Sömürgecilik Tarihi (Afrika-Asya) Dersi 5. Ünite Sorularla Öğrenelim

19. yüzyılda sömürgecilik alanında Avrupa’da bloklaşmalara ve dünya savaşlarına sebep olacak yeni bir dönemin başlamasına neden olan olay nedir?

19. yüzyılda hızlanan sanayileşme ile buhar makinesinin kara ve deniz araçlarında kullanılması.

Çıkış sebebi din ve Avrupa kıtasıyla sınırlı olan ve “modern öncesi son savaş” hangisidir?

Otuz Yıl Savaşları (1618-1648).

Avrupa’da ulus devletlerin doğuşuna zemin hazırlayan antlaşma hangisidir?

Westfalya (Westphalia) Antlaşması (1648).

Yediyıl Savaşları’nda (1755-1763) hangi ülkeler yer almıştır?

Yedi Yıl Savaşları’nda Portekiz, İspanya, İngiltere, Hollanda, Avusturya ve Rusya arasında farklı ittifaklar yapıldı. Bu savaşlara küçük bir ülke olan Prusya da katıldı.

Alman ulusal birliğinin kurulmasında birinci derecede etkili olan kişi kimdir?

Prusya Başbakanı Prens Otto von Bismarck (1815-1898).

Prusya Başbakanı Bismarck, Alman ulusal birliğinin kurulması amacıyla ilk hangi ülkeye savaş açtı?

Danimarka’ya (1 Şubat 1864).

Hangi antlaşmayla Germen Konfederasyonu kaldırılarak Avusturya dışarıda kalmak üzere Almanya yeniden örgütlendi.

23 Ağustos 1866’da yapılan Prag Antlaşması.

Bismarck, Alman ulusal birliğinin kurulmasına karşı çıkan en büyük engeli nasıl aşmıştır?

Fransa’nın Avrupa’daki üstünlüğüne son vererek.

Almanya İmparatorluğu ne zaman kuruldu?

Almanya Başbakanı Bismarck’ın yürüttüğü askerî ve diplomatik faali-yetlerin sonucu olarak 1871 yılında Prusya önderliğinde Almanya İmparatorluğu kurulmuş oldu. Böylece Viyana Kongresi’yle (1815) tesis edilen Avrupa güçler dengesi ve siyasî haritası değişti.

İtalyan birliğinin kurulması amacıyla hangi politika izlenmiştir?

Avrupa’nın büyük devletlerinin yardımının alınması.

İtalya Krallığı ne zaman kurulmuştur?

18 Şubat 1861 yılında Torino’da İtalyan Parlamentosu açıldı. Bundan yaklaşık bir ay sonra 17 Mart’ta da Viktor Emmanuel İtalya kralı ilan edildi.

İtalya Krallığı kurulurken hangi şehirler birliğe katılmamıştır?

Roma ve Venedik.

İtalya’nın ulusal birliği bütünüyle ne zaman sağlanmıştır?

Fransa’nın Prusya ile devam eden Sedan Savaşı yüzünden askerlerini Roma’dan çekmesi ve bu savaşta yenilmesi üzerine İtalyanlar 20 Eylül 1870 tarihinde Roma’yı işgal ederek başkent yaptılar. Böylece İtalyan ulusal birliği sağlanmış oldu.

Hollanda Cumhuriyeti ne zaman kuruldu?

Bugünkü Belçika ve Hollanda’nın büyük kısmı XV. yüzyılın başlarında Bourgogne Dukalığı’na bağlı idi. Daha sonra Avusturya’nın Habsburg hanedanının hâkimiyetine geçtiler. Avusturya İmparatoru V. Kari, bu toprakları İspanya Kralı ve koyu bir Protestan düşmanı olan oğlu II. Philip’e bıraktı. II. Philip’in idaresine karşı başlayan ayaklanmalardan sonra 1648 yılında Hollanda Cumhuriyeti kuruldu.

Niederland Devleti hangi vilayetlerden oluşmaktadır?

Niederland Devleti, 1815 ile 1830 yılları arasında kuzeyde Hollanda (Dutch), güneyde ise Belçika (Belgian) vilayetlerinden oluşuyordu.

Belçika bağımsızlığını ne zaman ilan etmiştir?

7 Şubat 1831.

Belçika’nın bağımsızlığı, Avrupa’nın büyük güçleri tarafından ne zaman tanınmıştır?

20 Temmuz 1831.

Hollanda, Belçika’nın bağımsızlığını ne zaman kabul etmek zorunda kalmıştır?

Nisan 1839’da yapılan Londra Antlaşması’yla.

