ne amaçlarla
kullanılmaktadır?
Bu örtüler, ısı örtüsü olarak kullanılmasının
yanında bitkiyi kum, kuş, böcek ve haşerelerden korumak
amacıyla da kullanılmaktadır.
Sera yeri seçimini zararlı tehdidi nasıl etkilemektedir?
Sera yeri seçilirken arazide zararlı böceklerin
konakladığı mevcut tarım alanlarından uzakta olmasına
özen gösterilmelidir.
Gölge evlerin en ilginç özelliği nedir?
Gölge evlerin en ilginç özelliği pasif yapılar olmalarıdır.
Sera yetiştiriciliğinde kullanılacak su miktarı nelere
bağlıdır?
Sera yetiştiriciliğinde gereksinim duyulan su
miktarı sulanacak alanın büyüklüğüne, yetiştirilen bitki
türüne, hava koşullarına, yılın hangi döneminde
bulunulduğuna ve havalandırma veya ısıtma sisteminin
çalıştırılıp çalıştırılmama durumuna göre değişiklik
gösterir.
Sera yeri seçiminde dikkate alınması gereken faktörler nelerdir?
Sera yeri seçiminde dikkate alınması gereken faktörler şunlardır:
ışık, iklim koşulları, rakım, su kaynağı ve kalitesi, zararlı tehdidi, toprak ve topografya, yola bağlantı, kullanılabilir işgücü varlığı.
Sera yetiştiriciliğinin sağladığı yararlar nelerdir? Açıklayınız.
Sera yetiştiriciliğinin sağladığı yararlar şunlardır:
-
Sera yetiştiriciliği tüm yıla yayıldığı için birden fazla ürün alınmasını ve birim alandan elde edilen gelirde artışı sağlar.
-
Seradan elde edilen ürünlerin pazara erken ya da geç çıkartılması sorunu olmadığı için pazarda sürekli ürün bulunmaktadır
-
Birim alandan elde edilen verim ve ürün kalitesi artar.
-
İşletmede sürekli iş olduğundan işgücü yönünden yıl boyunca büyük değişiklik olmaz. Tarımdaki mevsimlik işgücü gereksinimi süreklilik kazanır.
-
Sera yapı elemanları ve ekipmanlarının üretimiyle ilgili yeni sanayi kollarının gelişmesine katkıda bulunur.
Örtüaltı üretim sistemlerinde yetiştiriciliği yapılan sebze türleri nelerdir?
Örtüaltı üretim sistemlerinde yetiştiriciliği yapılan sebze ve meyve türleri şunlardır:
domates, hıyar, karpuz, asma, muz, biber, patlıcan, marul, marul, fasülye, kavun, kabak, çilek
Sera toprağı seçiminde en çok tercih edilen topraklar
hangileridir?
Sera toprağı seçiminde tınlı kumlu ve kumlu
topraklar en çok tercih edilen topraklardır.
Türkiye’de örtüaltı tarımı ne zaman ve nasıl başlamıştır?
Türkiye’de örtüaltı tarımı, 1940’larda kamu kuruluşları tarafından Antalya ve İçel’de kurulan seralarla başlamıştır.
Sera yeri seçiminde yol kalitesi neden önemlidir?
Ürünün zarar görmeden ve görünümü
bozulmadan taşınabilmesi için yol kalitesi iyi olmalıdır.
Gölge evinde yetiştiriciliğin yararları nelerdir?
Gölge evinde yetiştiriciliğin yararları;
• Gölgelemeyle optimum değerin üzerindeki solar
radyasyondan korunma sağlaması,
• Bitkileri rüzgâr ve doludan koruması,
• Termal koşulları iyileştirmesi
• Böceklerin yapı içerisine girişini engellemesidir.
Sera yerinin yola çok yakın olmasının olası olumsuz
sonuçları nelerdir?
Seranın yola çok yakın olması durumunda,
özellikle trafik nedeniyle oluşan toz örtü materyalinin
kirlenmesine, dolayısıyla ışık geçirgenliğinin azalmasına
yol açmaktadır.
Sera yetiştiriciliği ne zaman ticari bir nitelik kazanmıştır?
Sera yetiştiriciliği 19. yüzyılın sonlarında ticari bir nitelik kazanmıştır.
Örtüaltı üretim sistemlerinde plastik malç kullanımının yararları nelerdir?
Örtüaltı üretim sistemlerinde plastik malç kullanımının yararları şunlardır:
-
Yabancı otların gelişmesini engelleyerek bitki besin maddelerinin bitkiler tarafından daha etkin bir şekilde kullanımını sağlar.
-
Toprak yüzeyinden oluşacak buharlaşmayı azaltarak topraktaki nemin tutulmasını sağlar ve tuz birikimini önler.
-
Ürünlerin toprakla temasını önlediğinden kayıpları önler, kaliteyi artırır.
-
Hastalık ve zararlılara karşı bitkiyi korur.
Sera için en yararlı ve en çok tercih edilen toprak türü nedir?
Sera için en yararlı ve en çok tercih edilen toprak türü tınlı kumlu ve kumlu topraklardır.
Sulama için maksimum su gereksinimi ne kadardır?
Sulama için maksimum su gereksinimi 10/60 lt/m2 kadardır.
Seranın yönlendirmesi yapılırken nelere dikkat
edilmelidir?
Genelde, yapı elemanlarından kaynaklanan
gölgelemeyi önlemek için seranın uzun ekseni doğu-batı
yönünde yönlendirilir. Sera kurulacak yer 40’ıncı enlemin
üzerinde bulunuyorsa doğu-batı yönlendirmesine daha
fazla önem vermek gerekir. Özellikle, Kuzey Yarım
Küre’de bu şekilde yönlendirmeyle kış mevsiminde
güneşten yararlanma olanağı artırılmış olur. Sera alın
duvarının egemen kış rüzgârlarının estiği yöne
yönlendirilmesiyle ısıtma giderleri de azaltılabilir. Sera
uzun ekseni, güneşlenme etkisinin az olduğu yerlerde
doğu-batı, fazla olduğu yerlerde kuzey-güney
doğrultusunda olmalıdır. Çatı elemanlarının sera tabanında
oluşturacağı sürekli gölgeleme etkisini gidermek için
geniş açıklıklı ya da blok seraların kuzey-güney yönünde
yerleştirilmesi tercih edilir.
