Açıköğretim Ders Notları

Tarım Alet ve Makinaları Dersi 1. Ünite Sorularla Öğrenelim

Açıköğretim ders notları öğrenciler tarafından ders çalışma esnasında hazırlanmakta olup diğer ders çalışacak öğrenciler için paylaşılmaktadır. Sizlerde hazırladığınız ders notlarını paylaşmak istiyorsanız bizlere iletebilirsiniz.

Açıköğretim derslerinden Tarım Alet ve Makinaları Dersi 1. Ünite Sorularla Öğrenelim için hazırlanan  ders çalışma dokümanına (ders özeti / sorularla öğrenelim) aşağıdan erişebilirsiniz. AÖF Ders Notları ile sınavlara çok daha etkili bir şekilde çalışabilirsiniz. Sınavlarınızda başarılar dileriz.

Tarımda Makinalaşma

1. Soru

Ölçme nedir?

Cevap

Birim kullanılarak bir büyüklüğün sayılara ile ifade edilmesidir.


2. Soru

Bir büyüklüğün ölçülmesi nedir?

Cevap

Kendi cinsinden birim olarak seçilen başka bir büyüklükle karşılaştırma işlemidir.


3. Soru

Kuvvetler sistemi nedir?

Cevap

Çeşitli fiziksel ve teknik büyüklüklerin sistematik olarak belirtilmesidir.


4. Soru

Birim sistemleri neden kullanılır?

Cevap

Ölçülen büyüklüğün özelliğine ve ölçümde aranan duyarlılık derecesine göre çeşitli birim sistemleri kullanılmıştır.


5. Soru

Uluslararası birimler sisteminde kuvvet birimi nedir?

Cevap

Kuvvet birimi olarak Newton (N) kullanılmaktadır.


6. Soru

1 Newton (N) nedir?

Cevap

1 kg’lık kütleye etki ettiğinde ona 1m/sn2 ivme kazandıran büyüklüktür.


7. Soru

Uluslararası birimler sisteminde, açı birim nedir?

Cevap

Açı birimi radyandır. Ayrıca derece, dakika ve saniye birimlerinin de kullanılabileceği öngörülmüştür.


8. Soru

Özgül ağırlık yerine ne kullanılmaktadır?

Cevap

Özgül ağırlık yerine özgül kütle veya basitçe yoğunluk kullanılmaktadır.


9. Soru

Yoğunluk nasıl belirlenir?

Cevap

Yoğunluk, bir maddenin kütlesinin hacmine oranlanması ile bulunur.


10. Soru

Enerji birimleri nasıl belirlenmektedir?

Cevap

Enerji birimleri, iş birimleri yardımı ile belirlenmektedir.


11. Soru

Uluslararası sistemde enerji birim nedir?

Cevap

Enerji birimi Joule (jul) olarak kabul edilmiştir.


12. Soru

1 joule nedir?

Cevap

1 Newton’luk bir kuvvet etki ettiği cime kendi doğrultusunda 1m yol aldırıyorsa yapılan iş bir Joule (jul)’dur.


13. Soru

Kilopundmetre (kpm) nedir?

Cevap

1 kilopound’luk bir kuvvet etki ettiği cisme kendi doğrultusunda 1m yol aldırıyorsa yapılan iş 1 kpm (9,81J)’dur.


14. Soru

Beygirgücü saat (BGh) nedir?

Cevap

Gücü 1 BG olan makinanın bir saat çalışması ile yaptığı işi belirtir.


15. Soru

1 Kilowattsaat (kWh) nedir?

Cevap

Gücü bir kW olan bir makinanın 1 saat çalışması ile yaptığı işi belirtir.


16. Soru

Güç nedir?

Cevap

Birim zamanda yapılan iş olarak tanımlanır.


17. Soru

Uluslararası birimler sisteminde güç birimi nedir?

Cevap

Güç birimi olarak Watt seçilmiştir.


18. Soru

Watt (W) nedir?

Cevap

Saniyede yapılan iş 1 J ise, güç 1 W’tır


19. Soru

Basınç nedir?

Cevap

Birim alana etki eden kuvvettir.


20. Soru

Artan nüfus miktarı tarım üzerinde ne gibi etkileri olmuştur?

Cevap

Artan nüfus miktarı tarımın geniş alanlarda yapılmasını, tarımsal üretimde kullanılan tohum, su, gübre, ilaç, makina girdilerinin etkin kullanımını gerektirmiştir.


21. Soru

Tarımda makine kullanımının yaygınlaşmasının nedeni nedir?

Cevap

Geniş alanlarda daha fazla miktar ve kalitede üretim yapılabilmesi için zamanla artan oranda tarımda makina kullanımı yaygınlaşmıştır.


22. Soru

Tarımda girdiler içerisinde en pahalı olanı hangisidir?

Cevap

Makine kullanımı en pahalılarından birisidir.


23. Soru

Makine kullanımını doğru olmadığında ne gibi etkileri olur?

Cevap

Yetiştirilen ürünlerin miktarı ve maliyeti ile toprak ve çevreye de olumsuz etkileri olacaktır.


24. Soru

Tarımda makine kullanımının ne gibi etkileri olmuştur?

Cevap

Tarımda makine kullanılmasının geleneksel tarım yöntemlerine göre birçok değişlikler getirmiştir. Tarımdaki işlerin çabuk bitirilmesini, işlerin kolaylaşmasını, çalışanların yeni üretim tekniklerini uygulamasını sağlamıştır.


25. Soru

Tarımda makinalaşmanın yaygınlaşmasına neden olan etkenler nelerdir?

Cevap

Raysonel ve ekonomik koşullar yanında çiftçilerin itibar görme isteği de etkili olmuştur.


26. Soru

Tarım işleri hangi koşullara bağlı olarak gerçekleştirilir?

Cevap

Tarım işleri şu koşullara bağlı olarak gerçekleşir: • İnsanlar ve makinalar bir iş yapmak için belirli bir alanda hareket etmek zorundadırlar. Bu açıdan bakıldığında tarımda, herhangi bir fabrikanın seri imalat bandındaki durumdan tamamen farklı bir çalışma söz konusudur • Tarımcının işlediği materyal toprak, bitki ve hayvan gibi canlı varlıklardır. Bunların etkisi altında yapılan her iş daima biyolojik gelişmelere bağlı olmaktadır. • Tarımdaki bütün olaylar doğrudan veya dolaylı olarak iklim koşullarına bağlıdır. Meteorolojik koşullar tarımsal üretimde çok etkili olan ve önceden tahmin ve kontrol edilemeyen önemli bir faktördür. Yazacağım bu soru ünitenin bir başka birinci düzey konu başlığıyla ilgili olacaksa, ne yapmalıyım?


