Örtü Altı Üretim Sistemleri Dersi 3. Ünite Sorularla Öğrenelim
Açıköğretim ders notları öğrenciler tarafından ders çalışma esnasında hazırlanmakta olup diğer ders çalışacak öğrenciler için paylaşılmaktadır. Sizlerde hazırladığınız ders notlarını paylaşmak istiyorsanız bizlere iletebilirsiniz.
Açıköğretim derslerinden Örtü Altı Üretim Sistemleri Dersi 3. Ünite Sorularla Öğrenelim için hazırlanan ders çalışma dokümanına (ders özeti / sorularla öğrenelim) aşağıdan erişebilirsiniz. AÖF Ders Notları ile sınavlara çok daha etkili bir şekilde çalışabilirsiniz. Sınavlarınızda başarılar dileriz.
Sera Tabanının Düzenlenmesi Ve Sulama
Sera tabanının düzenlenmesinde nelere dikkat
edilmelidir?
Seralarda bitki yetiştirme ortamı düzenlenirken,
bitki yetiştirme teknikleri, güneşten yararlanma ve çalışma
kolaylığı gibi temel konuların dikkate alınması
gerekmektedir.
Sera içi düzenleme önemli midir?
Serada çalışanların en kolay şekilde bitkiye
ulaşabilmesi, dikim, bakım ve hasat gibi temel işlerin
kolaylıkla yerine getirilebilmesinde sera içi düzenleme
önem kazanmaktadır.
Seralarda hangi şekillerde bitki yetiştiriciliği yapılır?
Sera Doğal Zemini Üzerinde Yetiştiricilik,
Masa(Tabla) Sistemi, Raflar ve Çatı Kirişlerinde
Yetiştiricilik, Alçak Tavalar(Hendek tavaları), Bank
Sistemi, Saksı ve torbada Yetiştiricilik gibi farklı
şekillerde bitki yetiştirilmesinden söz edilebilir.
Sera Doğal Zemini Üzerinde Yetiştiricilik ne anlama
gelmektedir?
Sera tabanının mevcut zemin yapısı, bitki
isteklerinin karşılanabileceği düzeyde ise doğrudan, yeterli
değil ise besin maddeleri ve organik madde katkılarıyla
iyileştirilerek üretim alanı olarak kullanılabilir. Fiziksel
özellikleri yetiştirilecek bitkinin isteklerine uygun olarak
düzenlenen toprak yüzeyi, sterilize edildikten sonra işlenir
Sera Doğal Zemini Üzerinde Yetiştiricilikte en uygun
dikim şekli nasıldır?
Seralarda doğal zeminin kullanılması durumunda,
birim alanda yetiştirilecek bitki sayısı en üst düzeyde
tutulmaya çalışılır. En uygun dikim şekli, bitkilerin sıraya
dikimidir. Üretim amacı doğrultusunda yastık, tava ya da
karık biçiminde yüzey şekillendirilerek dikime hazırlanır.
Sera tabanında tek bitkiden oluşacak sıra dikimlerde
toprak yüzeyi makine ya da elle dikimin kolaylıkla
yapılacağı biçimde düzenlenir. Bu düzenleme ile birlikte,
sulama, ilaçlama, gübreleme ve hasat gibi temel üretim
faaliyetlerinin kolaylaştırılması sağlanır. Sebze
yetiştiriciliğinde, çift sıralı dikim yapılarak doğal zemin en
uygun biçimde değerlendirilebilir.
Çift sıralı dikimlerde servis yolu nasıl olmalıdır?
Sebze yetiştiriciliğinde, çift sıralı dikim yapılarak
doğal zemin en uygun biçimde değerlendirilebilir. Bu
dikim şeklinde her iki sıra arasına bir servis yolu bırakılır.
Bitki sıra aralarına sulama karığı veya damla sulama
boruları yerleştirilir. Böylece bırakılan yolların kuru
kalması sağlanır. Sera içerisindeki bitki yetiştirme alanları,
sera uzunluğuna veya sera genişliğine paralel olacak
biçimde düzenlenir. Taban düzenlemesinde öncelikle
servis yolu genişlikleri belirlenmeli, buna bağlı olarak
servis yolu düzeni ve bitki yetiştirme yerlerinin
genişlikleri netleştirilmelidir. Ürünlerin taşınma şekli,
taşıma zamanı ve bitki türü servis yolu genişliğinin
belirlenmesinde etkili faktörlerdir. Yolların
düzenlenmesinde iş gücü ekonomisi en önemli belirleyici
olmaktadır
Masa (Tabla) Sistemi ile Bitki Yetiştiriciliğine neden
ihtiyaç duyulmaktadır?
Sera yetiştiriciliğinde doğal zemin, yaygın olarak
kullanılmaktadır. Ancak, kısa boylu bitkilerin
yetiştirilmesi durumunda, bitki bakım ve hasadında çeşitli
zorluklarla karşılaşılmaktadır. Bu durum göz önüne
alınarak, tabla olarak adlandırılan bitki yetiştirme masaları
kullanılarak, bitkilerin rahat çalışılabilecek bir yükseklikte
yetiştirilebilmesi sağlanabilmektedir.
Masa Sisteminin faydaları nelerdir?
Tabla sisteminde, fide yetiştirme ve çelik
köklendirmenin yanı sıra, kısa boylu bitkilerin özellikle saksı
bitkilerinin yetiştiriciliği rahatlıkla yapılabilmektedir. Sera
tabanından yüksekte yapılan bu yetiştiricilik sistemi,
bitkilerin çevresinde daha etkin bir havalandırma sağlamakta,
çevre ve hastalık denetimi ile tarımsal savaşımda kolaylıklar
yaratmaktadır. Ayrıca, toprak dezenfeksiyonu ve sulama
daha etkin biçimde yapılabilmektedir. Sera toprağında sürekli
aynı bitkilerin yetiştirilmesi, zamanla toprakta çeşitli hastalık
etmenlerinin artmasına ve toprağın yorulmasına yol
açacağından bitkilerin gelişmesine engel olabilir. Bu
durumda, sera toprağının iyileştirilmesi gerekir. Ancak, sera
toprağının tamamının iyileştirilmesi maliyeti artıracağından,
masada yetiştiricilik büyük kolaylık sağlamaktadır. Düşük
toprak sıcaklıklarında bitki gelişimi yavaşlayabileceğinden,
masada yapılan yetiştiricilikle birlikte, toprak sıcaklığı
istenilen değerlerde kontrol altında tutulabilir, dolayısıyla,
bitkilerde daha iyi kök gelişimine yardımcı olur.
Masa Sisteminde masaların ebatları nasıl olmalıdır?
Bitki yetiştirme masalarının boyutları, çalışma
rahatlığı sağlayacak yüksekliğe, yetiştirilen bitkinin türüne,
masada bir ya da iki yandan çalışma durumuna, masaların
sürekli veya geçici olarak kullanılmasına göre belirlenir.
Masa yüksekliği ve genişliği, bir işçinin bitkilere rahatlıkla
ulaşmasını sağlayacak biçimde yapılmalıdır. Masaların
yerden yüksekliği 60-85 cm olmalıdır. Alçak masaların
kullanımı durumunda yol genişliği dar tutulabilir. Masa
genişliği ise tek taraftan çalışılması durumunda 75-90 cm, her
iki yandan çalışması durumunda 105-120 cm arasında
olmalıdır. Yoğun çalışma istenmeyen durumlarda, genişlik
240 cm’ye kadar artırılabilir.
Masalar hangi malzemelerden olmalıdır?
: Bitki yetiştirme masaları beton, düz veya ondüleli
(oluklu) asbest çimento levha, alüminyum, galvanize çelik
levhalar, çelik kafes telleri veya düz ahşap levhaları
kullanılarak yapılabilir. Masaların taşıyıcı iskeletinin
yapımında alüminyum, galvanize metal, beton, tuğla,
briket veya ahşap kullanılabilir. Masa tabanı için ondüleli
malzeme kullanıldığında, küçük saksıların devrilmemesi
için, masa tabanına kafes telleri veya kum yerleştirilmesi
yararlı olur. Masa yapımında beton, alüminyum veya sert
plastik levhaların kullanılması, masalarda oluşacak
küflenme ve çürümeyi engeller. Masa yapımında plastik
levha kullanıldığında, plastiğin taşıma gücü dikkate
alınmalıdır. Ahşap malzemenin masa yapımında
kullanılması durumunda, malzemenin çürümesi ve
deformasyonunu önlemek için bazı kimyasallar
kullanılması ya da boyanması gerekir. Kullanılan kimyasal
maddelerin bitkilere zararlı etkileri olmamalıdır.