Sera yapımı için kullanılan alandaki en uygun eğim değeri nedir?
Sera yapımı için % 0,5-1,5 arasında eğime sahip alanlar uygundur.
Sera yeri seçimini rakım nasıl etkilemektedir?
Bir yerin deniz seviyesinden olan yüksekliği yaz
aylarında görülen maksimum sıcaklık ile kış aylarında
görülen minimum sıcaklığı etkilemektedir. Rakımı uygun
olan bir yerin seçilmesiyle kış aylarında ısıtma giderleri,
yaz aylarında ise soğutma giderleri azaltılabilir.
Sera kurulacak yerin yola uzaklığı nasıl olmalıdır?
Sera kurulacak yerin işlek bir yola bağlantısı olması gereklidir çünkü elde edilen ürün bozulmadan pazara ulaştırılmalıdır. Bu yerin yola aşırı yakın olması ise trafik sebebiyle oluşan toz, örtü materyalinin kirlenmesine sebep olur.
Örtüaltı yetiştiriciliğinde örtü kullanımın amacı nedir?
Örtüaltı yetiştiriciliğinde örtü kullanımın amacı bitkiyi dış etkilerden korumak ve bitki gelişimi için önemli olan ışığın bitkilere yeterli oranda ulaşmasını sağlamaktır.
Sera yetiştiriciliğinde sulama için gerekli maksimum
su miktarı ne kadardır?
Sera yetiştiriciliğinde sulama için maksimum su
gereksinimi 10-60 lt/m2 arasındadır.
Drenaj kavramını tanımlayınız.
Drenaj, fazla suyun uzaklaştırılması işlemine verilen addır.
Gölge evi yetiştiriciliğin ne tür yararları bulunmaktadır?
Gölge evi yetiştiriciliğin yararları şunlardır:
-
Gölgelemeyle optimum değerin üzerindeki solar radyasyondan korunma sağlaması,
-
Bitkileri rüzgâr ve doludan koruma,
-
Termal koşulları iyileştirme,
-
Böceklerin yapı içerisine girişini engelleme.
Örtüaltı yetiştiriciliğinde ne tür örtüler kullanılmaktadır?
Örtüaltı yetiştiriciliğinde cam ve plastik örtüler kullanılmaktadır.
Sera uzun ekseni, güneşlenme etkisinin az olduğu yerlerde _________, fazla olduğu yerlerde ____________ doğrultusunda olmalıdır.
Yukarıda boş bırakılan yere ne getirilmelidir?
Sera uzun ekseni, güneşlenme etkisinin az olduğu yerlerde doğu-batı, fazla olduğu yerlerde kuzey-güney doğrultusunda olmalıdır.
Alın duvarı kavramını tanımlayınız.
Alın duvarı, bireysel seralarda seranın kısa ön cephesidir.
Seralar Roma İmparatorluğu’ndan sonra tekrar ne
zaman ortaya çıkmıştır?
Seralar, 15’inci yüzyılın sonları ile 18’inci yüzyıl
arasında İngiltere, Fransa ve Hollanda’da tekrar görülmüştür.
Gölge evinin son yıllarda yaygın biçimde
kullanılmasının nedenleri nelerdir?
Son yıllarda, pestisit kullanımını azaltması,
geleneksel seralardan daha düşük maliyetle inşa
edilebilmesi ve bitki mikro kliması üzerine etkilerinin az
olduğuna inanılması nedeniyle, zararlıların (böceklerin)
içeri girişinin engellendiği gölge evi üreticiler tarafından
yaygın bir biçimde kullanılmaktadır.
Gölge evleri ile tam iklim kontrolüne sahip seralar
arasındaki fark nedir?
Gölge evleri bitki yetiştirme ortamını düzenleme
araçlarına sahip değildir. Bu yönüyle tam iklim kontrolüne
sahip seralardan tamamen farklıdır.
Sera yetiştiriciliğinde karlı bir üretim yapılabilmesi
için dikkat edilmesi gereken hususlar nelerdir?
Sera yetiştiriciliğinde karlı bir üretim
yapılabilmesi için; seçilen yerin seracılık yönünden uygun
olması, seranın yönlendirmesinin doğru yapılmış olması
ve uygun bir avlu düzeni oluşturulması yaşamsal öneme
sahiptir.
Sera yeri seçimini rüzgar nasıl etkilemektedir?
Rüzgâr hızının yüksek olması sera ısısının emme
yoluyla dışarıya çıkışını artırır. Dolayısıyla sera içinde
arzu edilen sıcaklığın oluşturulabilmesi için daha fazla ısı
enerjisi harcanmasına yol açar. Ayrıca, şiddetli rüzgâr sera
yapı elemanlarına da zarar verebilir.
Sera yeri seçimini toprak nasıl etkilemektedir?
Bitkisel üretimde verim ve kaliteyi etkileyen en
önemli unsurlardan biri olması nedeniyle sera kurulacak yerin
toprağının kaliteli olması gerekmektedir. Sera toprağı olarak
geçirgen, besin içeriği zengin yani verimli, su tutma yeteneği
iyi, drenaj, taşlılık sorunu olmayan derin topraklar idealdir.
Alt tabakası geçirimsiz olan yerlere sera kurulması
zorunluluğu olması durumunda, nelere dikkat edilmelidir?
Alt tabakası geçirimsiz olan yerlere sera
kurulması zorunluluğu varsa, sulama ve yağış sularıyla
taban suyu seviyesinin yükselebileceği göz önünde
tutularak, drenaj sorunları giderilmeli ve sera tabanı
yükseltilmelidir. Taban suyu derinliğinin azalması,
toprağın soğumasına, havasız kalmasına ve bitki
köklerinin hastalanmasına neden olacağından, taban suyu
derinliğinin en az1 m olması gerekir. Seradan gelen yükler
zemin tarafından taşındığından sera toprağının yük taşıma
kapasitesi yeterli düzeyde olmalıdır. Yük taşıma kapasitesi
olarak 2-2,5 kg/cm2önerilmektedir.
Sera yeri seçimini arazi topoğrafyası nasıl
etkilemektedir?