27. Soru

Tarımsal faaliyetlerin endüstriyel faaliyetler ile karşılaştırıldığında ne gibi farkları vardır?

Cevap

Tarımda üretim faaliyetleri endüstriyel faaliyetler gibi süreklilik ve tek bir merkezde toplanmamıştır.


28. Soru

Bir tarım işletmesinde sürekli olarak faaliyetlerin sürdürülebilmesi için ne yapılmalıdır?

Cevap

Birçok organizasyon yapılarak, değişik yetiştiricilikler yapılarak işler yıl içerisinde düzenlenerek makine ve insan gücünün mevsimlere göre uygun olarak sürekli olarak sürdürülebilir.


29. Soru

Tek tip uzmanlaşmış üretim biçimin olumlu yanları nelerdir?

Cevap

Bu üretim biçimi işletmecilik ve planlama açısından kolaylıklar sağlamaktadır.


30. Soru

Tek tip uzmanlaşmış üretim biçiminin olumsuz yanları nelerdir?

Cevap

Toprağın verimliliğinin korunması zordur. Mevsimlere bağlı olarak gereksinim duyulan insan ve makine gücü değişkenlik gösterir. Bu da ürün maliyetini yükseltir.


31. Soru

Son yıllarda tarımsal üretimde gözlenen değişimler nelerdir?

Cevap

Basit ve eksantif işletmecilikten polikültür ve enstansif üretime geçiş, münavebeli sisteme geçiş, hayvanların et ve süt verimlerinin iyileştirilmesi, gübreleme yöntemlerinin gelişmesi, işletmedeki biyolojik dengenin iyileştirilmesi gibi gelişmelerdir.


32. Soru

Tarımsal üretimde yaşanan gelişmelerin sonucu ne olmuştur?

Cevap

Ekonomik ve beslenme açısından değeri yüksek ürünler elde edilmiş ve tarımsal üretim arttırılmıştır.


33. Soru

Tarımsal mekanizasyon nedir?

Cevap

İnsanları ve biyolojik malzemeleri göz önünde tutarak bitkisel ve hayvansal üretimde kullanılan alet, makina sistem ve teknolojilerin; mekanik, elektronik ve ergonomik ilkelere göre en uygun tasarımlarını, üretimlerini gerçekleştiren, bu unsurların en uygun kullanımını sağlayan, enerji gereksinimlerini saptayan; yenilenebilir enerji kaynaklarının tarımda kullanım olanaklarını geliştiren çok disiplinli bir bilim dalıdır.


34. Soru

Mekanizasyonda ne amaçlanır?

Cevap

İlkel tarım yapılan işletmelerde gelişmiş tarım tekniklerinin uygulanması amaçlanmaktadır.


35. Soru

Mekanizasyon kapsamında hangi uygulamalar gerçekleştirilir?

Cevap

Tarımsal elektrifikasyon, tarımsal otomasyon ve tarımsal motorizasyon uygulamaları gerçekleştirilir.


36. Soru

Tarımsal mekanizasyon düzeyi nedir?

Cevap

Birim tarım alanı başına düşen güç tüketimi, traktör sayısı, traktör başına düşen tarımsal alan, traktör başına düşen tarım iş makinası ağırlığı, tarımsal kesimde kullanılan enerji çeşitliliği ve miktarı, traktör kullanma süresi, çiftçinin traktör alım gücü, tarımsal mekanizasyon ile ilgili ayrılan para, tarımda çalışan birim insan işgücünün üretim değeri ile belirlenir.


37. Soru

Mekanizasyonun düzeyini gösteren değerlerin nicelikleri yanında göstergelere ait başka hangi özellikleri aranır?

Cevap

Göstergelerin uyumu, verimlilik ve karşılaştırma kullanılan ürünler veya ülkelerin benzerlikleri aranır.


38. Soru

Mekanizasyon ile ilgili alınan kararlarda amaçlanan nedir?

Cevap

Karım maksimizasyonu ile maliyetin minimizasyonu amaçlanır.


39. Soru

Maliyetlerin düşürülmesi ve karın arttırılması için karar verirken hangi yöntem kullanılır?

Cevap

Doğrusal programlama yöntemi kullanılır.


40. Soru

Tarımsal mekanizasyon ile ne amaçlanır?

Cevap

İnsan iş gücünün verimliliğinin arttırılması amaçlanır. Böylece işin maliyeti düşürülmüş olur.


41. Soru

Tarımsal meknizasyonun amacına ulaşmak için neler yapılmalıdır?

Cevap

Tarımsal işin daha kısa sürede bitirilerek birim iş için tüketilen zaman kısaltılır. Bir insan işgücüne düşen tarımsal alan da kısaltılan zaman sayesinde arttırılabilir. Dolaylı olarak da tüm biyolojik olanakların değerlendirilmesi sağlanır. Böylece birim alandan elde edilen verim arttırılmış olur. İşletmenin verimi artmış olur.


42. Soru

Çeşitli tarım makinalarının yararları nedir?

Cevap

Çeşitli tarım makinalarının yararları şunlardır: Motor gücünden yararlanma olanağı verir. Birim zamanda yapılan iş artar. Toprak işleme, ekim ve hasat benzeri tarımsal işlemler daha kaliteli yapılabilir. Tarım ürünleri elverişsiz hava koşullarından korunur. Toprak koruma ve ıslah işleri büyük makinalar ile yapılabilir. Verimi düşük topraklardan yararlanılmasını sağlar. Tarım sektöründe çalışan nüfus azaltılıp hizmetler veya endüstri sektöründe istihdam edilebilecektir.


43. Soru

Tarımsal üretimde belirleyici olan en önemli etken nedir?

Cevap

Tarımsal üretimde belirleyici olan en önemli etken ürünün birim maliyeti olmaktadır.


44. Soru

Makinalı tarımda maliyetler neden artar?

Cevap

Tarımda teknoloji kullanımı ile yatırılan sermaye miktarı artacağı için maliyetler artmaktadır.


45. Soru

Makinalı tarımda maliyetler nasıl düşürülebilir?

Cevap

Makinalı tarımda maliyetlerin düşürülebilmesi için diğer üretim biçimlerinde olduğu gibi rasyonel yöntemler kullanılarak maliyetler düşürülebilir.


46. Soru

Rasyonel tarım için araç parkının büyüklüğü nasıl seçilir?

Cevap

Rasyonel tarım için makine parkının büyüklüğü çiftlik arazisinin büyüklüğüne göre seçilir.


47. Soru

Çiftlik arazisinin büyütülmesinin olanaklı olmadığı durumlarda hangi yola başvurulur?

Cevap

Çiftlik arazisinin büyütülmesinin olanaklı olmadığı durumlarda ekstansif tarım yerine entansif tarıma geçiş yapılır. Küçük işletmeler küçük olan tarlalarını ahır hayvancılığı, seracılık, çiçekçilik ve meyvecilik gibi entansif tarım faaliyetleri değerlendirir.


