Açıköğretim Ders Notları

Osmanlı Diplomasisi Dersi 2. Ünite Sorularla Öğrenelim

Açıköğretim ders notları öğrenciler tarafından ders çalışma esnasında hazırlanmakta olup diğer ders çalışacak öğrenciler için paylaşılmaktadır. Sizlerde hazırladığınız ders notlarını paylaşmak istiyorsanız bizlere iletebilirsiniz.

Açıköğretim derslerinden Osmanlı Diplomasisi Dersi 2. Ünite Sorularla Öğrenelim için hazırlanan  ders çalışma dokümanına (ders özeti / sorularla öğrenelim) aşağıdan erişebilirsiniz. AÖF Ders Notları ile sınavlara çok daha etkili bir şekilde çalışabilirsiniz. Sınavlarınızda başarılar dileriz.

Osmanlı Hariciye Teşkilatı

1. Soru

İlk defa Osmanlı bürokrasisi için tercüman yetiştirmek ve Babıâli memurlarından dil öğrenmek isteyenlere yabancı dil öğretmek amacıy­la Tercüme Odası  adı altında bir dil öğrenme birimi kuran Osmanlı padişahı kimdir?

Cevap

II.Mahmut,


2. Soru

XVIII. yüzyıla kadar Avrupa ülkelerine elçi göndermeyen Osmanlı Devleti ,Avrupa devletlerinin bir  çoğunun  XV. yüzyılın sonlarından itibaren İstanbul’da daimî elçi veya maslahatgü­zarlar bulundurmasına  nasıl bir açıklama getiriyordu?

Cevap

Avrupa devletlerinin İstanbul’da daimî ikamet elçi bulundurması hususu, Osmanlılar tarafından devletin büyüklüğünün ve padişaha gösterilen saygının bir ifadesi olarak değerlendiriyordu.


3. Soru

Reisülküttaba bağlı olarak 1797 yılın­ da dışişleriyle daha profesyonelce uğraşacak, tecrübeli katiplerin görev yapacağı,tek işlevi, gizli ve önemli devlet meseleleriyle ilgili belgeleri kaleme  almak olan ve yabancı vatandaşların girmesi yasaklanan daire hangisiydi?

Cevap

Mühimme Odası,


4. Soru

Venedik Doçu’nun ve tüccarlarının Osmanlı Devleti’ndeki ticarî ve siyasî çıkarlarını korumak ve daha fazla imtiyazlar kopart­mak için İstanbul’da açtıkları temsilciliğe  ne ad verilirdi?

Cevap

‘Balyos’ veya ‘baylos’ adı verilirdi.


5. Soru

XVII. yüzyılın sonlarına kadar Divan­ı Hümayun kâtiplerinin ve kalemlerinin başı olan, yazış­ma ve divan işlerindeki bilgisi itibariyle devlet işlerindeki önemi ve ağırlığı artan, 1654’den 1836’ya kadar,fiilen hariciye nazırı görevlerini yapan Osmanlı devlet bürokrasisi hangisiydi?

Cevap

Reisülküttablık,


6. Soru

Osmanlı da elçilik maiyetinde bulunanların  Osmanlı dış politikasına ve hariciyesine damgalarını vurmakla kalmayıp, başka hangi önemli alanlar da Osmanlı ülkesine büyük yararlar sağladıklarını söyleye biliriz?

Cevap

Avrupa’daki bilim, teknik ve kültürel alan­ daki birçok yeniliklerin Osmanlı ülkesine  girmesine yardımcı olmuşlardır.


7. Soru

XVIII. yüzyıldan başla­ yarak Osmanlı elçilik heyetlerinin kara yoluyla Avrupa’ya giderken Avusturya, Le­histan ve Rusya sınırlarında ,deniz yoluyla giden elçilik heyetlerinin ise liman şehirlerine yakın küçük adalarda belirli bir süre bekletilmelerinin nedeni neydi?

Cevap

Avrupayı Salgın hastalıklardan korumak için yaklaşık 40 gün Karantina altında tutulurlardı.


8. Soru

Osmanlı dış politikasında, Hariciye veya Dışişleri Bakanlığı, görevi kimler tarafından icra edilmiştir?

Cevap

Nişancı ve reisülküttabın tarafından.


9. Soru

Osmanlı devletin de dış politikadaki yeri bakımından Divan­ı Hüma­yun’un adeta bir genel sekreteri durumunda bulunan  ve protokolde beylerbeyine eşit  sayılan Nişancı nın görevleri nelerdi?