Sera yeri seçiminde arazi topoğrafyası açısından
arazinin eğimi ve eğim yönü dikkate alınmalıdır. Kış
güneşinden yararlanma ve kuzey rüzgârlarından korunma
yönünden arazi eğiminin güney ya da güneydoğuya
bakması arzu edilir. Çok eğimli alanlarda sera kurulması,
tesviye ve dolgu yapımını gerektirmesi, işgücü kullanımı
yönünden güçlükler yaratması nedeniyle tercih
edilmemektedir. Yağışlı iklime sahip bölgelerde, yağış
sularının tahliyesinin güç olduğu çok düz alanlar da sera
yeri için uygun değildir. Sera yapımı için % 0,5-1,5
arasında eğime sahip alanlar uygundur.
Örtüaltı yetiştiriciliği nedir?
Örtüaltı yetiştiriciliği; bitkinin gereksinim
duyduğu çevre koşullarının yapay yollarla yaratılıp sürekli
denetim altında tutulduğu, yıl boyunca üretimi olanaklı
kılması nedeniyle birim alandan yüksek verim alınmasını
sağlayan bir yetiştiricilik dalıdır.
Alçak plastik tüneller hangi amaçla kullanılmaktadır?
Alçak plastik tüneller; bir yetiştiricilik dönemi
için inşa edilen, bitkileri düşük sıcaklık, rüzgâr, yağmur,
dolu, kuş ve haşerelerden korumak amacıyla
kullanılmaktadır.
Seralar ne tür yapılardır?
Seralar; iklim koşullarının açıkta bitki
yetiştirmeye elverişli olmadığı dönemlerde, kültür bitkileri
ile bunların tohum, fide ve fidanlarının ekonomik olarak
üretilmesi, yetiştirilmesi, sergilenmesi ve korunmasını
olanaklı kılan, uygun bir bitki gelişimi için ideal koşulları
yaratmayı ve yıl boyunca üretim yapmayı amaçlayan,
içinde hareket edilebilen yüksek sistemli yapılardır.
Sera yetiştiriciliğinin faydaları nelerdir?
Sera yetiştiriciliği şu yararları sağlamaktadır:
• Yetiştiriciliğin tüm yıla yayılmasıyla yılda birden
fazla ürün alınması, dolayısıyla birim alandan
elde edilen gelirde artış sağlanır.
• Seradan elde edilen ürünlerin pazara erken ya da
geç çıkartılması sorunu yoktur. Pazarda sürekli
ürün bulunmaktadır.
• Birim alandan elde edilen verim ve ürün kalitesi
artar.
• İşletmede sürekli iş olduğundan işgücü yönünden
yıl boyunca büyük değişiklik olmaz. Tarımdaki
mevsimlik işgücü gereksinimi süreklilik kazanır.
• Sera yapı elemanları ve ekipmanlarının
üretimiyle ilgili yeni sanayi kollarının
gelişmesine yardımcı olur.
Alçak plastik tüneller nasıl elde edilmektedir?
Alçak plastik tüneller; bitki sıraları üzerine yarım
daire kesitli yerleştirilmiş iskeletlerin üzerinin yumuşak
plastik örtülerle örtülmesi sonucu elde edilen yapılardır.
Günümüzde seracılığın yaygın olduğu ülkeler
hangileridir?
Günümüzde ABD, Japonya, Avrupa ve Akdeniz
ülkelerinde seracılık yaygındır. Avrupa’nın güneyinde yer
alan İspanya, İtalya, Yunanistan başta olmak üzere
Almanya, İngiltere, Fransa ve Hollanda’da sera
yetiştiriciliği oldukça gelişmiştir.
2009 yılında Türkiye’deki örtüaltı yetiştiriciliğinin
yüzde kaçı alçak tünel sera alanıdır?
2009 yılında Türkiye’deki örtüaltı yetiştiriciliğinin
%33’ü (18.701,6 ha) alçak tünel sera alanıdır.
Koruma yapıları aracılığıyla bitkisel üretim için
gerekli ortamı yaratma çabaları hangi tarihe
uzanmaktadır?
Koruma yapıları aracılığıyla bitkisel üretim için
gerekli ortamı yaratma çabaları Romalılara (MÖ 1’inci
yüzyıl) kadar dayanmaktadır. Ancak Roma
İmparatorluğu’nun yıkılmasıyla birlikte, bu dönemdeki
seracılık teknikleri de ortadan kaybolmuştur.
Örtüaltı yetiştiriciliğinde başka hangi amaçlarla örtü
kullanılmaktadır?
Bitkiyi kum, kuş, böcek vb. haşerelerden
korumak, buharlaşmayı azaltmak, yabancı ot gelişimini
önlemek gibi amaçlarla da örtüler kullanılmaktadır.
Türkiye’de örtüaltı tarımı hangi yıllarda ve nasıl
başlamıştır?
Ülkemizde sera tarımının başlangıcı diğer ülkelerle
karşılaştırıldığında oldukça yenidir. Türkiye’de örtüaltı tarımı
1940’lı yıllarda kamu kuruluşları tarafından Antalya ve
İçel’de kurulan seralarla başlamıştır. Antalya ve İçel’deki bu
ilk seralar deneme ve araştırma amacıyla kurulmuştur.
İyi tasarlanmış bir seranın özellikleri nelerdir?
İyi tasarlanmış bir sera, bitki gelişimi için gerekli
olan iklim koşullarını sağlamalı, yıl boyunca üretime
olanak tanımalı ve önemli iklim faktörlerini belirlenen
optimum değerlere olabildiğince yakın olacak biçimde
sağlamalıdır. Bu nedenle, seraların yüksek ışık
geçirgenliğine, düşük ısı tüketimine, yeterli havalandırma
etkinliğine, yeterli yapı mukavemetine ve yapının
tamamının iyi bir mekanik davranışa sahip olması, inşaat
ve işletme maliyetinin düşük olması gerekir.
Örtüaltı tarımı hangi üretim türlerini kapsamaktadır?
Örtüaltı tarımı; sera ve alçak plastik tüneller
altındaki üretimi kapsamaktadır.
Örtüaltı yetiştiriciliği neden önemlidir?