Masaların estetik yönden de iyi bir görünüş ve iyi bir
havalandırma sağlaması için çelik kafes telleri de masa
tablası olarak kullanılabilir.
Raflar ve Çatı Kirişlerinde Yetiştiricilik ne şekilde
olmaktadır?
Bitki yetiştirme masaları, tek ya da çok
basamaklı raflar biçiminde de düzenlenebilir. Basamaklı
masaların görünüşü merdiven şeklindedir. Bu masalar
sabit olarak yapılabildiği gibi seradan taşınabilecek
biçimde hareketli de olabilmektedir.
Raflar ve Çatı Kirişlerinde Yetiştiriciliğin avantajları
ve dezavantajları nelerdir?
Basamaklı masalar özellikle çiçek yetiştiriciliğinde,
estetik ve çekici bir görünüş sergilerler Basamaklı masalarda,
düzlerine göre daha fazla sayıda çiçek yetiştirme olanağı
bulunmaktadır. Basamaklı rafların sera üstünde yüksek
yapılmaları durumunda, masalar üzerindeki bitkilere gölge
yaratabilmektedir. Bu durum, bitkilerin güneş ışınlarından
yeterince yararlanmasını engellemekte dolayısıyla bitki
gelişimini yavaşlatmaktadır. Yüksek raflarda bitkilerin
günlük bakımı da zor olmaktadır. Sera taban alanı dışında
seranın iç hacmi yeterliyse bitki yetiştirme yeri olarak,
seranın çatısına ve kiriş elemanlarına sabit ek yerler
yapılabilir Özellikle sıcağı ve fazla güneş ışığını seven
bitkiler buralarda yetiştirilebilirler. Sera içi kullanılabilir
hacminin artırılmasıyla ürün miktarı da artırılabilmektedir.
Sera çatı kiriş elemanları üzerine yerleştirilen bitki yetiştirme
yerleri, sera tabanına bir miktar fazla gölgeleme yapmaktadır.
Alçak Tavalarda bitki yetiştiriciliği ne şekilde
yapılmaktadır?
Sera toprağının yetiştiricilik açısından iyi
olmadığı durumlarda, sera tabanında hendek tavalar
yapılır. Hendek tavalar, sera tabanı düzeyinde ve sera
uzun kenarına paralel olacak biçimde düzenlenirler. Alt ve
yan yüzeyleri su geçirmeyen bir malzemeyle çevrili, tava
şeklindeki bitki yetiştirme hendeklerinin iç bölümlerinde
bitki yetişmesi için en uygun toprak karışımı
bulundurulur.
Hendeklerin şekli ve boyutları nasıl olmalıdır?
Hendek tavaların düzenlenmesindeki amaç,
yetiştirilecek bitki isteklerine uygun kalite ve derinlikte bir
toprak yapısına sahip olmaktır. Hendekler V şeklinde
açılır, genel olarak yan tarafları dik olacak biçimde, 30-50
cm derinliğinde yapılır. Hendeklerin genişlikleri 100-125
cm, aralardaki geçiş yollarının genişliği ise 45-50 cm
olmalıdır. Hendek boyutları, seranın ölçüleri ve
yetiştirilecek bitkilerin özelliklerine göre ayarlanabilir.
Hendeğin tabanında hendeğin uzunluğunca % 1’lik bir
eğim bırakılır. Hendeğin yan tarafları tuğla, briket, beton
veya ahşapla sınırlandırılabilir. Hendeğin içi ve kenar
yüzeyleri, 40 mikron kalınlığındaki tek katlı plastik (PE)
malzemeyle kaplanır. Hendek içindeki plastik kaplamanın
üzerine çapı 5-7 cm olan drenaj boruları yerleştirilir.
Hendeğin tabanına belirli bir eğimde drenaj borusunun
döşenmesi hem fazla suyun atılmasını, hem de sera
toprağının altından buharla sterilizasyonunu sağlar.
Bank Sistemi nasıl olmaktadır?
Toprağın biraz üstünde yer alan bank sisteminde,
bazı saksı ve kesme çiçeklerin yetiştiriciliği yapılmaktadır.
Banklar beton bloklar üzerine inşa edilerek toprağın
düzeyinden ayrılırlar.
Saksı ve Torbalarda Yetiştiricilik ne şekilde
olmaktadır?
Saksı ve plastik torbalar, fide ve bitki
yetiştiriciliğinde kullanılmaktadır. Saksı kültürü özellikle süs
bitkileri yetiştiriciliğinde, bitkilerin kontrollü ve pazarlama
kolaylığı sağlayacak biçimde üretilebilmelerine olanak
sağladığı için, son yıllarda birçok seracılık işletmesi
tarafından yaygın kullanılan bir yöntemdir. Çoğunlukla masa
üzerinde saksı yetiştiriciliği yapılıyor olsa da, sera tabanı
üzerinde de üretimin yapılması mümkündür.
Sera içi yollarının düzenlenmesi ne şekilde olmalıdır?
Serada yetiştirilecek bitkiler, sera içinde çalışmayı,
bakımı, hasadı ve seradan en uygun düzeyde yararlanmayı
sağlayacak biçimde düzenlenir. Sera içerisinde yol, tabla
(masa) ve hendekler düzenlenirken, kullanım alanı ve ürün
taşıma kolaylığı göz önünde bulundurulur. Yol alanının sera
taban alanına oranı, ekonomik nedenlerle % 30’u
geçmemelidir ve taşıma yükünü kaldırabilecek biçimde
düzenlenmelidir. Ana yollar 100-120 cm genişliğinde
olmalıdır. Eğer yollar aynı zamanda çalışma alanı olarak
kullanılıyorsa genişlik 2 m’ye çıkabilir. Serada büyük araç
kullanımı söz konusu ise 2,50-3,00 m. genişliğinde yol
planlanmalıdır. Ana yollar, sera kapılarına uygun olarak
düzenlenir. Sera içinin yerleştirilmesi çeşitli şekillerde
olabilir. Serada bitki yetiştirme sıraları, sera boyunca olursa
ortada bir ana yola gerek olmayabilir. Ara yolların genişliği,
masa yüksekliği 65 cm’den az ve taşıyıcı eleman
kullanılmaması durumunda 45 cm alınabilir. Yol uzunluğu
10 m’yi geçiyorsa kullanılan taşıma aracına göre 50-80 cm
arasında yol genişliği yapılabilir. Yollarda beton malzemenin
kullanımı, suyun tahliyesi ve taşıma araçlarına karşı sağlam
olması açısından yararlıdır. Ancak yetiştiricilik şekline bağlı
olarak sera içi yollar doğal zemin üzerinde düzenlenebilir.
Seralarda sulama ne anlama gelmektedir?
Sulama genel anlamda bitkinin doğal yağışlarla
alamadığı eksik suyun çeşitli yöntemlerle verilmesi olarak
tanımlanabilir. Ancak sera yapay bir ortam olduğundan
bitkinin gereksinim duyduğu suyun tamamının
karşılanması gerekir. Sera bitkilerinin su isteği fazla
olmakla birlikte, bitki çeşidi, büyüklüğü sera içi ortamının
atmosferik koşullarıyla büyük değişiklik gösterir.
Seralarda sulama yapılırken göz önünde
bulundurulması gereken etmenler nelerdir?
Seralarda sulama amaçlı kullanılacak suların
fiziksel ve kimyasal özelliklerinin iyi bilinmesi gerekir.
Özellikle, silt bitkilerde fiziksel görünüm bozukluğu
yaratmakta, aynı zamanda sulama sitemlerinde tıkanmalara
neden olmaktadır. Kimyasal özellik yönünden en sık
rastlanan sorun sulama suyundaki tuz içeriğidir. Tuz içeriği
600 ppm’den düşük suların kullanılmasına özen gösterilmeli
1200 ppm’i geçen sular kesinlikle kullanılmamalıdır.
Yağmurlama sulama yöntemi nasıl yapılmaktadır?