Avrupa’da ulusçuluk akımının güçlenmesi ve yeni bağımsız devletlerin kurulmaya başlanmasında etkili olan gelişmeler nelerdir?

XIX. yüzyılın başından itibaren Avrupa’da mutlakiyetçi yönetimlerin yıkılması veya gevşetilmesi.

İtalya ve Almanya’nın ulusal birliklerini kurmaları üzerine 19. ve 20. yüzyılda hem Avrupa’da hem de dünya’da güç dengeleri değişmesine bağlı olarak Avrupa ve dünya coğrafyası üzerinde sömürgecilik mücadelesi hızlanmıştır. Bu anlamda Avrupa’nın sömürgeci güçleri hangi bölgeleri sömürmek için mücadele etmişlerdir?

Afrika, Asya, Uzak Doğu ve dünya’nın diğer bölgeleri.

Kongo, 19. ve 20. yüzyıllarda hangi Avrupa ülkesinin sömürgesi olmuştur?

Belçika.

Kongo kaç yılına kadar Belçika sömürgesi olarak kalmıştır?

1960 yılına kadar.

Almanya’nın Afrika kıtasındaki sömürgecilik faaliyetlerihangi bölgelerde toplanmıştır?

Güney Batı Afrika, Batı Afrika ve Doğu Afrika olmak üzere üç bölgede yoğunlaşmış.

Almanya, Afrika’daki sömürge faaliyetlerini yürütmek için nasıl bir strateji izlemiştir?

Alman Güney-Batı Afrika Şirketi (German South-West Africa Company) kurulmuş ve 1890’lı yıllara kadar idarî kontrolü üstlenmişlerdir.

Almanya, sömürgelerinde nasıl bir izleneme sahipti?

Almanya, sömürgelerindeki acımasız uygulamaları yüzünden kötü bir şöhrete sahipti. Mesela Güney Batı Afrika’da 1904 yılındaki isyan acımasız şekilde bastırılmış, yaklaşık 5 bin kişi öldürülmüş, Almanlar kurbanlarını sadece kurşunla değil, aynı zamanda binlercesini de su kuyularını zehirlemek, zorla çalışma kamplarında tutmak ve kurbanları üzerinde tıbbî deneyler ve araştırmalar yapmak suretiyle de öldürmüştü.

1884 yılından sonra Almanya, sömürge sahasına nereleri katmıştır?

Gine Körfezi’nin sahil şeridini, Kamerun topraklarını ve Batı Afrika’da bulunan Togo sahasını.

Almanya, Doğru Afrika’da hangi bölgeleri egemenliği altına almıştır?

Almanya, Doğu Afrika’da, bugün Tanzanya denilen (Burundi, Rwanda ve Tanganyika) topraklarını ilhak etti (1885). Böylece Zengibar Sultanlığı ve Tanzanya kıyılarını ele geçirerek Doğu Alman Afrikası adı verilen Alman sömürgesi kuruldu.

Almanya, Afrika dışında hangi bölgelerde sömürgecilik faaliyeti yürütmüştür?

Pasifik (1899 yılında Yeni Gine’nin kuzeydoğusu, Bismarck Takımadası ve Solomon Adaları’nın bir kısmı, Pasifik’teki diğer pek çok ada) ve Uzak Doğu.

19. yüzyılda Avrupalı sömürgeciler Japonya’yı neden sömürgeleştirmemiştir?

Zengin bir ülke olmadığı için.

Almanya, I. Dünya Savaşı’nı kaybetmesi üzerine hangi sömürgelerini kaybetmiştir?

Almanya Afrika’da bulunan sömürgelerinden Togo’yu Fransa’ya; Kamerun’u Fransa ve İngiltere’ye; Tanzanya’yı İngiltere ve Belçika’ya; Namibya’yı da İngiltere’ye bıraktı. Pasifik’te bulunan Yeni Gine’yi Avustralya; Çin’deki diğer sömürge yerlerini ve Pasifik’te bulunan Bismarck Takımadaları ile diğer adalarını da Japonya ele geçirdi.

İtalya 19. yüzyılda hangi bölgelerde sömürgecilik faaliyetlerinde bulunmuştur? Hangilerinde başarılı olmuştur?

Balkanlar, Adriyatik ve Ege kıyıları, Etiyopya ve Somali. İtalya, 1914’e gelindiğinde Afrika Kıtası’nda Eritre, Trablusgarp ve Somali’de sömürgeler elde etmişti.

Avrupa’da sömürgecilik yarışı hangi yıllar arasında yoğunlaşmıştır?

1870-1960 yılları arasında.