Dünya nüfusu giderek artmakta, buna karşın
ekilebilir arazi varlığı erozyon, çölleşme, kentleşme vb.
birçok faktörün etkisi altında giderek azalmaktadır. Bu
durumda, artan nüfusu besleyebilmek için birim alandan
elde edilen ürün miktarını artırmak gerekmektedir. Birim
alandan elde edilen ürün miktarını artırmada en önemli
araçlardan biri de örtüaltı tarımıdır.
Seraların ticari bir nitelik kazanmasıyla seracılıkta
yaşanan değişimler nelerdir?
Seraların ticari bir nitelik kazanmasıyla birlikte
seralarda kullanılan iskelet malzemesinde de bir değişim
gözlenmiş, ahşap iskeletin yerini çelik iskelet almaya
başlamıştır. Plastik filmlerin kullanılmaya başlandığı
1960’lı yılların başlarına kadar cam seralar örtüaltı
tarımında egemen olmuş, bu tarihten sonra da plastik
seralar yayılmaya başlamıştır. Plastiğin tarımda
kullanılmaya başlanması, örtüaltı tarımı açısından dönüm
noktası olmuş ve üretim ılıman (Akdeniz) iklimin hüküm
sürdüğü bölgelere de kaymıştır.
Gölge evlerin en ilginç özelliği nedir?
Gölge evlerin en ilginç özelliği pasif yapılar
olmasıdır.
Sera yapı elemanlarının görevi nedir?
Sera yapı elemanlarının görevi, iyi bir bitkisel
üretim sağlamak amacıyla, bütün yıl boyunca sera içi
çevre koşullarının ekonomik olarak ve bitkilerin isteğine
yakın bir biçimde sağlanmasıdır.
2009 yılında Türkiye’deki örtüaltı yetiştiriciliğinin
alanı yaklaşık ne kadardır?
Ülkemizde 2009 yılında örtüaltı yetiştiriciliğinin
alanı yaklaşık 56.718,0 ha’a ulaşmıştır.
Günümüzde seracılıkta soğutma giderlerinin arttığı
enlemler hangileridir?
Günümüzde seracılıkta otuzuncu enlemin altına
inildiğinde soğutma giderleri hızla yükselmektedir.
Avrupa’da yapılan ilk seralar hangi amaçla
kullanılmıştır?
Avrupa’da yapılan ilk seralar özellikle narenciye
bitkilerini kış aylarında korumak amacıyla kullanılmıştır.
Siyah renkli malçlar hangi amaçla kullanılmaktadır?
Siyah renkli malçlar yabancı ot gelişimini
önlemek için kullanılmaktadır.
Türkiye’de sera yetiştiriciliği neden önemlidir?
Ülkemizde nüfus hızla artmış, araziler parçalanarak
küçülmüştür. Nüfusun bölgesel dağılımında da önemli
değişiklikler ortaya çıkmış, tarımsal nüfusun toplam nüfus
içerisindeki payı 1923’de % 88 iken 2006 yılında % 26,8’e
inmiştir. Sera yetiştiriciliği, ülkemizde işsizliği azaltan, birim
alandan daha fazla ürün alınmasını sağlayan, nüfusu kırsal
kesimde tutarak çarpık kentleşmeyi engelleyen önlemlerden
biri olması nedenleriyle önem taşımaktadır.
2009 yılında Türkiye’deki örtüaltı yetiştiriciliğinin
yüzde kaçı yüksek tünel sera alanıdır?
2009 yılında Türkiye’deki örtüaltı yetiştiriciliğinin
% 13,6’sı (7.704,6 ha) yüksek tünel sera alanıdır.
Ülkemiz sera varlığının % 90’ı nerede bulunmaktadır?
Ülkemiz sera varlığının % 90’ı Akdeniz sahil şeridinde bulunmaktadır.
Örtüaltı yetiştiriciliğinde örtü kullanımının temel
amacı nedir?
Örtüaltı yetiştiriciliğinde örtü kullanımının
birincil amacı bitkiyi dış etkilerden korumak ve bitki
gelişimi için en önemli faktör olan ışığın bitkilere yeterli
oranda ulaşmasını sağlamaktır.
Türkiye’de örtüaltı tarımı hangi yıllarda ve nasıl
gelişmiştir?
Türkiye’de kurulan ilk seralardan sonra sera
tarımı, tarımda plastiğin kullanılmaya başladığı 1960’lı
yıllardan itibaren yaygınlaşmış, zamanla Ege, Marmara ve
Karadeniz Bölgesi’ne yayılmıştır.
2009 yılında Türkiye’deki örtüaltı yetiştiriciliğinin
yüzde kaçı plastik sera alanıdır?
2009 yılında Türkiye’deki örtüaltı
yetiştiriciliğinin %38,8’i (22.018,6 ha) plastik sera alanıdır
Ticari anlamda sera yetiştiriciliği hangi tarihte
başlamıştır?
Ticari anlamda sera yetiştiriciliği 19’uncu
yüzyılın sonlarında başlamış ve 1945’ten sonra da hızlı bir
artış göstermiştir.
Gölge evinin meyve yetiştiriciliğinde kullanımının
giderek artmasının nedenleri nelerdir?
Gölge evinin meyve yetiştiriciliğinde
kullanımının giderek artmasının nedenleri; meyve
kalitesini artırması ve su kullanımını azaltmasıdır.
2009 yılında Türkiye’deki örtüaltı yetiştiriciliğinin
yüzde kaçı cam sera alanıdır?
2009 yılında Türkiye’deki örtüaltı
yetiştiriciliğinin %14,6’sı (8.293,0 ha) cam sera alanıdır.
Gölge evlerde kullanılan tüllerin göz çaplarının bu
denli küçük olmasının yarattığı olumsuzluklar nelerdir?
Gölge evlerde kullanılan tüllerin göz çaplarının
bu derece küçük olması havalandırma etkinliğini,
dolayısıyla iç ortam sıcaklığını ve nem miktarını olumsuz
etkilemektedir.
Günümüzde seracılıkta ısıtma giderlerinin arttığı
enlemler hangileridir?
Günümüzde seracılıkta kırkıncı enlemin üzerine
çıkıldığında ısıtma giderleri hızla yükselmektedir.
Bir sera işletmesinin başarısını etkileyen yer seçim
kriterleri nelerdir?