48. Soru

Makina maliyetlerinin en aza indirilebilmesi için ne yapılmalıdır?

Cevap

Makinanın doğru seçilmiş olması ve kullanımı yanında nasıl onarılıp imal edildiğinin de bilinmesi gereklidir. Böylelikle maliyetler en aza indirilebilir.


49. Soru

Tarım makinalarının seçiminde hangi unsurlar dikkate alınmalıdır?

Cevap

Makinanın yapılacak işe uygunluğunu gösteren iş başarısı, masraflar, toprak, canlı ve hava unsurlarını içeren çevre ile ilişkisi dikkate alınmalıdır.


50. Soru

Tarım makinalarının imalatında hangi etkenler dikkate alınır?

Cevap

Yapılacak tarımsal işin büyüklüğü ve ne tür bir iş olduğu dikkate alınır.


51. Soru

Tarım makinalarının seçiminde hangi etkenler dikkate alınır:

Cevap

Gereksinim ve çiftlik koşulları, ekonomik koşullar, makinanın sağlam yapısı, birden çok sayıda makine alınması, servis ve yedek parça durumu


52. Soru

Tarım makinalarının seçiminde çiftlik koşulları ve gereksinimin etkisi nedir?

Cevap

Çiftliğin mevcut durumuna ve gelecekteki gelişmelere uyum sağlayabilmelidir.


53. Soru

Tarım makinalarının seçiminde ekonomik koşulların etkisi nedir?

Cevap

Makinanın fiyatının düşük veya yüksek olması yerine, etki derecesinin yapılacak olan işin masrafını karşılayıp karşılayamadığına bakılmalıdır.


54. Soru

Tarım makinalarının seçiminde makinanın yapısının etkisi nedir?

Cevap

Makinanın uzun ömürlü olmasını sağlar. Bakım ve onarım masrafları düşer.


55. Soru

Tarım makinalarının seçilmesinde çok sayıda makine alınması gerekiyorsa neye dikkat edilmelidir?

Cevap

Bunların aynı tip ve marka olmasına dikkat edilmelidir.


56. Soru

Tarım makinalarının seçiminde servis ve yedek parça durumunun etkisi nedir?

Cevap

Makinalar arasında büyük fark olmadığı durumlarda yedek parçası kolay bulunan, bakım ve tamir servislerinin işletmeye yakın olduğu makinalar seçilmelidir.


57. Soru

Traktörlerin seçiminde hangi özellikler dikkate alınır?

Cevap

Traktörlerin seçiminde teknik ve işletme özellikleri dikkate alınır.


58. Soru

Traktörlerin seçiminde dikkate alınan teknik özellikler nelerdir?

Cevap

Güç değeri, traktörün ağırlığı, tekerleklerin boyutları, hidrolik sisteminin özellikleri, yeterli görüş alanına sahip olma, yeterli sayıda vites sayısı aranılan özelliklerdir.


59. Soru

Traktörlerin seçiminde dikkate alınan işletme özellikleri nelerdir?

Cevap

Dört tekerleği muharrik, iz genişliği fazla, ağırlık merkezi yere yakın, güçlü fren donanımı, güçlü motor, mevcut ekipmanlara uygunluk, farklı ekipmanları çalıştırabilme, tamir ve bakım masraflarının düşük olması aranır.


60. Soru

Tarım makinalarında iş başarısı nasıl tanımlanır?

Cevap

Genel olarak birim zamanda yapılan iş miktarı ile ölçülür.


61. Soru

Tarlada ilerleyerek iş gören makinalar için iş başarısın üzerinde ne etkilidir?

Cevap

İş genişliği ile ilerleme en önemli etkenlerdir. Bu da birim zamanda işlenen alan olarak belirlenir.


62. Soru

Tarlada durarak çalışan iş makinaları için iş başarısı üzerinde ne etkilidir?

Cevap

Durarak çalışan makinalarda birim zamanda işlenen ütüm miktarı önemlidir


63. Soru

Hayvancılık işletmelerinde aracın hangi özelliği iş başarısı üzerinde etkilidir?

Cevap

Aracın veya ekipmanın birim zamanda belli uzaklığa taşıyabileceği ürün miktarı önemlidir


64. Soru

Tarım makinaları için tanımlanan iş başarısı nelerdir?

Cevap

Kuramsal ve gerçek iş başarısı olmak üzere iki iş başarımı tanımlanır.


65. Soru

Kuramsal iş başarısı nedir?

Cevap

Makinanın en yüksek çalışma hızında ve en fazla yükleme durumunda, belirlenen zamanın tamamında gerçekleştirebileceği iş başarısı değeridir.


66. Soru

Gerçek iş başarısı nedir?

Cevap

Gerçek çalışma koşullarında, arazide alan iş başarısı ve birim ürün miktarı olarak tanımlanır.


67. Soru

Zamandan yararlanma katsayısı nedir?

Cevap

Makine ile çalışmada, makinanın işleyici organlarının bizzat iş yaptığı, boşta çalışmaların dikkate alınmadığı sürenin gerçek çalışma süresinin toplam çalışma süresine oranıdır.


68. Soru

Tarlada ilerleyerek iş yapan alet ve makinalarda alan iş başarısı neye bağlıdır?

Cevap

Alan iş başarısı, makinanın çalışma genişliği, çalışma hızı, çalışma süresi ve zamandan yararlanma katsayısına bağlı olarak belirlenir.


69. Soru

Sabit konumda iş yapan makinalarda ürün iş başarısı neye bağlıdır?

Cevap

Alan iş başarısına, makinanın çalışma hızına, çalışma süresi ve zamandan yararlanma katsayısına ve ürün verimliliğine bağlıdır.


70. Soru

Tarlada makine tarafından yapılan bir işin yapılması sırasında geçen toplam günlük zaman nasıl hesaplanır?

Cevap

Günlük çalışma süresi; gerçek çalışma süresi, parsel sonu dönüşlerden kaynaklanan kayıp zaman, arızalar nedeniyle ortaya çıkan kayıp zaman ve organizasyon eksikliklerinden kaynaklanan kayıp zamanın toplamı olarak ifade edilir.


71. Soru

Makinalarla yapılan tarımsal faaliyetlerde verimlilik açısından hangi zaman dikkate alınmalıdır?

Cevap

Gerçek iş zamanının dikkate alınması verimlilik açısından önemlidir.


72. Soru

Verimliliği arttırmak için neler yapılabilir?

Cevap

Kayıp zamanların olabildiğince azaltılmasına çalışılmalıdır.


73. Soru

Zamandan yararlanma katsayısı tarla koşullarında hangi aralıkta değerler alır?