Yağmurlama sulama sistemi, suyu toprak
yüzeyine belirli bir basınç altında ince damlacıklar
biçiminde püskürten meme ya da başlıkların yer aldığı
borulardan oluşan bir sistemdir. Seralarda kullanılan
yağmurlama sulama sistemi, kullanım amacına ve
bulunduğu konuma göre bilinen yağmurlama sulama
yönteminden farklı adlandırılmaktadır.
Sabit üstten yağmurlama sistemi nasıl olmalıdır?
Sabit sistemlerde yağmurlama başlıklarının
üzerinde yer aldığı lateral borular çatı makaslarına, bitki
sıralarına paralel biçimde yerleştirilirler. Çatı makasında
lateral sayısı sera genişliğine ve başlığın püskürtme çapına
bağlı olarak 2-6 m aralıklarla yerleştirilirler.
Hareketli üstten yağmurlama sistemi nasıl olmalıdır?
Sulama sistemindeki lateral boru sera uzun kenarı
boyunca dik biçimde çatı makasına bağlanıp, ray sistemiyle
makas üzerinde hareket ettirilir. Laterale suyu ileten boru ise,
yumuşak PE (polietilen)’den yapılmıştır. Yağmurlama
başlıkları, hareketli lateralin alt kısmında yer alır. Sistemdeki
başlık sayısı, sera genişliğine bağlı olmakla birlikte 10-12
adede kadar çıkarılabilir. Bu tip sistemlerde yastık ve
tablaların durumuna göre, dairesel ya da yarım dairesel
(sektörlü) su dağıtan yağmurlama başlıkları kullanılır.
Toprak Yüzeyinde Yağmurlama Sulama Sistemleri
nasıl olmalıdır
Toprak üzerine yağmurlama sistemi, üstten
yağmurlama sisteminde olduğu gibi hareketli olarak da
düzenlenebilir. Bu sistemde lateraller çatıya asılır ve sera
uzun ekseni boyunca, raylar üzerinde hareket eder.
Yağmurlama başlıkları, yukarıdan aşağıya asılan boruların
ucuna bağlanmıştır. Su bitki sıra aralarından verildiği gibi
yandan yastık kenarlarından da verilebilir. Yandan verilmesi
durumunda; yastıklarda bitki boyu uzunsa ıslanma yastık
kenarlarında, bitki boyu kısa ise yastık ortalarında fazladır.
Sistem, sulamanın yanında sisleme, soğutma, sıvı gübre ve
ilaçlama amacıyla da kullanılabilmektedir.
Damla Sulama Yöntemi nasıl olmaktadır?
Damla sulama yönteminde arındırılmış su, küçük
çaplı polietilen borularla damlatıcılara iletilir ve
damlatıcılara gelen suyun enerjisi damlatıcı içindeki
yollarda kırılarak toprak yüzeyine düşük basınç ve debide
damlalar biçiminde verilir Damla sulama yönteminde en
önemli unsur damlatıcılardır. Bu nedenle bir damlatıcının
ucuz ve sağlam olması, üretimi, değiştirilmesi ve
bakımının kolay olması, basınç değişimlerinde önemli
ölçüde değişmeyen debi değerleri sağlaması, tıkanma
sorunlarının azaltılması yönünden akış kesit alanının
görece büyük olması istenir. Damla sulama yönteminde
çeşitli tipte damlatıcılar geliştirilmiştir.
Damla sulama sistemi yetiştirme şekline göre farklılık
gösterir mi?
Damla sulama yönteminde çeşitli tipte
damlatıcılar geliştirilmiştir. Sera tabanında ya da yastıkta
yetiştiricilik yapıldığı koşulda lateral boru üzerine
yerleştirilen damlatıcılardan yararlanılabilmektedir. Saksı
yetiştiriciliğinde ise ahtapot ya da kılcal boru adı verilen
damlatıcılardan yararlanılabilmektedir. Ahtapot tipi
damlatıcılarda lateral boru üzerine yerleştirilen dağıtıcılar
basınç regülatörlü ya da regülatörsüz olabilirler ve kol
sayısı 4-12 arasında değişebilir. Dağıtıcıya bağlanan kılcal
borunun ucuna yerleştirilen ve saksı ya da yetiştirme
ortamına sabitlemeye de yarayan damlatıcılar suyun
bitkiye verilmesini sağlar. Kullanılan kılcal borunun
uzunlukları saksı ya da yetiştirme ortamının biçimine bağlı
olarak değişiklik gösterebilir.
Damla sulama sisteminde karşılaşılacak en önemli
sorun nedir?
Bu yöntemin uygulanması sırasında karşılaşılan
başlıca sorun; damlatıcıların tıkanmasıdır. Damlatıcılarda
tıkanma, su kaynağının niteliği ve bitki besin maddelerinin
yoğun kullanımı ile doğrudan ilgilidir. Bu nedenle sulama
suyu içinde var olan parçacıkların filtre sistemi girişinde
tutulması gerekir. Filtrelerle tutulamayan ve çökelme ile
damlatıcılarda tıkanmalara neden olan çözünmüş
maddeler, sulama suyuna düşük dozlarda karıştırılacak,
HNO3 veya HCl çeşitleri ile giderilebilir.
Kapilar (Mat) Sulama Yöntemi ne anlama
gelmektedir?
Bu yöntem doymamış toprakta suyun hareketi
ilkesinden yararlanılarak geliştirilmiştir. Su toprak içerinde
kılcal borucuklarda oluşan basınç gerilimi ile düşey yönde
(aşağı veya yukarıya), yatay yönde ya da yatay ve düşeyle
belli bir açı yaparak ilerler. Bu hareketliliğe kılcal boruların
kesiti, diğer bir anlatımla toprağın ya da yetiştirme ortamının
bünyesi etki etmektedir.
Kapilar (Mat) sulama siteminin faydaları ve zararları
nelerdir?
Kimi bitkilerin sürgün ve yeşil aksamının
ıslanmaması istenir. Yöntem bu tür bitkilerin sulanması
için oldukça uygundur. Suyun kapilar yolla bitkilere
verilmesinde iki yöntem vardır. Birincisinde, saksılar
hiçbir materyal kullanılmaksızın düzgün, su geçirmeyen
tablalar içerisine yerleştirilir. Tablalara belirli aralıklarla 2
cm yüksekliğe kadar verilen su ile sulama yapılır. Bu
yöntemde bitki hastalıklarının yayılması ve bitkilerin
kirlenmesi az, su alımı kolaydır. Ancak sistemin pahalı ve
yetiştirme tablalarındaki su yüksekliğinin her yerde eşit
olmaması gibi olumsuz yönleri de vardır.
Seraların doğal zemini üzerinde yetiştiricilik yapmak için toprak hangi hazırlık aşamalarından geçirilir?
Sera tabanının mevcut zemin yapısı, bitki isteklerinin karşılanabileceği düzeyde ise doğrudan kullanılabilir.Bitki isteklerini karşılamak için yeterli olmaması durumunda ise besin maddeleri ve organik madde katkılarıyla iyileştirilerek üretim alanı olarak kullanılır. Fiziksel özellikleri yetiştirilecek bitkinin isteklerine uygun olarak düzenlenen toprak yüzeyi, sterilize edildikten sonra işlenir. Seralarda doğal zeminin kullanılması durumunda, birim alanda yetiştirilecek bitki sayısı en üst düzeyde tutulmaya çalışılır. En uygun dikim şekli, bitkilerin sıraya dikimidir.
Sebze yetiştiriciliğinde doğal zemin en uygun şekilde nasıl kullanılabilir?
Sebze yetiştiriciliğinde, çift sıralı dikim yapılarak doğal zemin en uygun biçimde değerlendirilebilir. Bu dikim şeklinde her iki sıra arasına bir servis yolu bırakılır. Bitki sıra aralarına sulama karığı veya damla sulama boruları yerleştirilir. Böylece bırakılan yolların kuru kalması sağlanır.
Masa (tabla) sistemi hangi durumlarda tercih edilir?
Sera yetiştiriciliğinde doğal zemin, yaygın olarak kullanılmaktadır. Ancak, kısa boylu bitkilerin yetiştirilmesi durumunda, bitki bakım ve hasadında çeşitli zorluklarla karşılaşılmaktadır. Bu durum göz önüne alınarak, tabla olarak adlandırılan bitki yetiştirme masaları kullanılarak, bitkilerin rahat çalışılabilecek bir yükseklikte yetiştirilebilmesi sağlanabilmektedir.