Sera yeri seçiminde dikkate alınması gereken
belli başlı faktörler arasında ışık, iklim koşulları, rakım, su
kaynağı ve kalitesi, zararlı tehdidi, toprak ve topoğrafya,
yola bağlantı, kullanılabilir işgücü varlığı sayılabilir.
Türkiye’de örtüaltı tarımı ile yetiştiriciliği yapılan
ürünler nelerdir?
Türkiye’de örtüaltı tarımı ile yetiştiriciliği
yapılan ürünler başta sebze olmak üzere, kesme çiçek ve
iç mekân bitkileri ile meyvedir. Örtüaltı üretim
sistemlerinde yetiştiriciliği yapılan sebze türleri domates,
hıyar, karpuz, biber, patlıcan, marul, fasulye, kavun, kabak
ve çilek, meyve türleri ise muz ve asmadır.
Seranın yönlendirmesi üzerinde hangi değişkenler
etkilidir?
Seranın yönlendirmesinde, sera kurulacak yerin
enlem derecesi, sera tipi, çatı eğimi ve çatı tipi ile mevsim
etkilidir.
Türkiye’deki seraların bölgeler bazında dağılımı
nasıldır?
Ülkemiz sera varlığının % 90’ı Akdeniz sahil
şeridinde, % 5’i ise Ege’de yer almaktadır.
Malç kullanılmasının yararları nelerdir?
Malç kullanılmasının yararları şunlardır:
• Yabancı otların gelişmesini engelleyerek bitki
besin maddelerinin bitkiler tarafından daha etkin
bir şekilde kullanılmasını sağlar.
• Toprak yüzeyinden oluşacak buharlaşmayı
azaltarak topraktaki nemin tutulmasını sağlar ve
tuz birikimini önler.
Ürünlerin toprakla temasını önlediğinden
kayıpları önler, kaliteyi artırır.
• Hastalık ve zararlılara karşı bitkiyi korur.
Örneğin, yaprak galeri kurduyla mücadelede
malç kullanımı etkili bir önlemdir.
Sera yetiştiriciliğinde kullanılabilecek su kaynakları
nelerdir?
Sera yetiştiriciliğinde su kaynağı olarak
akarsular, göller gibi yerüstü su kaynaklarının yanında
açılan artezyen ve derin kuyularla yeraltı suyundan veya
içme suyu şebekesinden yararlanılabilir.
Bitki üzerine serilen örtülerden en yaygın kullanılanı
hangisidir?
Bitki üzerine serilen örtülerin en yaygın
kullanılanı dokunmamış gözenekli plastiklerdir.
Drenaj nedir?
Drenaj, fazla suyun uzaklaştırılması işlemine
verilen addır.
Sera yetiştiriciliğinde su kaynağı ve kalitesi neden
önemlidir?
Sera yetiştiriciliğinde yeterli miktarda ve kaliteli
bir su kaynağının bulunması; sulama, ısıtma, soğutma,
nemlendirme, elde edilen ürünlerin temizlenmesi ve
ilaçların seyreltilmesi gibi kültürel işlemlerde kullanılması
nedeniyle önemlidir.
Toprak üzerine serilen örtülerden olan plastik malçlardan şeffaf renkli olanı ne için kullanılmaktadır?
Toprak üzerine serilen örtülerden olan plastik malçlardan şeffaf renkli olanı toprağın korunmasını ve toprak neminin tutulmasını sağlamasının yanında toprağın ısınmasına yardımcı olmak için kullanılmaktadır.
Sera yetiştiriciliğinde uygun çevre koşullarının
yaratılması konusunda atılması gereken ilk adım
hangisidir?
Sera yetiştiriciliğinde uygun çevre koşullarının
yaratılması konusunda atılması gereken ilk adım, uygun
bir sera yerinin seçilmesidir.
1990 yılında Türkiye’deki örtüaltı yetiştiriciliğinin
alanı yaklaşık ne kadardır?
Ülkemizde 1990 yılında örtüaltı yetiştiriciliğinin
alanı yaklaşık 35.000 ha’dır.
Gölge evlerde göz çapları küçük tüller neden
kullanılmaktadır?
Gölge evlerde beyazsinekler ve daha büyük
böcekler tarafından bulaştırılan virüs hastalıklarının
önlenmesi için 0,19-0,29 milimetre boyutunda gözlere
sahip tüller kullanılmaktadır.
Sera yerinin işlek bir yolla bağlantısının olması neden
önemlidir?
Elde edilen ürünün bozulmadan pazara
ulaştırılabilmesi için sera kurulacak yerin mutlaka işlek bir
yola bağlantısı olmalıdır. Ayrıca, sera örtü malzemesi ve
yapı elemanlarının taşınması, gübre, ilaç, yakıt, alet
ekipman vb. girdilerin kolaylıkla seraya ulaştırılabilmesi
yönünden de yola bağlantı oldukça önemlidir.
Sera yerleri için zararlı böcekler hangileridir?
Sera yerleri için zararlı böcekler içerisinde
beyazsinek, yaprak biti, örümcekler (akarlar) ve kirpik
kanatlı (trips) sayılabilir.
Türkiye’deki seraların iller bazında dağılımı nasıldır?
Türkiye genelinde iller bazında seraların (alçak
tünel hariç), % 47’si Antalya’da,% 29’u Mersin’de ve %
10’u da Muğla (Fethiye)’dadır.
Sera yeri seçimini iklim koşulları nasıl etkilemektedir?
Sera kurulacak bölgede deniz, göl, akarsu gibi bir
su kütlesinin bulunması o bölgede ılıman bir iklimin
egemen olmasına yol açmaktadır. Örneğin deniz kıyısında
bulunan bölgelerde gece gündüz arasındaki sıcaklık farkı
iç bölgelere oranla daha düşüktür. Ağaçlar, dağlar veya
diğer engeller özellikle sabah ve öğleden sonraları
seralarda gölgeleme etkisi yapabilir. Bazı bölgelerde yılın
belirli zamanlarında bulut ve sis oluşumunun meydana
gelebileceği unutulmamalıdır. Örneğin, bazı dağ
sıralarının rüzgâr almayan yönüne bakan kuytu yerler veya
sahile yakın alanlar bu açıdan iyi analiz edilmelidir.
Sera yeri seçimini ışık nasıl etkilemektedir?