Cevap

Hukukî alanlarda yapılan kanunların eski yasalara uygun­luğu hakkında fikir ve görüşlerinden istifade edilirdi. Divan­ı Hümayun’dan çıkan kararların, kanunlar ve yazışma usulleri dâhilinde kaleme alınarak, gerekli yerlere gönderilmesini sağlardı,  onun onaylamadığı hiçbir ferman ya da kanun yürürlüğe konulamazdı.


10. Soru

İstanbul’da ilk daimî ikamet elçiliği kuran Avrupa devleti hangisidir?

Cevap

Venedikliler,


11. Soru

Osmanlı  Devleti  ile  yaban­cı devletler arasında yapılan her türlü antlaşmaları ve verilmiş imtiyaznameleri ve gayrimüslim cemaatlerin hukukî durumuna ait belgelerin saklamak hangi Osmanlı bürokratik dairesinin göreviydi?

Cevap

Beylik Kalemi (Dairesi) nin,


12. Soru

Reisülküttab Mehmed Rami Efendi’nin Karlofça Antlaşması’nın imzalanmasında baş murahhas olarak gösterdiği üstün başarı Osmanlı reisülküttablığında  nasıl bir değişikliğe yol açmıştır?

Cevap

Reisülküttabların bu işlerdeki uygun­luğunu göstermiş, halefi reisülküttabların antlaşma müzakerelerinde murahhas olarak atanmalarının önünü açmıştır.


13. Soru

Reisülküttabın azlinden hemen sonra yeni bir tayin yapılmadığı, hastalık veya uzun süreli görev­lendirmeler gibi reisülküttabın görevinde bulunmadığı zamanlarda reisülküttab’ın yerine kim  vekâlet ederdi?

Cevap

Beylikçi,


14. Soru

1836’da kurulan, zaman içerisinde gerekli yasal düzenlemelere ve bazı değişikliklere uğramasına rağmen Tanzimat, Meşrutiyet ve Cumhuriyet dönemlerinde de hâlâ işlevini sürdüren ve diplomasimizi yönlendiren tarihî bir kurum haline gelen teşkilatımız hangisidir?

Cevap

Harici­ye Nezareti,


15. Soru

XVI.yüzyılın ortalarından itibaren, Osmanlı Devleti ile Avrupalılar arasındaki ilişkiyi sağlayan Divan­ı Hümayun Tercüman­ları nasıl yetiştirilirdi?

Cevap

Divan­ı Hümayun’a yabancı dil bilen, Osmanlı tebaası Rumlar alınıyordu, İstanbul Rum Patrikhanesi’nin yönetimindeki bir okulla Kuruçeşme’deki Rum Üniversitesi Rum gençlerini bu amaçla yetiştiriyor, onlara Rumca ve Fransızcanın yanı sıra Osmanlıca da öğretili­yordu.


16. Soru

Osmanlı ülkesine gelen yabancı elçilik heyetlerinin maiyetlerinde  kimler bulunurdu?

Cevap

Tercümanlar, katipler, mektupçu, tabip, cerrah, rahip, berber, aşçı ve çeşitli hizmetkârlar bulunuyordu.


17. Soru

XV. yüzyıl sonları ile XVI. yüz­ yıl başlarında Avrupa’dan gelen elçiler, nerede  misafir edilmişlerdir?

Cevap

Saraya da yakın olduğu için Eminönü’nde, sonraları ise Çemberlitaş’taki Elçi Hanı’nda misafir edilmişlerdir.


18. Soru

Batılıların “Feneryot”, Osmanlıların “Fener Beyleri” dedikleri ve Di­van­ı Hümayunda da görev yapan memurların  işleri neydi?

Cevap

Divan­ı Hümayun da Tercümanlık yaparlardı. Babıâli’ye gelen her türlü ya­zıyı Türkçeye, Batılı devletlere gönderilenleri de yabancı dile tercüme eder, ya­ bancı elçilerle reisülküttabın görüşmelerinde tercümanlık yapar ve elçilere reh­ berlik ederlerdi. Tercümanlar İstanbul’daki elçilerle ilişki içerisindeydiler. Onlarla politika konularını konuşurlar ve bunları sadrazama aktarırlardı.


19. Soru

Hacegan rütbesinde bulunanlardan atanan,  genellikle devletin belirli bir gizlilik ve özellik içeren yazılarının kaleme  alındığı, görevleri arasında daimî elçiler ve  diplomatik tem­silciler ile haberleşmeyi sağlama vb. işleri yapan Kalem dairesi hangisidir?