Tabla sisteminin kullanılmasının avantajları nelerdir?
Sera tabanından yüksekte yapılan bu yetiştiricilik sistemi, bitkilerin çevresinde daha etkin bir havalandırma sağlamakta, çevre ve hastalık denetimi ile tarımsal savaşımda kolaylıklar yaratmaktadır. Ayrıca, toprak dezenfeksiyonu ve sulama daha etkin biçimde yapılabilmektedir. Toprak sıcaklığı istenen değerlerde kontrol altında tutulabilir, böylece bitkilerde daha iyi kök gelişimi sağlanır.
Tabla sisteminde ideal masa genişliği nedir?
Bitki yetiştirme masalarının boyutları, çalışma rahatlığı sağlayacak yüksekliğe, yetiştirilen bitkinin türüne, masada bir ya da iki yandan çalışma durumuna, masaların sürekli veya geçici olarak kullanılmasına göre belirlenir. İdeal masa yüksekliği 60-85 cm olmalıdır. Masa genişliği ise tek taraftan çalışılması durumunda 75-90 cm, her iki yandan çalışılması durumunda 105-120 cm arasında olmalıdır. Yoğun çalışma istenmeyen durumlarda, genişlik 240 cm’ye kadar artırılabilir.
Küflenme ve çürümeyi önlemek için masalar hangi malzemelerden yapılmalıdır?
Masa yapımında beton, alüminyum veya sert plastik levhaların kullanılması, masalarda oluşacak küflenme ve çürümeyi engeller.
Basamaklı masalarda seracılığın avantajları nelerdir?
Basamaklı masalar özellikle çiçek yetiştiriciliğinde, estetik ve çekici bir görünüş sergilerler. Basamaklı masalarda, düz masalara göre daha fazla sayıda çiçek yetiştirme olanağı bulunmaktadır.
Hendek tavalar hangi durumlarda tercih edilir?
Sera toprağının yetiştiricilik açısından iyi olmadığı durumlarda, sera tabanında hendek tavalar yapılır. Hendek tavalar, sera tabanı düzeyinde ve sera uzun kenarına paralel olacak biçimde düzenlenirler. Alt ve yan yüzeyleri su geçirmeyen bir malzemeyle çevrili, tava şeklindeki bitki yetiştirme hendeklerinin iç bölümlerinde bitki yetişmesi için en uygun toprak karışımı bulundurulur.
Hendek tavaların düzenlenmesindeki ideal ölçüler nelerdir?
Hendek tavaların düzenlenmesindeki amaç, yetiştirilecek bitki isteklerine uygun kalite ve derinlikte bir toprak yapısına sahip olmaktır. Hendekler V şeklinde açılır, genel olarak yan tarafları dik olacak biçimde, 30-50 cm derinliğinde yapılır. Hendeklerin genişlikleri 100-125 cm, aralardaki geçiş yollarının genişliği ise 45-50 cm olmalıdır.
Bank sistemi nedir?
Toprağın biraz üstünde yer alan bank sisteminde, bazı saksı ve kesme çiçeklerin yetiştiriciliği yapılmaktadır. Banklar beton bloklar üzerine inşa edilerek toprağın düzeyinden ayrılırlar.
Saksı ve torbalarda yetiştiriciliğin tercih edilme sebepleri nelerdir?
Saksı ve plastik torbalar, fide ve bitki yetiştiriciliğinde kullanılmaktadır. Saksı kültürü özellikle süs bitkileri yetiştiriciliğinde, bitkilerin kontrollü ve pazarlama kolaylığı sağlayacak biçimde üretilebilmelerine olanak sağladığı için, son yıllarda birçok seracılık işletmesi tarafından yaygın kullanılan bir yöntemdir.
Sera içi yollarının düzenlenmesinde nelere dikkat etmek gerekir?
Serada yetiştirilecek bitkiler, sera içinde çalışmayı, bakımı, hasadı ve seradan en uygun düzeyde yararlanmayı sağlayacak biçimde düzenlenir. Ana yollar 100-120 cm genişliğinde olmalıdır. Eğer yollar aynı zamanda çalışma alanı olarak kullanılıyorsa genişlik 2 m’ye çıkabilir. Serada büyük araç kullanımı söz konusu ise 2,50-3,00 m. genişliğinde yol planlanmalıdır. Ana yollar, sera kapılarına uygun olarak düzenlenir.
Seralardaki bitkilerin yaş gruplarının aynı olması neden önemlidir?
Sera bitkilerinin su isteği fazla olmakla birlikte, bitki çeşidi, büyüklüğü sera içi ortamının atmosferik koşullarıyla büyük değişiklik gösterir. Genç bitkiler daha az su tüketirken, belirli bir olgunluktaki bitkilerde gelişime bağlı olarak stoma sayısındaki artışla su tüketimi de artar. Bu nedenle seralarda bitkilerin sulanmasında çeşitler ve bitki yaş gruplarının aynı olmasına özen gösterilmelidir.
Yağmurlama sulama yöntemi nedir?
Yağmurlama sulama sistemi, suyu toprak yüzeyine belirli bir basınç altında ince damlacıklar biçiminde püskürten meme ya da başlıkların yer aldığı borulardan oluşan bir sistemdir. Seralarda kullanılan yağmurlama sulama sistemi, kullanım amacına ve bulunduğu konuma göre bilinen yağmurlama sulama yönteminden farklı adlandırılmaktadır.
Yağmurlama sulama sistemi hangi amaçlarla kullanılmaktadır?
Yağmurlama sulama sistemleri, sera içinin serinletilmesi, nem düzeyinin belirli oranlarda tutulması ve dondan korumada kullanılmaktadır.
Hareketli üstten yağmurlama sistemlerinin kullanım amacı nedir?
Hareketli üstten yağmurlama sistemi geniş yüzeylerin aynı anda ve homojen biçimde sulanmasında kullanılabilir. Sulama sistemindeki lateral boru sera uzun kenarı boyunca dik biçimde çatı makasına bağlanıp, ray sistemiyle makas üzerinde hareket ettirilir. Bu yöntem çiçeksiz bitkiler ve başlıklar altında uzunluğu 50 cm’yi aşmayan alçak sebzeler, çiçeklenme dönemine kadar süs bitkileri, fide ve genç bitkiler için uygundur. Bu sistemler aynı zamanda kimyasal gübre ve ilaçların verilmesinde de kullanılır.
Damla sulamanın çalışma prensibi nedir?
Damla sulama yönteminde arındırılmış su, küçük çaplı polietilen borularla damlatıcılara iletilir ve damlatıcılara gelen suyun enerjisi damlatıcı içindeki yollarda kırılarak toprak yüzeyine düşük basınç ve debide damlalar biçiminde verilir.
Damla sulama yönteminin sağladığı avantajlar nelerdir?
Kaliteli ve bol ürün almaya olanak sağlayan damla sulama yönteminde sera içi oransal neminin yağmurlama sisteminde olduğu gibi artması söz konusu olmadığından, mantari hastalıkların ortaya çıkması ya da yayılması azalır. Sera içinin tümü ıslatılmadığından toprak işleme, ilaçlama, hasat ve taşıma gibi tarımsal işler sulamaya bağımlı olmaksızın yapılabilir.
Kapilar sulama yöntemi nedir?
Bu yöntem doymamış toprakta suyun hareketi ilkesinden yararlanılarak geliştirilmiştir. Su toprak içerisindeki kılcal borucuklarda oluşan basınç gerilimi ile düşey yönde (aşağı veya yukarı), yatay yönde ya da yatay ve düşeyle belli bir açı yaparak ilerler. Bu hareketliliğe kılcal boruların kesiti, diğer bir anlatımla toprağın ya da yetiştirme ortamının bünyesi etki etmektedir. Kimi bitkilerin sürgün ve yeşil aksamının ıslanmaması istenir. Yöntem bu tür bitkilerin sulanması için oldukça uygundur.
Saksı yetiştiriciliğinde hangi tür damlatıcılar kullanılır?