Bitkiler fotosentez için ışığa gereksinim duyarlar.
Bulutlu günlerde bitkilerin fotosentez miktarı ve buna
bağlı olarak da büyüme ve verim yeteneklerinde bir
azalma meydana gelir. Bu nedenle yıl boyunca, özellikle
de kış aylarında güneşlenmenin fazla olduğu yerler sera
yeri olarak tercih edilmelidir. Bitkilerin güneşlenme
gereksinimlerindeki farklılık bölgesel düzeyde farklı sera
tiplerinin ortaya çıkmasına yol açmaktadır.
Sera yeri seçiminde kullanılabilir işgücü varlığına
yakınlık neden önemlidir?
Seracılık yıl boyunca üretim yapılan ve yoğun
işgücü kullanılan bir sektör olduğundan, ek işgücüne
gereksinim duyulmaktadır. Budama, yetiştirme, hasat ve
paketleme işlemlerini yerine getirebilecek nitelikli
işgücünün yakın çevreden sağlanabilir olmasına özen
gösterilmelidir.
Seraya zarar veren zararlı böcekler hangileridir?
Seraya zarar veren zararlı böcekler beyazsinek, yaprak bitki, örümcekler ve kirpikkanatlılardır.
Örtüaltı üretim sistemlerinde plastik malçlar hangi
amaçla kullanılmaktadır?
Plastik malçlar, örtüaltı üretim sistemlerinde
erkencilik ve yüksek verim için kullanılmaktadır.
Bitki üzerine serilen örtüler ne amaçlarla
kullanılmaktadır?
Bu örtüler, ısı örtüsü olarak kullanılmasının
yanında bitkiyi kum, kuş, böcek ve haşerelerden korumak
amacıyla da kullanılmaktadır.
Sera yeri seçimini zararlı tehdidi nasıl etkilemektedir?
Sera yeri seçilirken arazide zararlı böceklerin
konakladığı mevcut tarım alanlarından uzakta olmasına
özen gösterilmelidir.
Gölge evlerin en ilginç özelliği nedir?
Gölge evlerin en ilginç özelliği pasif yapılar olmalarıdır.
Sera yetiştiriciliğinde kullanılacak su miktarı nelere
bağlıdır?
Sera yetiştiriciliğinde gereksinim duyulan su
miktarı sulanacak alanın büyüklüğüne, yetiştirilen bitki
türüne, hava koşullarına, yılın hangi döneminde
bulunulduğuna ve havalandırma veya ısıtma sisteminin
çalıştırılıp çalıştırılmama durumuna göre değişiklik
gösterir.
Sera yeri seçiminde dikkate alınması gereken faktörler nelerdir?
Sera yeri seçiminde dikkate alınması gereken faktörler şunlardır:
ışık, iklim koşulları, rakım, su kaynağı ve kalitesi, zararlı tehdidi, toprak ve topografya, yola bağlantı, kullanılabilir işgücü varlığı.
Sera yetiştiriciliğinin sağladığı yararlar nelerdir? Açıklayınız.
Sera yetiştiriciliğinin sağladığı yararlar şunlardır:
-
Sera yetiştiriciliği tüm yıla yayıldığı için birden fazla ürün alınmasını ve birim alandan elde edilen gelirde artışı sağlar.
-
Seradan elde edilen ürünlerin pazara erken ya da geç çıkartılması sorunu olmadığı için pazarda sürekli ürün bulunmaktadır
-
Birim alandan elde edilen verim ve ürün kalitesi artar.
-
İşletmede sürekli iş olduğundan işgücü yönünden yıl boyunca büyük değişiklik olmaz. Tarımdaki mevsimlik işgücü gereksinimi süreklilik kazanır.
-
Sera yapı elemanları ve ekipmanlarının üretimiyle ilgili yeni sanayi kollarının gelişmesine katkıda bulunur.
-
Sera yetiştiriciliği tüm yıla yayıldığı için birden fazla ürün alınmasını ve birim alandan elde edilen gelirde artışı sağlar.
-
Seradan elde edilen ürünlerin pazara erken ya da geç çıkartılması sorunu olmadığı için pazarda sürekli ürün bulunmaktadır
-
Birim alandan elde edilen verim ve ürün kalitesi artar.
-
İşletmede sürekli iş olduğundan işgücü yönünden yıl boyunca büyük değişiklik olmaz. Tarımdaki mevsimlik işgücü gereksinimi süreklilik kazanır.
-
Sera yapı elemanları ve ekipmanlarının üretimiyle ilgili yeni sanayi kollarının gelişmesine katkıda bulunur.
-
Sera yetiştiriciliği tüm yıla yayıldığı için birden fazla ürün alınmasını ve birim alandan elde edilen gelirde artışı sağlar.
-
Seradan elde edilen ürünlerin pazara erken ya da geç çıkartılması sorunu olmadığı için pazarda sürekli ürün bulunmaktadır
-
Birim alandan elde edilen verim ve ürün kalitesi artar.
-
İşletmede sürekli iş olduğundan işgücü yönünden yıl boyunca büyük değişiklik olmaz. Tarımdaki mevsimlik işgücü gereksinimi süreklilik kazanır.
-
Sera yapı elemanları ve ekipmanlarının üretimiyle ilgili yeni sanayi kollarının gelişmesine katkıda bulunur.
-
Sera yetiştiriciliği tüm yıla yayıldığı için birden fazla ürün alınmasını ve birim alandan elde edilen gelirde artışı sağlar.
-
Seradan elde edilen ürünlerin pazara erken ya da geç çıkartılması sorunu olmadığı için pazarda sürekli ürün bulunmaktadır
-
Birim alandan elde edilen verim ve ürün kalitesi artar.
-
İşletmede sürekli iş olduğundan işgücü yönünden yıl boyunca büyük değişiklik olmaz. Tarımdaki mevsimlik işgücü gereksinimi süreklilik kazanır.
-
Sera yapı elemanları ve ekipmanlarının üretimiyle ilgili yeni sanayi kollarının gelişmesine katkıda bulunur.
-
Sera yetiştiriciliği tüm yıla yayıldığı için birden fazla ürün alınmasını ve birim alandan elde edilen gelirde artışı sağlar.