Cevap

Amedi Kalemi,


20. Soru

Bir Yeniçağ kurumu ola­rak ortaya çıkan ve geliştirilen “daimî elçilikler”  ilk önce  hangi devletler tarafından gerçekleştirilmiş ve geliştirilmiştir?

Cevap

İtalyan tüccar devletleri tarafından 1450 yıllarından itibaren gerçekleştirildi ve geliştirildi.


1. Soru

İlk defa Osmanlı bürokrasisi için tercüman yetiştirmek ve Babıâli memurlarından dil öğrenmek isteyenlere yabancı dil öğretmek amacıy­la Tercüme Odası  adı altında bir dil öğrenme birimi kuran Osmanlı padişahı kimdir?

Cevap

II.Mahmut,

2. Soru

XVIII. yüzyıla kadar Avrupa ülkelerine elçi göndermeyen Osmanlı Devleti ,Avrupa devletlerinin bir  çoğunun  XV. yüzyılın sonlarından itibaren İstanbul’da daimî elçi veya maslahatgü­zarlar bulundurmasına  nasıl bir açıklama getiriyordu?

Cevap

Avrupa devletlerinin İstanbul’da daimî ikamet elçi bulundurması hususu, Osmanlılar tarafından devletin büyüklüğünün ve padişaha gösterilen saygının bir ifadesi olarak değerlendiriyordu.

3. Soru

Reisülküttaba bağlı olarak 1797 yılın­ da dışişleriyle daha profesyonelce uğraşacak, tecrübeli katiplerin görev yapacağı,tek işlevi, gizli ve önemli devlet meseleleriyle ilgili belgeleri kaleme  almak olan ve yabancı vatandaşların girmesi yasaklanan daire hangisiydi?

Cevap

Mühimme Odası,

4. Soru

Venedik Doçu’nun ve tüccarlarının Osmanlı Devleti’ndeki ticarî ve siyasî çıkarlarını korumak ve daha fazla imtiyazlar kopart­mak için İstanbul’da açtıkları temsilciliğe  ne ad verilirdi?

Cevap

‘Balyos’ veya ‘baylos’ adı verilirdi.

5. Soru

XVII. yüzyılın sonlarına kadar Divan­ı Hümayun kâtiplerinin ve kalemlerinin başı olan, yazış­ma ve divan işlerindeki bilgisi itibariyle devlet işlerindeki önemi ve ağırlığı artan, 1654’den 1836’ya kadar,fiilen hariciye nazırı görevlerini yapan Osmanlı devlet bürokrasisi hangisiydi?

Cevap

Reisülküttablık,

6. Soru

Osmanlı da elçilik maiyetinde bulunanların  Osmanlı dış politikasına ve hariciyesine damgalarını vurmakla kalmayıp, başka hangi önemli alanlar da Osmanlı ülkesine büyük yararlar sağladıklarını söyleye biliriz?

Cevap

Avrupa’daki bilim, teknik ve kültürel alan­ daki birçok yeniliklerin Osmanlı ülkesine  girmesine yardımcı olmuşlardır.

7. Soru

XVIII. yüzyıldan başla­ yarak Osmanlı elçilik heyetlerinin kara yoluyla Avrupa’ya giderken Avusturya, Le­histan ve Rusya sınırlarında ,deniz yoluyla giden elçilik heyetlerinin ise liman şehirlerine yakın küçük adalarda belirli bir süre bekletilmelerinin nedeni neydi?

Cevap

Avrupayı Salgın hastalıklardan korumak için yaklaşık 40 gün Karantina altında tutulurlardı.

8. Soru

Osmanlı dış politikasında, Hariciye veya Dışişleri Bakanlığı, görevi kimler tarafından icra edilmiştir?

Cevap

Nişancı ve reisülküttabın tarafından.

9. Soru

Osmanlı devletin de dış politikadaki yeri bakımından Divan­ı Hüma­yun’un adeta bir genel sekreteri durumunda bulunan  ve protokolde beylerbeyine eşit  sayılan Nişancı nın görevleri nelerdi?

Cevap

Hukukî alanlarda yapılan kanunların eski yasalara uygun­luğu hakkında fikir ve görüşlerinden istifade edilirdi. Divan­ı Hümayun’dan çıkan kararların, kanunlar ve yazışma usulleri dâhilinde kaleme alınarak, gerekli yerlere gönderilmesini sağlardı,  onun onaylamadığı hiçbir ferman ya da kanun yürürlüğe konulamazdı.