Saksı yetiştiriciliğinde ahtapot ya da kılcal boru adı verilen damlatıcılardan yararlanılabilmektedir. Ahtapot tipi damlatıcılarda lateral boru üzerine yerleştirilen dağıtıcılar basınç regülâtörlü ya da regülâtörsüz olabilirler ve kol sayısı 4-12 arasında değişebilir. Dağıtıcıya bağlanan kılcal borunun ucuna yerleştirilen ve saksı ya da yetiştirme ortamına sabitlemeye de yarayan damlatıcılar suyun bitkiye verilmesini sağlar. Kullanılan kılcal borunun uzunlukları saksı ya da yetiştirme ortamının biçimine bağlı olarak değişiklik gösterebilir.
Sera tabanının düzenlenmesinde nelere dikkat
edilmelidir?
Seralarda bitki yetiştirme ortamı düzenlenirken,
bitki yetiştirme teknikleri, güneşten yararlanma ve çalışma
kolaylığı gibi temel konuların dikkate alınması
gerekmektedir.
Sera içi düzenleme önemli midir?
Serada çalışanların en kolay şekilde bitkiye
ulaşabilmesi, dikim, bakım ve hasat gibi temel işlerin
kolaylıkla yerine getirilebilmesinde sera içi düzenleme
önem kazanmaktadır.
Seralarda hangi şekillerde bitki yetiştiriciliği yapılır?
Sera Doğal Zemini Üzerinde Yetiştiricilik,
Masa(Tabla) Sistemi, Raflar ve Çatı Kirişlerinde
Yetiştiricilik, Alçak Tavalar(Hendek tavaları), Bank
Sistemi, Saksı ve torbada Yetiştiricilik gibi farklı
şekillerde bitki yetiştirilmesinden söz edilebilir.
Sera Doğal Zemini Üzerinde Yetiştiricilik ne anlama
gelmektedir?
Sera tabanının mevcut zemin yapısı, bitki
isteklerinin karşılanabileceği düzeyde ise doğrudan, yeterli
değil ise besin maddeleri ve organik madde katkılarıyla
iyileştirilerek üretim alanı olarak kullanılabilir. Fiziksel
özellikleri yetiştirilecek bitkinin isteklerine uygun olarak
düzenlenen toprak yüzeyi, sterilize edildikten sonra işlenir
Sera Doğal Zemini Üzerinde Yetiştiricilikte en uygun
dikim şekli nasıldır?
Seralarda doğal zeminin kullanılması durumunda,
birim alanda yetiştirilecek bitki sayısı en üst düzeyde
tutulmaya çalışılır. En uygun dikim şekli, bitkilerin sıraya
dikimidir. Üretim amacı doğrultusunda yastık, tava ya da
karık biçiminde yüzey şekillendirilerek dikime hazırlanır.
Sera tabanında tek bitkiden oluşacak sıra dikimlerde
toprak yüzeyi makine ya da elle dikimin kolaylıkla
yapılacağı biçimde düzenlenir. Bu düzenleme ile birlikte,
sulama, ilaçlama, gübreleme ve hasat gibi temel üretim
faaliyetlerinin kolaylaştırılması sağlanır. Sebze
yetiştiriciliğinde, çift sıralı dikim yapılarak doğal zemin en
uygun biçimde değerlendirilebilir.
Çift sıralı dikimlerde servis yolu nasıl olmalıdır?
Sebze yetiştiriciliğinde, çift sıralı dikim yapılarak
doğal zemin en uygun biçimde değerlendirilebilir. Bu
dikim şeklinde her iki sıra arasına bir servis yolu bırakılır.
Bitki sıra aralarına sulama karığı veya damla sulama
boruları yerleştirilir. Böylece bırakılan yolların kuru
kalması sağlanır. Sera içerisindeki bitki yetiştirme alanları,
sera uzunluğuna veya sera genişliğine paralel olacak
biçimde düzenlenir. Taban düzenlemesinde öncelikle
servis yolu genişlikleri belirlenmeli, buna bağlı olarak
servis yolu düzeni ve bitki yetiştirme yerlerinin
genişlikleri netleştirilmelidir. Ürünlerin taşınma şekli,
taşıma zamanı ve bitki türü servis yolu genişliğinin
belirlenmesinde etkili faktörlerdir. Yolların
düzenlenmesinde iş gücü ekonomisi en önemli belirleyici
olmaktadır
Masa (Tabla) Sistemi ile Bitki Yetiştiriciliğine neden
ihtiyaç duyulmaktadır?
Sera yetiştiriciliğinde doğal zemin, yaygın olarak
kullanılmaktadır. Ancak, kısa boylu bitkilerin
yetiştirilmesi durumunda, bitki bakım ve hasadında çeşitli
zorluklarla karşılaşılmaktadır. Bu durum göz önüne
alınarak, tabla olarak adlandırılan bitki yetiştirme masaları
kullanılarak, bitkilerin rahat çalışılabilecek bir yükseklikte
yetiştirilebilmesi sağlanabilmektedir.
Masa Sisteminin faydaları nelerdir?
Tabla sisteminde, fide yetiştirme ve çelik
köklendirmenin yanı sıra, kısa boylu bitkilerin özellikle saksı
bitkilerinin yetiştiriciliği rahatlıkla yapılabilmektedir. Sera
tabanından yüksekte yapılan bu yetiştiricilik sistemi,
bitkilerin çevresinde daha etkin bir havalandırma sağlamakta,
çevre ve hastalık denetimi ile tarımsal savaşımda kolaylıklar
yaratmaktadır. Ayrıca, toprak dezenfeksiyonu ve sulama
daha etkin biçimde yapılabilmektedir. Sera toprağında sürekli
aynı bitkilerin yetiştirilmesi, zamanla toprakta çeşitli hastalık
etmenlerinin artmasına ve toprağın yorulmasına yol
açacağından bitkilerin gelişmesine engel olabilir. Bu
durumda, sera toprağının iyileştirilmesi gerekir. Ancak, sera
toprağının tamamının iyileştirilmesi maliyeti artıracağından,
masada yetiştiricilik büyük kolaylık sağlamaktadır. Düşük
toprak sıcaklıklarında bitki gelişimi yavaşlayabileceğinden,
masada yapılan yetiştiricilikle birlikte, toprak sıcaklığı
istenilen değerlerde kontrol altında tutulabilir, dolayısıyla,
bitkilerde daha iyi kök gelişimine yardımcı olur.
Masa Sisteminde masaların ebatları nasıl olmalıdır?
Bitki yetiştirme masalarının boyutları, çalışma
rahatlığı sağlayacak yüksekliğe, yetiştirilen bitkinin türüne,
masada bir ya da iki yandan çalışma durumuna, masaların
sürekli veya geçici olarak kullanılmasına göre belirlenir.
Masa yüksekliği ve genişliği, bir işçinin bitkilere rahatlıkla
ulaşmasını sağlayacak biçimde yapılmalıdır. Masaların
yerden yüksekliği 60-85 cm olmalıdır. Alçak masaların
kullanımı durumunda yol genişliği dar tutulabilir. Masa
genişliği ise tek taraftan çalışılması durumunda 75-90 cm, her
iki yandan çalışması durumunda 105-120 cm arasında
olmalıdır. Yoğun çalışma istenmeyen durumlarda, genişlik
240 cm’ye kadar artırılabilir.
Masalar hangi malzemelerden olmalıdır?
: Bitki yetiştirme masaları beton, düz veya ondüleli
(oluklu) asbest çimento levha, alüminyum, galvanize çelik
levhalar, çelik kafes telleri veya düz ahşap levhaları
kullanılarak yapılabilir. Masaların taşıyıcı iskeletinin
yapımında alüminyum, galvanize metal, beton, tuğla,
briket veya ahşap kullanılabilir. Masa tabanı için ondüleli
malzeme kullanıldığında, küçük saksıların devrilmemesi
için, masa tabanına kafes telleri veya kum yerleştirilmesi
yararlı olur. Masa yapımında beton, alüminyum veya sert
plastik levhaların kullanılması, masalarda oluşacak
küflenme ve çürümeyi engeller. Masa yapımında plastik
levha kullanıldığında, plastiğin taşıma gücü dikkate
alınmalıdır. Ahşap malzemenin masa yapımında
kullanılması durumunda, malzemenin çürümesi ve
deformasyonunu önlemek için bazı kimyasallar
kullanılması ya da boyanması gerekir. Kullanılan kimyasal
maddelerin bitkilere zararlı etkileri olmamalıdır.
Masaların estetik yönden de iyi bir görünüş ve iyi bir
havalandırma sağlaması için çelik kafes telleri de masa
tablası olarak kullanılabilir.