-
Seradan elde edilen ürünlerin pazara erken ya da geç çıkartılması sorunu olmadığı için pazarda sürekli ürün bulunmaktadır
-
Birim alandan elde edilen verim ve ürün kalitesi artar.
-
İşletmede sürekli iş olduğundan işgücü yönünden yıl boyunca büyük değişiklik olmaz. Tarımdaki mevsimlik işgücü gereksinimi süreklilik kazanır.
-
Sera yapı elemanları ve ekipmanlarının üretimiyle ilgili yeni sanayi kollarının gelişmesine katkıda bulunur.
Örtüaltı üretim sistemlerinde yetiştiriciliği yapılan sebze türleri nelerdir?
Örtüaltı üretim sistemlerinde yetiştiriciliği yapılan sebze ve meyve türleri şunlardır:
domates, hıyar, karpuz, asma, muz, biber, patlıcan, marul, marul, fasülye, kavun, kabak, çilek
Sera toprağı seçiminde en çok tercih edilen topraklar
hangileridir?
Sera toprağı seçiminde tınlı kumlu ve kumlu
topraklar en çok tercih edilen topraklardır.
Türkiye’de örtüaltı tarımı ne zaman ve nasıl başlamıştır?
Türkiye’de örtüaltı tarımı, 1940’larda kamu kuruluşları tarafından Antalya ve İçel’de kurulan seralarla başlamıştır.
Sera yeri seçiminde yol kalitesi neden önemlidir?
Ürünün zarar görmeden ve görünümü
bozulmadan taşınabilmesi için yol kalitesi iyi olmalıdır.
Gölge evinde yetiştiriciliğin yararları nelerdir?
Gölge evinde yetiştiriciliğin yararları;
• Gölgelemeyle optimum değerin üzerindeki solar
radyasyondan korunma sağlaması,
• Bitkileri rüzgâr ve doludan koruması,
• Termal koşulları iyileştirmesi
• Böceklerin yapı içerisine girişini engellemesidir.
Sera yerinin yola çok yakın olmasının olası olumsuz
sonuçları nelerdir?
Seranın yola çok yakın olması durumunda,
özellikle trafik nedeniyle oluşan toz örtü materyalinin
kirlenmesine, dolayısıyla ışık geçirgenliğinin azalmasına
yol açmaktadır.
Sera yetiştiriciliği ne zaman ticari bir nitelik kazanmıştır?
Sera yetiştiriciliği 19. yüzyılın sonlarında ticari bir nitelik kazanmıştır.
Örtüaltı üretim sistemlerinde plastik malç kullanımının yararları nelerdir?
Örtüaltı üretim sistemlerinde plastik malç kullanımının yararları şunlardır:
-
Yabancı otların gelişmesini engelleyerek bitki besin maddelerinin bitkiler tarafından daha etkin bir şekilde kullanımını sağlar.
-
Toprak yüzeyinden oluşacak buharlaşmayı azaltarak topraktaki nemin tutulmasını sağlar ve tuz birikimini önler.
-
Ürünlerin toprakla temasını önlediğinden kayıpları önler, kaliteyi artırır.
-
Hastalık ve zararlılara karşı bitkiyi korur.
Sera için en yararlı ve en çok tercih edilen toprak türü nedir?
Sera için en yararlı ve en çok tercih edilen toprak türü tınlı kumlu ve kumlu topraklardır.
Sulama için maksimum su gereksinimi ne kadardır?
Sulama için maksimum su gereksinimi 10/60 lt/m2 kadardır.
Seranın yönlendirmesi yapılırken nelere dikkat
edilmelidir?
Genelde, yapı elemanlarından kaynaklanan
gölgelemeyi önlemek için seranın uzun ekseni doğu-batı
yönünde yönlendirilir. Sera kurulacak yer 40’ıncı enlemin
üzerinde bulunuyorsa doğu-batı yönlendirmesine daha
fazla önem vermek gerekir. Özellikle, Kuzey Yarım
Küre’de bu şekilde yönlendirmeyle kış mevsiminde
güneşten yararlanma olanağı artırılmış olur. Sera alın
duvarının egemen kış rüzgârlarının estiği yöne
yönlendirilmesiyle ısıtma giderleri de azaltılabilir. Sera
uzun ekseni, güneşlenme etkisinin az olduğu yerlerde
doğu-batı, fazla olduğu yerlerde kuzey-güney
doğrultusunda olmalıdır. Çatı elemanlarının sera tabanında
oluşturacağı sürekli gölgeleme etkisini gidermek için
geniş açıklıklı ya da blok seraların kuzey-güney yönünde
yerleştirilmesi tercih edilir.
Sera yapımı için kullanılan alandaki en uygun eğim değeri nedir?
Sera yapımı için % 0,5-1,5 arasında eğime sahip alanlar uygundur.
Sera yeri seçimini rakım nasıl etkilemektedir?
Bir yerin deniz seviyesinden olan yüksekliği yaz
aylarında görülen maksimum sıcaklık ile kış aylarında
görülen minimum sıcaklığı etkilemektedir. Rakımı uygun
olan bir yerin seçilmesiyle kış aylarında ısıtma giderleri,
yaz aylarında ise soğutma giderleri azaltılabilir.
Sera kurulacak yerin yola uzaklığı nasıl olmalıdır?
Sera kurulacak yerin işlek bir yola bağlantısı olması gereklidir çünkü elde edilen ürün bozulmadan pazara ulaştırılmalıdır. Bu yerin yola aşırı yakın olması ise trafik sebebiyle oluşan toz, örtü materyalinin kirlenmesine sebep olur.
Örtüaltı yetiştiriciliğinde örtü kullanımın amacı nedir?
Örtüaltı yetiştiriciliğinde örtü kullanımın amacı bitkiyi dış etkilerden korumak ve bitki gelişimi için önemli olan ışığın bitkilere yeterli oranda ulaşmasını sağlamaktır.
Sera yetiştiriciliğinde sulama için gerekli maksimum
su miktarı ne kadardır?
Sera yetiştiriciliğinde sulama için maksimum su
gereksinimi 10-60 lt/m2 arasındadır.
Drenaj kavramını tanımlayınız.
Drenaj, fazla suyun uzaklaştırılması işlemine verilen addır.