Cevap

Tarla koşullarında zamandan yararlanma katsayısı genellikle 0,55 ile 0,90 arasında değer alır.


74. Soru

Traktör ve diğer tarım alet ve makinalarında masraflar nelerden oluşur?

Cevap

Yıllık kullanım süresi, makinanın ömrü, satın alma fiyatı, yakıt, yağ vb olur.


75. Soru

Tarım makinalarında masraflar nasıl gruplandırılır?

Cevap

Masraflar, sabit ve değişken olmak üzere iki grupta toplanır.


76. Soru

Sabit masraflar nasıl hesaplanır?

Cevap

Sabit masraflar alet ve makinaların çalışma sürelerinden bağımsız olarak ve satın alma maliyetinin %3*-%40 kadar alınır. Makinalara göre değişir


77. Soru

Amortisman nedir?

Cevap

Makinanın satın alma bedelinin kullanma süresine dağılımıdır.


78. Soru

Tarım makinalarının amortisman masrafı nasıl hesaplanır?

Cevap

Genellikle doğru hat yöntemiyle hesaplanır.


79. Soru

Koruma masrafı nedir?

Cevap

Makinaların dayanım ve kullanma sürelerinin arttırılması için yapılan bir masraftır. Koruma amacıyla kullanılacak örtü, hangar, sundurma ve garaj için yapılan harcamaları kapsar.


80. Soru

Değişen masraflar nedir?

Cevap

İşletme masrafları olarak da adlandırılır. Tarım makinalarının yıllık çalışma süresine bağlı olarak hesaplanır. Bakım, tamir, yakıt, yağ, personel ve makinanın kullanımı için gerekli olan sarf malzemelerinin masraflarından oluşur.


81. Soru

Bakım masrafı nedir?

Cevap

Tarım makinalarının çalışabilmeleri için yapılan temizleme, yağlama, yer değiştirme, bileme gibi masraflardan oluşur


82. Soru

Tamir masrafı nedir?

Cevap

Makinanın çalışmaya hazır tutulması için yapılan masraflardır.


83. Soru

Personel masrafı nedir?

Cevap

Makinayı çalıştıran operatör, sürücü, yağcı gibi personel için yapılan masraflardır.


84. Soru

Tarım makinalarında toplam masraf nasıl hesaplanır?

Cevap

Tarım makinalarının sabit masrafları yıllık ve değişen masrafları da çalışma saati veya birim iş ünitesi için hesaplanır. Bu nedenle toplam masraf çalışma saatine düşen toplam masraf ve iş ünitesi başına düşen toplam masraf olarak iki şekilde hesaplanır.


85. Soru

Kuvvet nedir ve özellikleri nelerdir?

Cevap

Kuvvet: Uluslararası birimler sisteminde kuvvet birimi olarak Newton (N) kabul edilmiştir. Kuvvetin etkisi ile iş yapılmakta veya hareket eden cismin hızı değişmektedir.

 1 Newton (N): 1kg’lık kütleye etki ettiğinde ona 1 m/s2’lik ivme kazandıran büyüklüktür.

 1 Kilopound (kp): 1 kg’lık kütleye etki ettiğinde ona yerçekimi ivmesi (9,81 m/s2) kadar ivme kazandıran büyüklüktür.


86. Soru

Açı birimleri nelerdir?

Cevap

Açı birimleri: Uluslararası birimler sisteminde, açı birimi olarak radyan (rad) kabul edilmiştir. Açı birimi olarak derece (°), dakika ( ) ve saniye ( ) birimlerinin kullanılabileceği de öngörülmektedir.

 Radyan: bir çemberde yarıçapa eşit yayı gören merkez açısının büyüklüğüdür.


87. Soru

Jul nedir?

Cevap

1 Jul (J): 1 Newton’luk bir kuvvet etki ettiği cisme kendi doğrultusunda 1 m yol aldırıyorsa, yapılan iş 1 Jul’dur. Uluslararası sistemde: iş, enerji ve aynı zamanda ısı birimi olarak jul (joule) kullanıl-maktadır.


88. Soru

Basınç birimleri nelerdir?

Cevap

Basınç birimleri: Basınç, birim alana etki eden kuvvettir. Uluslararası birimler sis-teminde basınç birimi olarak (N/m2) seçilmiş ve bu büyüklük Pascal olarak alınmıştır. Pascal: 1 m2 alana etki eden kuvvet 1 Newton ise, basınç 1 pascal (Pa) olmaktadır. 

Basınç birimi olarak bar’ın da kullanılması öngörülmektedir.


89. Soru

Tarımda makina kullanımının geleneksel tarım yöntemleri üzerindeki etkisi nasıl olmuştur?

Cevap

Tarımda makina kullanımı beraberinde geleneksel tarım yöntemlerine göre bir-çok değişiklikleri getirmektedir. Makina kullanımı tarımdaki işlerin zamanında ve hızla bitirilmesini ve işlerin kolaylaştırılmasını sağlamaktadır. Tarımda makinalaşmanın getirdiği diğer sonuçlar, tarımda çalışanların yeni üretim tekniklerini uygulayabilme durumları ve sosyal yaşamlarında görülen olumlu değişikliklerdir.


90. Soru

Tarımda makina kullanımının yaygınlaşma sebepleri nelerdir?

Cevap

Tarımda makina kullanımının yaygınlaşmasına neden olan birçok etken vardır. Rasyonel ve ekonomik koşullar yanında çiftçilerin itibar görme isteği de makinalaşmayı etkiler. Bir tarım makinası gerçekten tarımsal faaliyetlerde kullanılmak için satın alınabileceği gibi, toplumda elde edilecek gelirlerle satın alınabilecek lüks bir eşya olarak da görülebilmektedir.


91. Soru

Münavebe nedir?

Cevap

Münavebe: Ekim nöbeti, aynı arazide her yıl aynı bitkilerin yetiştirilmeyip örneğin 2-4 yılda bir farklı bitkilerin yetiştirilmesi anlamına gelir.


92. Soru

Tarımsal mekanizasyon nedir?

Cevap

Tarımsal Mekanizasyon; insanları ve biyolojik malzemeleri göz önünde tutarak bitkisel ve hayvansal üretimde kullanılan alet, makina sistem ve teknolojilerin; mekanik, elektronik ve ergonomik ilkelere göre en uygun tasarımlarını ve üretimlerini gerçekleştiren; bu unsurların en uygun kullanımını sağlayan ve enerji gereksinimlerini saptayan; yenilenebilir enerji kaynaklarının tarımda kullanım olanaklarını geliştiren çok disiplinli bir bilim dalıdır.


93. Soru

Tarımsal mekanizasyon düzeyinin değerlendirilmesinde kullanılan veriler nelerdir?