10. Soru

İstanbul’da ilk daimî ikamet elçiliği kuran Avrupa devleti hangisidir?

Cevap

Venedikliler,

11. Soru

Osmanlı  Devleti  ile  yaban­cı devletler arasında yapılan her türlü antlaşmaları ve verilmiş imtiyaznameleri ve gayrimüslim cemaatlerin hukukî durumuna ait belgelerin saklamak hangi Osmanlı bürokratik dairesinin göreviydi?

Cevap

Beylik Kalemi (Dairesi) nin,

12. Soru

Reisülküttab Mehmed Rami Efendi’nin Karlofça Antlaşması’nın imzalanmasında baş murahhas olarak gösterdiği üstün başarı Osmanlı reisülküttablığında  nasıl bir değişikliğe yol açmıştır?

Cevap

Reisülküttabların bu işlerdeki uygun­luğunu göstermiş, halefi reisülküttabların antlaşma müzakerelerinde murahhas olarak atanmalarının önünü açmıştır.

13. Soru

Reisülküttabın azlinden hemen sonra yeni bir tayin yapılmadığı, hastalık veya uzun süreli görev­lendirmeler gibi reisülküttabın görevinde bulunmadığı zamanlarda reisülküttab’ın yerine kim  vekâlet ederdi?

Cevap

Beylikçi,

14. Soru

1836’da kurulan, zaman içerisinde gerekli yasal düzenlemelere ve bazı değişikliklere uğramasına rağmen Tanzimat, Meşrutiyet ve Cumhuriyet dönemlerinde de hâlâ işlevini sürdüren ve diplomasimizi yönlendiren tarihî bir kurum haline gelen teşkilatımız hangisidir?

Cevap

Harici­ye Nezareti,

15. Soru

XVI.yüzyılın ortalarından itibaren, Osmanlı Devleti ile Avrupalılar arasındaki ilişkiyi sağlayan Divan­ı Hümayun Tercüman­ları nasıl yetiştirilirdi?

Cevap

Divan­ı Hümayun’a yabancı dil bilen, Osmanlı tebaası Rumlar alınıyordu, İstanbul Rum Patrikhanesi’nin yönetimindeki bir okulla Kuruçeşme’deki Rum Üniversitesi Rum gençlerini bu amaçla yetiştiriyor, onlara Rumca ve Fransızcanın yanı sıra Osmanlıca da öğretili­yordu.

16. Soru

Osmanlı ülkesine gelen yabancı elçilik heyetlerinin maiyetlerinde  kimler bulunurdu?

Cevap

Tercümanlar, katipler, mektupçu, tabip, cerrah, rahip, berber, aşçı ve çeşitli hizmetkârlar bulunuyordu.

17. Soru

XV. yüzyıl sonları ile XVI. yüz­ yıl başlarında Avrupa’dan gelen elçiler, nerede  misafir edilmişlerdir?

Cevap

Saraya da yakın olduğu için Eminönü’nde, sonraları ise Çemberlitaş’taki Elçi Hanı’nda misafir edilmişlerdir.

18. Soru

Batılıların “Feneryot”, Osmanlıların “Fener Beyleri” dedikleri ve Di­van­ı Hümayunda da görev yapan memurların  işleri neydi?

Cevap

Divan­ı Hümayun da Tercümanlık yaparlardı. Babıâli’ye gelen her türlü ya­zıyı Türkçeye, Batılı devletlere gönderilenleri de yabancı dile tercüme eder, ya­ bancı elçilerle reisülküttabın görüşmelerinde tercümanlık yapar ve elçilere reh­ berlik ederlerdi. Tercümanlar İstanbul’daki elçilerle ilişki içerisindeydiler. Onlarla politika konularını konuşurlar ve bunları sadrazama aktarırlardı.

19. Soru

Hacegan rütbesinde bulunanlardan atanan,  genellikle devletin belirli bir gizlilik ve özellik içeren yazılarının kaleme  alındığı, görevleri arasında daimî elçiler ve  diplomatik tem­silciler ile haberleşmeyi sağlama vb. işleri yapan Kalem dairesi hangisidir?

Cevap

Amedi Kalemi,

20. Soru

Bir Yeniçağ kurumu ola­rak ortaya çıkan ve geliştirilen “daimî elçilikler”  ilk önce  hangi devletler tarafından gerçekleştirilmiş ve geliştirilmiştir?

Cevap

İtalyan tüccar devletleri tarafından 1450 yıllarından itibaren gerçekleştirildi ve geliştirildi.

İlgili Makaleler

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.