Raflar ve Çatı Kirişlerinde Yetiştiricilik ne şekilde
olmaktadır?
Bitki yetiştirme masaları, tek ya da çok
basamaklı raflar biçiminde de düzenlenebilir. Basamaklı
masaların görünüşü merdiven şeklindedir. Bu masalar
sabit olarak yapılabildiği gibi seradan taşınabilecek
biçimde hareketli de olabilmektedir.
Raflar ve Çatı Kirişlerinde Yetiştiriciliğin avantajları
ve dezavantajları nelerdir?
Basamaklı masalar özellikle çiçek yetiştiriciliğinde,
estetik ve çekici bir görünüş sergilerler Basamaklı masalarda,
düzlerine göre daha fazla sayıda çiçek yetiştirme olanağı
bulunmaktadır. Basamaklı rafların sera üstünde yüksek
yapılmaları durumunda, masalar üzerindeki bitkilere gölge
yaratabilmektedir. Bu durum, bitkilerin güneş ışınlarından
yeterince yararlanmasını engellemekte dolayısıyla bitki
gelişimini yavaşlatmaktadır. Yüksek raflarda bitkilerin
günlük bakımı da zor olmaktadır. Sera taban alanı dışında
seranın iç hacmi yeterliyse bitki yetiştirme yeri olarak,
seranın çatısına ve kiriş elemanlarına sabit ek yerler
yapılabilir Özellikle sıcağı ve fazla güneş ışığını seven
bitkiler buralarda yetiştirilebilirler. Sera içi kullanılabilir
hacminin artırılmasıyla ürün miktarı da artırılabilmektedir.
Sera çatı kiriş elemanları üzerine yerleştirilen bitki yetiştirme
yerleri, sera tabanına bir miktar fazla gölgeleme yapmaktadır.
Alçak Tavalarda bitki yetiştiriciliği ne şekilde
yapılmaktadır?
Sera toprağının yetiştiricilik açısından iyi
olmadığı durumlarda, sera tabanında hendek tavalar
yapılır. Hendek tavalar, sera tabanı düzeyinde ve sera
uzun kenarına paralel olacak biçimde düzenlenirler. Alt ve
yan yüzeyleri su geçirmeyen bir malzemeyle çevrili, tava
şeklindeki bitki yetiştirme hendeklerinin iç bölümlerinde
bitki yetişmesi için en uygun toprak karışımı
bulundurulur.
Hendeklerin şekli ve boyutları nasıl olmalıdır?
Hendek tavaların düzenlenmesindeki amaç,
yetiştirilecek bitki isteklerine uygun kalite ve derinlikte bir
toprak yapısına sahip olmaktır. Hendekler V şeklinde
açılır, genel olarak yan tarafları dik olacak biçimde, 30-50
cm derinliğinde yapılır. Hendeklerin genişlikleri 100-125
cm, aralardaki geçiş yollarının genişliği ise 45-50 cm
olmalıdır. Hendek boyutları, seranın ölçüleri ve
yetiştirilecek bitkilerin özelliklerine göre ayarlanabilir.
Hendeğin tabanında hendeğin uzunluğunca % 1’lik bir
eğim bırakılır. Hendeğin yan tarafları tuğla, briket, beton
veya ahşapla sınırlandırılabilir. Hendeğin içi ve kenar
yüzeyleri, 40 mikron kalınlığındaki tek katlı plastik (PE)
malzemeyle kaplanır. Hendek içindeki plastik kaplamanın
üzerine çapı 5-7 cm olan drenaj boruları yerleştirilir.
Hendeğin tabanına belirli bir eğimde drenaj borusunun
döşenmesi hem fazla suyun atılmasını, hem de sera
toprağının altından buharla sterilizasyonunu sağlar.
Bank Sistemi nasıl olmaktadır?
Toprağın biraz üstünde yer alan bank sisteminde,
bazı saksı ve kesme çiçeklerin yetiştiriciliği yapılmaktadır.
Banklar beton bloklar üzerine inşa edilerek toprağın
düzeyinden ayrılırlar.
Saksı ve Torbalarda Yetiştiricilik ne şekilde
olmaktadır?
Saksı ve plastik torbalar, fide ve bitki
yetiştiriciliğinde kullanılmaktadır. Saksı kültürü özellikle süs
bitkileri yetiştiriciliğinde, bitkilerin kontrollü ve pazarlama
kolaylığı sağlayacak biçimde üretilebilmelerine olanak
sağladığı için, son yıllarda birçok seracılık işletmesi
tarafından yaygın kullanılan bir yöntemdir. Çoğunlukla masa
üzerinde saksı yetiştiriciliği yapılıyor olsa da, sera tabanı
üzerinde de üretimin yapılması mümkündür.
Sera içi yollarının düzenlenmesi ne şekilde olmalıdır?
Serada yetiştirilecek bitkiler, sera içinde çalışmayı,
bakımı, hasadı ve seradan en uygun düzeyde yararlanmayı
sağlayacak biçimde düzenlenir. Sera içerisinde yol, tabla
(masa) ve hendekler düzenlenirken, kullanım alanı ve ürün
taşıma kolaylığı göz önünde bulundurulur. Yol alanının sera
taban alanına oranı, ekonomik nedenlerle % 30’u
geçmemelidir ve taşıma yükünü kaldırabilecek biçimde
düzenlenmelidir. Ana yollar 100-120 cm genişliğinde
olmalıdır. Eğer yollar aynı zamanda çalışma alanı olarak
kullanılıyorsa genişlik 2 m’ye çıkabilir. Serada büyük araç
kullanımı söz konusu ise 2,50-3,00 m. genişliğinde yol
planlanmalıdır. Ana yollar, sera kapılarına uygun olarak
düzenlenir. Sera içinin yerleştirilmesi çeşitli şekillerde
olabilir. Serada bitki yetiştirme sıraları, sera boyunca olursa
ortada bir ana yola gerek olmayabilir. Ara yolların genişliği,
masa yüksekliği 65 cm’den az ve taşıyıcı eleman
kullanılmaması durumunda 45 cm alınabilir. Yol uzunluğu
10 m’yi geçiyorsa kullanılan taşıma aracına göre 50-80 cm
arasında yol genişliği yapılabilir. Yollarda beton malzemenin
kullanımı, suyun tahliyesi ve taşıma araçlarına karşı sağlam
olması açısından yararlıdır. Ancak yetiştiricilik şekline bağlı
olarak sera içi yollar doğal zemin üzerinde düzenlenebilir.
Seralarda sulama ne anlama gelmektedir?
Sulama genel anlamda bitkinin doğal yağışlarla
alamadığı eksik suyun çeşitli yöntemlerle verilmesi olarak
tanımlanabilir. Ancak sera yapay bir ortam olduğundan
bitkinin gereksinim duyduğu suyun tamamının
karşılanması gerekir. Sera bitkilerinin su isteği fazla
olmakla birlikte, bitki çeşidi, büyüklüğü sera içi ortamının
atmosferik koşullarıyla büyük değişiklik gösterir.
Seralarda sulama yapılırken göz önünde
bulundurulması gereken etmenler nelerdir?
Seralarda sulama amaçlı kullanılacak suların
fiziksel ve kimyasal özelliklerinin iyi bilinmesi gerekir.
Özellikle, silt bitkilerde fiziksel görünüm bozukluğu
yaratmakta, aynı zamanda sulama sitemlerinde tıkanmalara
neden olmaktadır. Kimyasal özellik yönünden en sık
rastlanan sorun sulama suyundaki tuz içeriğidir. Tuz içeriği
600 ppm’den düşük suların kullanılmasına özen gösterilmeli
1200 ppm’i geçen sular kesinlikle kullanılmamalıdır.
Yağmurlama sulama yöntemi nasıl yapılmaktadır?
Yağmurlama sulama sistemi, suyu toprak
yüzeyine belirli bir basınç altında ince damlacıklar
biçiminde püskürten meme ya da başlıkların yer aldığı
borulardan oluşan bir sistemdir. Seralarda kullanılan
yağmurlama sulama sistemi, kullanım amacına ve
bulunduğu konuma göre bilinen yağmurlama sulama
yönteminden farklı adlandırılmaktadır.
Sabit üstten yağmurlama sistemi nasıl olmalıdır?