Cevap

Tarımsal mekanizasyon düzeyi; birim tarım alanı başına düşen güç tüketimi, birim tarım alanına düşen traktör sayısı, traktör başına düşen tarımsal alan, traktör başına düşen tarım iş makinası ağırlığı, tarımsal kesimde kullanılan enerji çeşitliliği ve miktarı, traktör kullanma süresi, çiftçinin traktör alım gücü, tarımsal mekanizasyon ile ilgili araştırmalara ayrılan para ve tarımda çalışan birim insan işgücünün üretim değeri gibi verilerle değerlendirilebilmektedir.


94. Soru

Birim alandaki alandaki traktör yoğunluğuna göre bölgeler arasındaki sıralama nasıldır?

Cevap

Birim alandaki traktör yoğunluklarına göre, Marmara, Ege bölgeleri en yüksek, Güneydoğu Anadolu bölgesi ise en düşük değerlere sahiptir. Birim alanda kullanılan güç değeri yönünden Marmara ve Ege bölgeleri 4,91 kW/ha ve 4,69 kW/ha ile en yüksek değerlerdedir. Ortakuzey, Kuzeydoğu, Ortadoğu ve Ortagüney bölgeleri Türkiye ortalamasının altında, Akdeniz ve Karadeniz bölgeleri ise bu değerin üzerindedir.


95. Soru

Birim alandaki traktör yoğunluğuna göre, Türkiye’nin diğer Avrupa ülkelerinin gerisinde kalmasının açıklaması nedir?

Cevap

Birim alandaki traktör yoğunluğu değerine göre, örneğin Mısır, Pakistan ve Meksika gibi ülkelerin üstüne çıkıldığı, ancak Avrupa ülkelerinin henüz çok geri-sinde olduğumuz anlaşılmaktadır. Bunun nedeni Avrupa ülkelerinde entansif tarım uygulamaları ve yüksek düzeydeki hayvansal üretim mekanizasyonudur.


96. Soru

Tarım makinalarının yararları nelerdir?

Cevap

  • Tarım makinaları, insan işgücü yerine hayvan işgücünden, bunun yetmediği durumlarda motor gücünden yararlanma olanağı vermektedir.
  • Bir işçi belirli bir işi makina kullanarak daha kısa zamanda yapabilir, birim zamanda daha fazla iş yapılabilir.
  • Toprak işleme, ekim ve hasat benzeri tarımsal işlemler makinalar ile daha kaliteli yapılabilir, dolayısıyla insan işgücüne karşılık daha fazla gelir elde edilebilir.
  • Makina ile işlemler daha kısa sürede bitirilir, dolayısıyla tarım ürünleri elverişsiz hava koşullarının etkisinden korunabilir.
  • Toprak koruma ve toprak ıslahı çalışmaları ancak büyük makinalarla yapılabilir.
  • Makinalaşma, verimi düşük topraklardan yararlanma olanağı sağlamaktadır.
  • Makinalaşma ile insanın iş yapma kapasitesi arttığından tarımsal üretimde çalışan nüfus miktarı azaltılabilecek, sonuçta nüfusun büyük bir kısmı endüstri kesiminde istihdam edilebilecek ya da hizmet sektörü gibi diğer bir iş alanına geçebilecektir. Endüstrinin gelişmesi ise yaşam standartlarının yükselmesine yardımcı olacaktır.
  • Endüstri için gerekli tarımsal hammaddelerin üretimi sağlanmaktadır

97. Soru

Makinalı tarımın en önemli belirleyici koşullarından biri nedir ve nedeni nedir?

Cevap

Makinalı tarımın en önemli belirleyici koşullarından biri arazi büyüklüğüdür. Rasyonel bir tarım yapılabilmesi için makina varlığının çiftlik arazisi büyüklüğüne uygun büyüklükte olması gerekir. Bu durum sürekli sabit kalmaz. Makinaların sayısı arttıkça, ya da eski makinaların yerine daha verimli makinalar geldikçe arazinin de büyümesi istenir. Arazi genişletilmesi her zaman olanaklı değildir. Bu durumda ekstansif tarımdan entansif tarıma geçilmesi gerekir.


98. Soru

Ekstansif ve entansif tarım nedir?

Cevap

Ekstansif tarım: İlkel tarım, insan gücüne dayalı, ürün çeşidinin az olduğu ve makinalaşmanın olmadığı tarım şeklidir.

Entansif tarım: Modern yöntemlerle yapılan, verimi yüksek, birçok ürün çeşidinin yeraldığı yoğun tarım şeklidir.


99. Soru

Tarım makinalarının seçiminde göz önünde bulundurulacak faktörler nelerdir?

Cevap

1. Gereksinim ve çiftlik koşulları

2. Ekonomik koşullar

3. Makinanın sağlam yapısı

4. Birden fazla makina alınması

5. Servis ve yedek parça durumu


100. Soru

Traktör seçiminde dikkat edilmesi gereken hususlar nelerdir?

Cevap

  • Teknik özellikler
  1. Bunların başında güç değeri gelir. Traktör motor gücü ile traktörün kuyruk milinde ve çeki kancasında verebileceği güç çok önemlidir.
  2. Traktörün ağırlığı, bu ağırlığın ön ve arka akslara dağılımı bir başka önemli teknik özelliktir.
  3. Tekerleklerin traktör performansı üzerinde önemli bir etkisi vardır. Geniş lastikler toprağı daha az sıkıştırırlar ve toprağa daha iyi tutunurlar.
  4. Arkasında çalıştırdığı ekipmanların çalıştırılmasında traktörlerin hidrolik sis-teminden yararlanılır. Burada önemli olan hidrolik sistemin en az 20 L/min debiye sahip olmasıdır.
  5. Traktör, arkasına takılan ekipmanların ve traktör çevresinde bulunabilecek kişilerin sürücüler tarafından rahatça görülebileceği görüş yeteneğine sahip olmalıdır.
  6. Traktör, değişik çalışma koşullarına uygun hız değerlerini verebilecek sayı-da yeterli vites kademesine sahip olmalıdır. Tarımda 1-20 km/h hız aralığın-da çalışmalar söz konusudur.
  • İşletme özellikleri
  1. Eğimli arazilerde; çift çeker de denilen dört tekerleği muharrik, ağırlık mer-kezinin yerden yüksekliği az, iz genişliği fazla, fren donanımı güçlü traktör-ler seçilmelidir.
  2. Killi ağır toprakların işlenmesinde daha güçlü ve dönme momenti büyük traktörler kullanılır.
  3. Monokültür bitkisel üretim yapılan işletmelerde işlerin en yoğun olduğu dönemdeki güç gereksinimi dikkate alınır.
  4. İşletmede mevcut bulunan ekipmanlara uygun traktör satın alınmalıdır. 
  5. Polikültür tarım yapılan işletmelerde traktörler birçok değişik ekipmanı çalıştırabilecek özelliklerde olmalıdır.
  6. Traktörler yılda en az 800-1000 saat kullanılmalıdır. Kullanım süresi arttıkça işletme masrafları azalacaktır.
  7. Traktörlerin en önemli özelliklerinden biri de tamir ve bakım masraflarının düşük olması gerekliliğidir.