Gölge evi yetiştiriciliğin ne tür yararları bulunmaktadır?
Gölge evi yetiştiriciliğin yararları şunlardır:
-
Gölgelemeyle optimum değerin üzerindeki solar radyasyondan korunma sağlaması,
-
Bitkileri rüzgâr ve doludan koruma,
-
Termal koşulları iyileştirme,
-
Böceklerin yapı içerisine girişini engelleme.
-
Gölgelemeyle optimum değerin üzerindeki solar radyasyondan korunma sağlaması,
-
Bitkileri rüzgâr ve doludan koruma,
-
Termal koşulları iyileştirme,
-
Böceklerin yapı içerisine girişini engelleme.
-
Gölgelemeyle optimum değerin üzerindeki solar radyasyondan korunma sağlaması,
-
Bitkileri rüzgâr ve doludan koruma,
-
Termal koşulları iyileştirme,
-
Böceklerin yapı içerisine girişini engelleme.
-
Gölgelemeyle optimum değerin üzerindeki solar radyasyondan korunma sağlaması,
-
Bitkileri rüzgâr ve doludan koruma,
-
Termal koşulları iyileştirme,
-
Böceklerin yapı içerisine girişini engelleme.
-
Gölgelemeyle optimum değerin üzerindeki solar radyasyondan korunma sağlaması,
-
Bitkileri rüzgâr ve doludan koruma,
-
Termal koşulları iyileştirme,
-
Böceklerin yapı içerisine girişini engelleme.
Örtüaltı yetiştiriciliğinde ne tür örtüler kullanılmaktadır?
Örtüaltı yetiştiriciliğinde cam ve plastik örtüler kullanılmaktadır.
Sera uzun ekseni, güneşlenme etkisinin az olduğu yerlerde _________, fazla olduğu yerlerde ____________ doğrultusunda olmalıdır.
Yukarıda boş bırakılan yere ne getirilmelidir?
Sera uzun ekseni, güneşlenme etkisinin az olduğu yerlerde doğu-batı, fazla olduğu yerlerde kuzey-güney doğrultusunda olmalıdır.
Alın duvarı kavramını tanımlayınız.
Alın duvarı, bireysel seralarda seranın kısa ön cephesidir.
Seralar Roma İmparatorluğu’ndan sonra tekrar ne
zaman ortaya çıkmıştır?
Seralar, 15’inci yüzyılın sonları ile 18’inci yüzyıl
arasında İngiltere, Fransa ve Hollanda’da tekrar görülmüştür.
Gölge evinin son yıllarda yaygın biçimde
kullanılmasının nedenleri nelerdir?
Son yıllarda, pestisit kullanımını azaltması,
geleneksel seralardan daha düşük maliyetle inşa
edilebilmesi ve bitki mikro kliması üzerine etkilerinin az
olduğuna inanılması nedeniyle, zararlıların (böceklerin)
içeri girişinin engellendiği gölge evi üreticiler tarafından
yaygın bir biçimde kullanılmaktadır.
Gölge evleri ile tam iklim kontrolüne sahip seralar
arasındaki fark nedir?
Gölge evleri bitki yetiştirme ortamını düzenleme
araçlarına sahip değildir. Bu yönüyle tam iklim kontrolüne
sahip seralardan tamamen farklıdır.
Sera yetiştiriciliğinde karlı bir üretim yapılabilmesi
için dikkat edilmesi gereken hususlar nelerdir?
Sera yetiştiriciliğinde karlı bir üretim
yapılabilmesi için; seçilen yerin seracılık yönünden uygun
olması, seranın yönlendirmesinin doğru yapılmış olması
ve uygun bir avlu düzeni oluşturulması yaşamsal öneme
sahiptir.
Sera yeri seçimini rüzgar nasıl etkilemektedir?
Rüzgâr hızının yüksek olması sera ısısının emme
yoluyla dışarıya çıkışını artırır. Dolayısıyla sera içinde
arzu edilen sıcaklığın oluşturulabilmesi için daha fazla ısı
enerjisi harcanmasına yol açar. Ayrıca, şiddetli rüzgâr sera
yapı elemanlarına da zarar verebilir.
Sera yeri seçimini toprak nasıl etkilemektedir?
Bitkisel üretimde verim ve kaliteyi etkileyen en
önemli unsurlardan biri olması nedeniyle sera kurulacak yerin
toprağının kaliteli olması gerekmektedir. Sera toprağı olarak
geçirgen, besin içeriği zengin yani verimli, su tutma yeteneği
iyi, drenaj, taşlılık sorunu olmayan derin topraklar idealdir.
Alt tabakası geçirimsiz olan yerlere sera kurulması
zorunluluğu olması durumunda, nelere dikkat edilmelidir?
Alt tabakası geçirimsiz olan yerlere sera
kurulması zorunluluğu varsa, sulama ve yağış sularıyla
taban suyu seviyesinin yükselebileceği göz önünde
tutularak, drenaj sorunları giderilmeli ve sera tabanı
yükseltilmelidir. Taban suyu derinliğinin azalması,
toprağın soğumasına, havasız kalmasına ve bitki
köklerinin hastalanmasına neden olacağından, taban suyu
derinliğinin en az1 m olması gerekir. Seradan gelen yükler
zemin tarafından taşındığından sera toprağının yük taşıma
kapasitesi yeterli düzeyde olmalıdır. Yük taşıma kapasitesi
olarak 2-2,5 kg/cm2önerilmektedir.
Sera yeri seçimini arazi topoğrafyası nasıl
etkilemektedir?
Sera yeri seçiminde arazi topoğrafyası açısından
arazinin eğimi ve eğim yönü dikkate alınmalıdır. Kış
güneşinden yararlanma ve kuzey rüzgârlarından korunma
yönünden arazi eğiminin güney ya da güneydoğuya
bakması arzu edilir. Çok eğimli alanlarda sera kurulması,
tesviye ve dolgu yapımını gerektirmesi, işgücü kullanımı
yönünden güçlükler yaratması nedeniyle tercih
edilmemektedir. Yağışlı iklime sahip bölgelerde, yağış
sularının tahliyesinin güç olduğu çok düz alanlar da sera
yeri için uygun değildir. Sera yapımı için % 0,5-1,5
arasında eğime sahip alanlar uygundur.