Sabit sistemlerde yağmurlama başlıklarının
üzerinde yer aldığı lateral borular çatı makaslarına, bitki
sıralarına paralel biçimde yerleştirilirler. Çatı makasında
lateral sayısı sera genişliğine ve başlığın püskürtme çapına
bağlı olarak 2-6 m aralıklarla yerleştirilirler.
Hareketli üstten yağmurlama sistemi nasıl olmalıdır?
Sulama sistemindeki lateral boru sera uzun kenarı
boyunca dik biçimde çatı makasına bağlanıp, ray sistemiyle
makas üzerinde hareket ettirilir. Laterale suyu ileten boru ise,
yumuşak PE (polietilen)’den yapılmıştır. Yağmurlama
başlıkları, hareketli lateralin alt kısmında yer alır. Sistemdeki
başlık sayısı, sera genişliğine bağlı olmakla birlikte 10-12
adede kadar çıkarılabilir. Bu tip sistemlerde yastık ve
tablaların durumuna göre, dairesel ya da yarım dairesel
(sektörlü) su dağıtan yağmurlama başlıkları kullanılır.
Toprak Yüzeyinde Yağmurlama Sulama Sistemleri
nasıl olmalıdır
Toprak üzerine yağmurlama sistemi, üstten
yağmurlama sisteminde olduğu gibi hareketli olarak da
düzenlenebilir. Bu sistemde lateraller çatıya asılır ve sera
uzun ekseni boyunca, raylar üzerinde hareket eder.
Yağmurlama başlıkları, yukarıdan aşağıya asılan boruların
ucuna bağlanmıştır. Su bitki sıra aralarından verildiği gibi
yandan yastık kenarlarından da verilebilir. Yandan verilmesi
durumunda; yastıklarda bitki boyu uzunsa ıslanma yastık
kenarlarında, bitki boyu kısa ise yastık ortalarında fazladır.
Sistem, sulamanın yanında sisleme, soğutma, sıvı gübre ve
ilaçlama amacıyla da kullanılabilmektedir.
Damla Sulama Yöntemi nasıl olmaktadır?
Damla sulama yönteminde arındırılmış su, küçük
çaplı polietilen borularla damlatıcılara iletilir ve
damlatıcılara gelen suyun enerjisi damlatıcı içindeki
yollarda kırılarak toprak yüzeyine düşük basınç ve debide
damlalar biçiminde verilir Damla sulama yönteminde en
önemli unsur damlatıcılardır. Bu nedenle bir damlatıcının
ucuz ve sağlam olması, üretimi, değiştirilmesi ve
bakımının kolay olması, basınç değişimlerinde önemli
ölçüde değişmeyen debi değerleri sağlaması, tıkanma
sorunlarının azaltılması yönünden akış kesit alanının
görece büyük olması istenir. Damla sulama yönteminde
çeşitli tipte damlatıcılar geliştirilmiştir.
Damla sulama sistemi yetiştirme şekline göre farklılık
gösterir mi?
Damla sulama yönteminde çeşitli tipte
damlatıcılar geliştirilmiştir. Sera tabanında ya da yastıkta
yetiştiricilik yapıldığı koşulda lateral boru üzerine
yerleştirilen damlatıcılardan yararlanılabilmektedir. Saksı
yetiştiriciliğinde ise ahtapot ya da kılcal boru adı verilen
damlatıcılardan yararlanılabilmektedir. Ahtapot tipi
damlatıcılarda lateral boru üzerine yerleştirilen dağıtıcılar
basınç regülatörlü ya da regülatörsüz olabilirler ve kol
sayısı 4-12 arasında değişebilir. Dağıtıcıya bağlanan kılcal
borunun ucuna yerleştirilen ve saksı ya da yetiştirme
ortamına sabitlemeye de yarayan damlatıcılar suyun
bitkiye verilmesini sağlar. Kullanılan kılcal borunun
uzunlukları saksı ya da yetiştirme ortamının biçimine bağlı
olarak değişiklik gösterebilir.
Damla sulama sisteminde karşılaşılacak en önemli
sorun nedir?
Bu yöntemin uygulanması sırasında karşılaşılan
başlıca sorun; damlatıcıların tıkanmasıdır. Damlatıcılarda
tıkanma, su kaynağının niteliği ve bitki besin maddelerinin
yoğun kullanımı ile doğrudan ilgilidir. Bu nedenle sulama
suyu içinde var olan parçacıkların filtre sistemi girişinde
tutulması gerekir. Filtrelerle tutulamayan ve çökelme ile
damlatıcılarda tıkanmalara neden olan çözünmüş
maddeler, sulama suyuna düşük dozlarda karıştırılacak,
HNO3 veya HCl çeşitleri ile giderilebilir.
Kapilar (Mat) Sulama Yöntemi ne anlama
gelmektedir?
Bu yöntem doymamış toprakta suyun hareketi
ilkesinden yararlanılarak geliştirilmiştir. Su toprak içerinde
kılcal borucuklarda oluşan basınç gerilimi ile düşey yönde
(aşağı veya yukarıya), yatay yönde ya da yatay ve düşeyle
belli bir açı yaparak ilerler. Bu hareketliliğe kılcal boruların
kesiti, diğer bir anlatımla toprağın ya da yetiştirme ortamının
bünyesi etki etmektedir.
Kapilar (Mat) sulama siteminin faydaları ve zararları
nelerdir?
Kimi bitkilerin sürgün ve yeşil aksamının
ıslanmaması istenir. Yöntem bu tür bitkilerin sulanması
için oldukça uygundur. Suyun kapilar yolla bitkilere
verilmesinde iki yöntem vardır. Birincisinde, saksılar
hiçbir materyal kullanılmaksızın düzgün, su geçirmeyen
tablalar içerisine yerleştirilir. Tablalara belirli aralıklarla 2
cm yüksekliğe kadar verilen su ile sulama yapılır. Bu
yöntemde bitki hastalıklarının yayılması ve bitkilerin
kirlenmesi az, su alımı kolaydır. Ancak sistemin pahalı ve
yetiştirme tablalarındaki su yüksekliğinin her yerde eşit
olmaması gibi olumsuz yönleri de vardır.
Seraların doğal zemini üzerinde yetiştiricilik yapmak için toprak hangi hazırlık aşamalarından geçirilir?
Sera tabanının mevcut zemin yapısı, bitki isteklerinin karşılanabileceği düzeyde ise doğrudan kullanılabilir.Bitki isteklerini karşılamak için yeterli olmaması durumunda ise besin maddeleri ve organik madde katkılarıyla iyileştirilerek üretim alanı olarak kullanılır. Fiziksel özellikleri yetiştirilecek bitkinin isteklerine uygun olarak düzenlenen toprak yüzeyi, sterilize edildikten sonra işlenir. Seralarda doğal zeminin kullanılması durumunda, birim alanda yetiştirilecek bitki sayısı en üst düzeyde tutulmaya çalışılır. En uygun dikim şekli, bitkilerin sıraya dikimidir.
Sebze yetiştiriciliğinde doğal zemin en uygun şekilde nasıl kullanılabilir?
Sebze yetiştiriciliğinde, çift sıralı dikim yapılarak doğal zemin en uygun biçimde değerlendirilebilir. Bu dikim şeklinde her iki sıra arasına bir servis yolu bırakılır. Bitki sıra aralarına sulama karığı veya damla sulama boruları yerleştirilir. Böylece bırakılan yolların kuru kalması sağlanır.
Masa (tabla) sistemi hangi durumlarda tercih edilir?
Sera yetiştiriciliğinde doğal zemin, yaygın olarak kullanılmaktadır. Ancak, kısa boylu bitkilerin yetiştirilmesi durumunda, bitki bakım ve hasadında çeşitli zorluklarla karşılaşılmaktadır. Bu durum göz önüne alınarak, tabla olarak adlandırılan bitki yetiştirme masaları kullanılarak, bitkilerin rahat çalışılabilecek bir yükseklikte yetiştirilebilmesi sağlanabilmektedir.
Tabla sisteminin kullanılmasının avantajları nelerdir?
Sera tabanından yüksekte yapılan bu yetiştiricilik sistemi, bitkilerin çevresinde daha etkin bir havalandırma sağlamakta, çevre ve hastalık denetimi ile tarımsal savaşımda kolaylıklar yaratmaktadır. Ayrıca, toprak dezenfeksiyonu ve sulama daha etkin biçimde yapılabilmektedir. Toprak sıcaklığı istenen değerlerde kontrol altında tutulabilir, böylece bitkilerde daha iyi kök gelişimi sağlanır.