101. Soru

Tarım makinalarında iş başarısı nasıl belirlenir?

Cevap

Harman yerinde durarak çalışan harman makinası ve selektör gibi makinalarda da tarlada ilerleyerek iş yapan tarım makinalarında da birim zamanda yapılacak iş miktarı bazı faktörlere bağlı olarak değişir. Tarlada ilerleyerek iş gören makinalar için iş genişliği ve ilerleme hızı çok önemlidir. Bu tip tarlada ilerleyerek iş yapan makinalar için iş başarısı değeri birim zamanda işlenen alan (dekar/saat) (da/h) olarak belirlenir. Durarak çalışan makinalarda ise birim zamanda işlenen ürün miktarı (ton/saat) (t/h) dikkate alınır. Hayvancılık işletmelerinde, ekipman veya aracın birim zaman-da belli uzaklığa taşıyabileceği ürün miktarı (ton-km/saat) (t-km/h) önem kazanır.


102. Soru

Tarım makinası kullanımındaki masraflar nelerdir?

Cevap

Traktör ile tarım alet ve makinalarında masraflar, yıllık kullanım süresi, makinanın ömrü, satın alma fiyatı, yakıt, yağ vb’nden oluşur. Tarım makinaları ile çalışma-da, masraflar aşağıdaki gibi gruplandırılabilir:

  1. Sabit masraflar: Amortisman, faiz, sigorta, koruma, vergi.
  2. Değişken masraflar: Yakıt ve yağ, bakım ve onarım, personel.

103. Soru

Sabit masraflar nasıl hesaplanır?

Cevap

Sabit masraflar aşağıdaki şekilde hesaplanabilir:

SM = A + FA+ S + VE + KM

Burada;

SM: Sabit masraflar (TL),

A: Amortisman (TL),

FA: Faiz (TL),

S: Sigorta (TL),

VE: Vergi (TL),

KM: Koruma masrafıdır (TL).


104. Soru

Amortisman nedir?

Cevap

Makinanın satın alma fiyatının kullanma süresine dağılımına amortisman denilmektedir. Koşullara göre çok az değişmekle birlikte makinanın ömrünün ve yıllık çalışma süresinin önceden saptanması gerekmektedir.


105. Soru

Tarım makinaları ile çevre arasında nasıl bir ilişki vardır?

Cevap

Bitki ve hayvanların yetiştirilme koşulları, tür ve çeşitleri, bunların biyolojik ve fiziksel özellikleri makinaları etkiler. Makinalar ise tohumun tarlaya ekiminden hasadına, işlenmesi, kurutulması, temizlenmesi, sınıflandırılması, paketlenmesi ve muhafazasına kadar, ayrıca hayvanlar için yem hazırlanmasından süt sağımına ve depolanıp işlenmesine kadar birçok kademede etkin olarak varlığını sürdürmektedir.


106. Soru

Ortak makina kullanımının sıkıntılı yanları nelerdir?

Cevap

Ortak makina kullanımının, kişilerin makinaların mülkiyetini ellerinde bulundurmak istemeleri, taleplerin kısa sürede karşılanamaması, insanların önce kendi tarlalarının işlenmesini istemeleri, arıza durumlarında masrafa katılmak istememeleri gibi olumsuz yanları da bulunmaktadır.


1. Soru

Ölçme nedir?

Cevap

Birim kullanılarak bir büyüklüğün sayılara ile ifade edilmesidir.

2. Soru

Bir büyüklüğün ölçülmesi nedir?

Cevap

Kendi cinsinden birim olarak seçilen başka bir büyüklükle karşılaştırma işlemidir.

3. Soru

Kuvvetler sistemi nedir?

Cevap

Çeşitli fiziksel ve teknik büyüklüklerin sistematik olarak belirtilmesidir.

4. Soru

Birim sistemleri neden kullanılır?

Cevap

Ölçülen büyüklüğün özelliğine ve ölçümde aranan duyarlılık derecesine göre çeşitli birim sistemleri kullanılmıştır.

5. Soru

Uluslararası birimler sisteminde kuvvet birimi nedir?

Cevap

Kuvvet birimi olarak Newton (N) kullanılmaktadır.

6. Soru

1 Newton (N) nedir?

Cevap

1 kg’lık kütleye etki ettiğinde ona 1m/sn2 ivme kazandıran büyüklüktür.

7. Soru

Uluslararası birimler sisteminde, açı birim nedir?

Cevap

Açı birimi radyandır. Ayrıca derece, dakika ve saniye birimlerinin de kullanılabileceği öngörülmüştür.

8. Soru

Özgül ağırlık yerine ne kullanılmaktadır?

Cevap

Özgül ağırlık yerine özgül kütle veya basitçe yoğunluk kullanılmaktadır.

9. Soru

Yoğunluk nasıl belirlenir?

Cevap

Yoğunluk, bir maddenin kütlesinin hacmine oranlanması ile bulunur.

10. Soru

Enerji birimleri nasıl belirlenmektedir?

Cevap

Enerji birimleri, iş birimleri yardımı ile belirlenmektedir.

11. Soru

Uluslararası sistemde enerji birim nedir?

Cevap

Enerji birimi Joule (jul) olarak kabul edilmiştir.

12. Soru

1 joule nedir?

Cevap

1 Newton’luk bir kuvvet etki ettiği cime kendi doğrultusunda 1m yol aldırıyorsa yapılan iş bir Joule (jul)’dur.

13. Soru

Kilopundmetre (kpm) nedir?

Cevap

1 kilopound’luk bir kuvvet etki ettiği cisme kendi doğrultusunda 1m yol aldırıyorsa yapılan iş 1 kpm (9,81J)’dur.

14. Soru

Beygirgücü saat (BGh) nedir?

Cevap

Gücü 1 BG olan makinanın bir saat çalışması ile yaptığı işi belirtir.

15. Soru

1 Kilowattsaat (kWh) nedir?

Cevap

Gücü bir kW olan bir makinanın 1 saat çalışması ile yaptığı işi belirtir.

16. Soru

Güç nedir?

Cevap

Birim zamanda yapılan iş olarak tanımlanır.

17. Soru

Uluslararası birimler sisteminde güç birimi nedir?

Cevap

Güç birimi olarak Watt seçilmiştir.

18. Soru

Watt (W) nedir?

Cevap

Saniyede yapılan iş 1 J ise, güç 1 W’tır

19. Soru

Basınç nedir?

Cevap

Birim alana etki eden kuvvettir.

20. Soru

Artan nüfus miktarı tarım üzerinde ne gibi etkileri olmuştur?

Cevap

Artan nüfus miktarı tarımın geniş alanlarda yapılmasını, tarımsal üretimde kullanılan tohum, su, gübre, ilaç, makina girdilerinin etkin kullanımını gerektirmiştir.

21. Soru

Tarımda makine kullanımının yaygınlaşmasının nedeni nedir?

Cevap

Geniş alanlarda daha fazla miktar ve kalitede üretim yapılabilmesi için zamanla artan oranda tarımda makina kullanımı yaygınlaşmıştır.

22. Soru

Tarımda girdiler içerisinde en pahalı olanı hangisidir?

Cevap

Makine kullanımı en pahalılarından birisidir.

23. Soru

Makine kullanımını doğru olmadığında ne gibi etkileri olur?

Cevap

Yetiştirilen ürünlerin miktarı ve maliyeti ile toprak ve çevreye de olumsuz etkileri olacaktır.

24. Soru

Tarımda makine kullanımının ne gibi etkileri olmuştur?

Cevap

Tarımda makine kullanılmasının geleneksel tarım yöntemlerine göre birçok değişlikler getirmiştir. Tarımdaki işlerin çabuk bitirilmesini, işlerin kolaylaşmasını, çalışanların yeni üretim tekniklerini uygulamasını sağlamıştır.

25. Soru

Tarımda makinalaşmanın yaygınlaşmasına neden olan etkenler nelerdir?

Cevap

Raysonel ve ekonomik koşullar yanında çiftçilerin itibar görme isteği de etkili olmuştur.

26. Soru

Tarım işleri hangi koşullara bağlı olarak gerçekleştirilir?

Cevap

Tarım işleri şu koşullara bağlı olarak gerçekleşir: • İnsanlar ve makinalar bir iş yapmak için belirli bir alanda hareket etmek zorundadırlar. Bu açıdan bakıldığında tarımda, herhangi bir fabrikanın seri imalat bandındaki durumdan tamamen farklı bir çalışma söz konusudur • Tarımcının işlediği materyal toprak, bitki ve hayvan gibi canlı varlıklardır. Bunların etkisi altında yapılan her iş daima biyolojik gelişmelere bağlı olmaktadır. • Tarımdaki bütün olaylar doğrudan veya dolaylı olarak iklim koşullarına bağlıdır. Meteorolojik koşullar tarımsal üretimde çok etkili olan ve önceden tahmin ve kontrol edilemeyen önemli bir faktördür. Yazacağım bu soru ünitenin bir başka birinci düzey konu başlığıyla ilgili olacaksa, ne yapmalıyım?

27. Soru

Tarımsal faaliyetlerin endüstriyel faaliyetler ile karşılaştırıldığında ne gibi farkları vardır?

Cevap

Tarımda üretim faaliyetleri endüstriyel faaliyetler gibi süreklilik ve tek bir merkezde toplanmamıştır.

28. Soru

Bir tarım işletmesinde sürekli olarak faaliyetlerin sürdürülebilmesi için ne yapılmalıdır?

Cevap

Birçok organizasyon yapılarak, değişik yetiştiricilikler yapılarak işler yıl içerisinde düzenlenerek makine ve insan gücünün mevsimlere göre uygun olarak sürekli olarak sürdürülebilir.

29. Soru

Tek tip uzmanlaşmış üretim biçimin olumlu yanları nelerdir?

Cevap

Bu üretim biçimi işletmecilik ve planlama açısından kolaylıklar sağlamaktadır.

30. Soru

Tek tip uzmanlaşmış üretim biçiminin olumsuz yanları nelerdir?

Cevap

Toprağın verimliliğinin korunması zordur. Mevsimlere bağlı olarak gereksinim duyulan insan ve makine gücü değişkenlik gösterir. Bu da ürün maliyetini yükseltir.

31. Soru

Son yıllarda tarımsal üretimde gözlenen değişimler nelerdir?

Cevap

Basit ve eksantif işletmecilikten polikültür ve enstansif üretime geçiş, münavebeli sisteme geçiş, hayvanların et ve süt verimlerinin iyileştirilmesi, gübreleme yöntemlerinin gelişmesi, işletmedeki biyolojik dengenin iyileştirilmesi gibi gelişmelerdir.

32. Soru

Tarımsal üretimde yaşanan gelişmelerin sonucu ne olmuştur?

Cevap

Ekonomik ve beslenme açısından değeri yüksek ürünler elde edilmiş ve tarımsal üretim arttırılmıştır.

33. Soru

Tarımsal mekanizasyon nedir?

Cevap

İnsanları ve biyolojik malzemeleri göz önünde tutarak bitkisel ve hayvansal üretimde kullanılan alet, makina sistem ve teknolojilerin; mekanik, elektronik ve ergonomik ilkelere göre en uygun tasarımlarını, üretimlerini gerçekleştiren, bu unsurların en uygun kullanımını sağlayan, enerji gereksinimlerini saptayan; yenilenebilir enerji kaynaklarının tarımda kullanım olanaklarını geliştiren çok disiplinli bir bilim dalıdır.

34. Soru

Mekanizasyonda ne amaçlanır?

Cevap

İlkel tarım yapılan işletmelerde gelişmiş tarım tekniklerinin uygulanması amaçlanmaktadır.

35. Soru

Mekanizasyon kapsamında hangi uygulamalar gerçekleştirilir?

Cevap

Tarımsal elektrifikasyon, tarımsal otomasyon ve tarımsal motorizasyon uygulamaları gerçekleştirilir.

36. Soru

Tarımsal mekanizasyon düzeyi nedir?

Cevap

Birim tarım alanı başına düşen güç tüketimi, traktör sayısı, traktör başına düşen tarımsal alan, traktör başına düşen tarım iş makinası ağırlığı, tarımsal kesimde kullanılan enerji çeşitliliği ve miktarı, traktör kullanma süresi, çiftçinin traktör alım gücü, tarımsal mekanizasyon ile ilgili ayrılan para, tarımda çalışan birim insan işgücünün üretim değeri ile belirlenir.

37. Soru

Mekanizasyonun düzeyini gösteren değerlerin nicelikleri yanında göstergelere ait başka hangi özellikleri aranır?

Cevap

Göstergelerin uyumu, verimlilik ve karşılaştırma kullanılan ürünler veya ülkelerin benzerlikleri aranır.

38. Soru

Mekanizasyon ile ilgili alınan kararlarda amaçlanan nedir?

Cevap

Karım maksimizasyonu ile maliyetin minimizasyonu amaçlanır.

39. Soru

Maliyetlerin düşürülmesi ve karın arttırılması için karar verirken hangi yöntem kullanılır?

Cevap

Doğrusal programlama yöntemi kullanılır.