Tabla sisteminde ideal masa genişliği nedir?
Bitki yetiştirme masalarının boyutları, çalışma rahatlığı sağlayacak yüksekliğe, yetiştirilen bitkinin türüne, masada bir ya da iki yandan çalışma durumuna, masaların sürekli veya geçici olarak kullanılmasına göre belirlenir. İdeal masa yüksekliği 60-85 cm olmalıdır. Masa genişliği ise tek taraftan çalışılması durumunda 75-90 cm, her iki yandan çalışılması durumunda 105-120 cm arasında olmalıdır. Yoğun çalışma istenmeyen durumlarda, genişlik 240 cm’ye kadar artırılabilir.
Küflenme ve çürümeyi önlemek için masalar hangi malzemelerden yapılmalıdır?
Masa yapımında beton, alüminyum veya sert plastik levhaların kullanılması, masalarda oluşacak küflenme ve çürümeyi engeller.
Basamaklı masalarda seracılığın avantajları nelerdir?
Basamaklı masalar özellikle çiçek yetiştiriciliğinde, estetik ve çekici bir görünüş sergilerler. Basamaklı masalarda, düz masalara göre daha fazla sayıda çiçek yetiştirme olanağı bulunmaktadır.
Hendek tavalar hangi durumlarda tercih edilir?
Sera toprağının yetiştiricilik açısından iyi olmadığı durumlarda, sera tabanında hendek tavalar yapılır. Hendek tavalar, sera tabanı düzeyinde ve sera uzun kenarına paralel olacak biçimde düzenlenirler. Alt ve yan yüzeyleri su geçirmeyen bir malzemeyle çevrili, tava şeklindeki bitki yetiştirme hendeklerinin iç bölümlerinde bitki yetişmesi için en uygun toprak karışımı bulundurulur.
Hendek tavaların düzenlenmesindeki ideal ölçüler nelerdir?
Hendek tavaların düzenlenmesindeki amaç, yetiştirilecek bitki isteklerine uygun kalite ve derinlikte bir toprak yapısına sahip olmaktır. Hendekler V şeklinde açılır, genel olarak yan tarafları dik olacak biçimde, 30-50 cm derinliğinde yapılır. Hendeklerin genişlikleri 100-125 cm, aralardaki geçiş yollarının genişliği ise 45-50 cm olmalıdır.
Bank sistemi nedir?
Toprağın biraz üstünde yer alan bank sisteminde, bazı saksı ve kesme çiçeklerin yetiştiriciliği yapılmaktadır. Banklar beton bloklar üzerine inşa edilerek toprağın düzeyinden ayrılırlar.
Saksı ve torbalarda yetiştiriciliğin tercih edilme sebepleri nelerdir?
Saksı ve plastik torbalar, fide ve bitki yetiştiriciliğinde kullanılmaktadır. Saksı kültürü özellikle süs bitkileri yetiştiriciliğinde, bitkilerin kontrollü ve pazarlama kolaylığı sağlayacak biçimde üretilebilmelerine olanak sağladığı için, son yıllarda birçok seracılık işletmesi tarafından yaygın kullanılan bir yöntemdir.
Sera içi yollarının düzenlenmesinde nelere dikkat etmek gerekir?
Serada yetiştirilecek bitkiler, sera içinde çalışmayı, bakımı, hasadı ve seradan en uygun düzeyde yararlanmayı sağlayacak biçimde düzenlenir. Ana yollar 100-120 cm genişliğinde olmalıdır. Eğer yollar aynı zamanda çalışma alanı olarak kullanılıyorsa genişlik 2 m’ye çıkabilir. Serada büyük araç kullanımı söz konusu ise 2,50-3,00 m. genişliğinde yol planlanmalıdır. Ana yollar, sera kapılarına uygun olarak düzenlenir.
Seralardaki bitkilerin yaş gruplarının aynı olması neden önemlidir?
Sera bitkilerinin su isteği fazla olmakla birlikte, bitki çeşidi, büyüklüğü sera içi ortamının atmosferik koşullarıyla büyük değişiklik gösterir. Genç bitkiler daha az su tüketirken, belirli bir olgunluktaki bitkilerde gelişime bağlı olarak stoma sayısındaki artışla su tüketimi de artar. Bu nedenle seralarda bitkilerin sulanmasında çeşitler ve bitki yaş gruplarının aynı olmasına özen gösterilmelidir.
Yağmurlama sulama yöntemi nedir?
Yağmurlama sulama sistemi, suyu toprak yüzeyine belirli bir basınç altında ince damlacıklar biçiminde püskürten meme ya da başlıkların yer aldığı borulardan oluşan bir sistemdir. Seralarda kullanılan yağmurlama sulama sistemi, kullanım amacına ve bulunduğu konuma göre bilinen yağmurlama sulama yönteminden farklı adlandırılmaktadır.
Yağmurlama sulama sistemi hangi amaçlarla kullanılmaktadır?
Yağmurlama sulama sistemleri, sera içinin serinletilmesi, nem düzeyinin belirli oranlarda tutulması ve dondan korumada kullanılmaktadır.
Hareketli üstten yağmurlama sistemlerinin kullanım amacı nedir?
Hareketli üstten yağmurlama sistemi geniş yüzeylerin aynı anda ve homojen biçimde sulanmasında kullanılabilir. Sulama sistemindeki lateral boru sera uzun kenarı boyunca dik biçimde çatı makasına bağlanıp, ray sistemiyle makas üzerinde hareket ettirilir. Bu yöntem çiçeksiz bitkiler ve başlıklar altında uzunluğu 50 cm’yi aşmayan alçak sebzeler, çiçeklenme dönemine kadar süs bitkileri, fide ve genç bitkiler için uygundur. Bu sistemler aynı zamanda kimyasal gübre ve ilaçların verilmesinde de kullanılır.
Damla sulamanın çalışma prensibi nedir?
Damla sulama yönteminde arındırılmış su, küçük çaplı polietilen borularla damlatıcılara iletilir ve damlatıcılara gelen suyun enerjisi damlatıcı içindeki yollarda kırılarak toprak yüzeyine düşük basınç ve debide damlalar biçiminde verilir.
Damla sulama yönteminin sağladığı avantajlar nelerdir?
Kaliteli ve bol ürün almaya olanak sağlayan damla sulama yönteminde sera içi oransal neminin yağmurlama sisteminde olduğu gibi artması söz konusu olmadığından, mantari hastalıkların ortaya çıkması ya da yayılması azalır. Sera içinin tümü ıslatılmadığından toprak işleme, ilaçlama, hasat ve taşıma gibi tarımsal işler sulamaya bağımlı olmaksızın yapılabilir.
Kapilar sulama yöntemi nedir?
Bu yöntem doymamış toprakta suyun hareketi ilkesinden yararlanılarak geliştirilmiştir. Su toprak içerisindeki kılcal borucuklarda oluşan basınç gerilimi ile düşey yönde (aşağı veya yukarı), yatay yönde ya da yatay ve düşeyle belli bir açı yaparak ilerler. Bu hareketliliğe kılcal boruların kesiti, diğer bir anlatımla toprağın ya da yetiştirme ortamının bünyesi etki etmektedir. Kimi bitkilerin sürgün ve yeşil aksamının ıslanmaması istenir. Yöntem bu tür bitkilerin sulanması için oldukça uygundur.
Saksı yetiştiriciliğinde hangi tür damlatıcılar kullanılır?
Saksı yetiştiriciliğinde ahtapot ya da kılcal boru adı verilen damlatıcılardan yararlanılabilmektedir. Ahtapot tipi damlatıcılarda lateral boru üzerine yerleştirilen dağıtıcılar basınç regülâtörlü ya da regülâtörsüz olabilirler ve kol sayısı 4-12 arasında değişebilir. Dağıtıcıya bağlanan kılcal borunun ucuna yerleştirilen ve saksı ya da yetiştirme ortamına sabitlemeye de yarayan damlatıcılar suyun bitkiye verilmesini sağlar. Kullanılan kılcal borunun uzunlukları saksı ya da yetiştirme ortamının biçimine bağlı olarak değişiklik gösterebilir.