40. Soru

Tarımsal mekanizasyon ile ne amaçlanır?

Cevap

İnsan iş gücünün verimliliğinin arttırılması amaçlanır. Böylece işin maliyeti düşürülmüş olur.

41. Soru

Tarımsal meknizasyonun amacına ulaşmak için neler yapılmalıdır?

Cevap

Tarımsal işin daha kısa sürede bitirilerek birim iş için tüketilen zaman kısaltılır. Bir insan işgücüne düşen tarımsal alan da kısaltılan zaman sayesinde arttırılabilir. Dolaylı olarak da tüm biyolojik olanakların değerlendirilmesi sağlanır. Böylece birim alandan elde edilen verim arttırılmış olur. İşletmenin verimi artmış olur.

42. Soru

Çeşitli tarım makinalarının yararları nedir?

Cevap

Çeşitli tarım makinalarının yararları şunlardır: Motor gücünden yararlanma olanağı verir. Birim zamanda yapılan iş artar. Toprak işleme, ekim ve hasat benzeri tarımsal işlemler daha kaliteli yapılabilir. Tarım ürünleri elverişsiz hava koşullarından korunur. Toprak koruma ve ıslah işleri büyük makinalar ile yapılabilir. Verimi düşük topraklardan yararlanılmasını sağlar. Tarım sektöründe çalışan nüfus azaltılıp hizmetler veya endüstri sektöründe istihdam edilebilecektir.

43. Soru

Tarımsal üretimde belirleyici olan en önemli etken nedir?

Cevap

Tarımsal üretimde belirleyici olan en önemli etken ürünün birim maliyeti olmaktadır.

44. Soru

Makinalı tarımda maliyetler neden artar?

Cevap

Tarımda teknoloji kullanımı ile yatırılan sermaye miktarı artacağı için maliyetler artmaktadır.

45. Soru

Makinalı tarımda maliyetler nasıl düşürülebilir?

Cevap

Makinalı tarımda maliyetlerin düşürülebilmesi için diğer üretim biçimlerinde olduğu gibi rasyonel yöntemler kullanılarak maliyetler düşürülebilir.

46. Soru

Rasyonel tarım için araç parkının büyüklüğü nasıl seçilir?

Cevap

Rasyonel tarım için makine parkının büyüklüğü çiftlik arazisinin büyüklüğüne göre seçilir.

47. Soru

Çiftlik arazisinin büyütülmesinin olanaklı olmadığı durumlarda hangi yola başvurulur?

Cevap

Çiftlik arazisinin büyütülmesinin olanaklı olmadığı durumlarda ekstansif tarım yerine entansif tarıma geçiş yapılır. Küçük işletmeler küçük olan tarlalarını ahır hayvancılığı, seracılık, çiçekçilik ve meyvecilik gibi entansif tarım faaliyetleri değerlendirir.

48. Soru

Makina maliyetlerinin en aza indirilebilmesi için ne yapılmalıdır?

Cevap

Makinanın doğru seçilmiş olması ve kullanımı yanında nasıl onarılıp imal edildiğinin de bilinmesi gereklidir. Böylelikle maliyetler en aza indirilebilir.

49. Soru

Tarım makinalarının seçiminde hangi unsurlar dikkate alınmalıdır?

Cevap

Makinanın yapılacak işe uygunluğunu gösteren iş başarısı, masraflar, toprak, canlı ve hava unsurlarını içeren çevre ile ilişkisi dikkate alınmalıdır.

50. Soru

Tarım makinalarının imalatında hangi etkenler dikkate alınır?

Cevap

Yapılacak tarımsal işin büyüklüğü ve ne tür bir iş olduğu dikkate alınır.

51. Soru

Tarım makinalarının seçiminde hangi etkenler dikkate alınır:

Cevap

Gereksinim ve çiftlik koşulları, ekonomik koşullar, makinanın sağlam yapısı, birden çok sayıda makine alınması, servis ve yedek parça durumu

52. Soru

Tarım makinalarının seçiminde çiftlik koşulları ve gereksinimin etkisi nedir?

Cevap

Çiftliğin mevcut durumuna ve gelecekteki gelişmelere uyum sağlayabilmelidir.

53. Soru

Tarım makinalarının seçiminde ekonomik koşulların etkisi nedir?

Cevap

Makinanın fiyatının düşük veya yüksek olması yerine, etki derecesinin yapılacak olan işin masrafını karşılayıp karşılayamadığına bakılmalıdır.

54. Soru

Tarım makinalarının seçiminde makinanın yapısının etkisi nedir?

Cevap

Makinanın uzun ömürlü olmasını sağlar. Bakım ve onarım masrafları düşer.

55. Soru

Tarım makinalarının seçilmesinde çok sayıda makine alınması gerekiyorsa neye dikkat edilmelidir?

Cevap

Bunların aynı tip ve marka olmasına dikkat edilmelidir.

56. Soru

Tarım makinalarının seçiminde servis ve yedek parça durumunun etkisi nedir?

Cevap

Makinalar arasında büyük fark olmadığı durumlarda yedek parçası kolay bulunan, bakım ve tamir servislerinin işletmeye yakın olduğu makinalar seçilmelidir.

57. Soru

Traktörlerin seçiminde hangi özellikler dikkate alınır?

Cevap

Traktörlerin seçiminde teknik ve işletme özellikleri dikkate alınır.

58. Soru

Traktörlerin seçiminde dikkate alınan teknik özellikler nelerdir?

Cevap

Güç değeri, traktörün ağırlığı, tekerleklerin boyutları, hidrolik sisteminin özellikleri, yeterli görüş alanına sahip olma, yeterli sayıda vites sayısı aranılan özelliklerdir.

59. Soru

Traktörlerin seçiminde dikkate alınan işletme özellikleri nelerdir?

Cevap

Dört tekerleği muharrik, iz genişliği fazla, ağırlık merkezi yere yakın, güçlü fren donanımı, güçlü motor, mevcut ekipmanlara uygunluk, farklı ekipmanları çalıştırabilme, tamir ve bakım masraflarının düşük olması aranır.

60. Soru

Tarım makinalarında iş başarısı nasıl tanımlanır?

Cevap

Genel olarak birim zamanda yapılan iş miktarı ile ölçülür.

61. Soru

Tarlada ilerleyerek iş gören makinalar için iş başarısın üzerinde ne etkilidir?

Cevap

İş genişliği ile ilerleme en önemli etkenlerdir. Bu da birim zamanda işlenen alan olarak belirlenir.

62. Soru

Tarlada durarak çalışan iş makinaları için iş başarısı üzerinde ne etkilidir?

Cevap

Durarak çalışan makinalarda birim zamanda işlenen ütüm miktarı önemlidir

63. Soru

Hayvancılık işletmelerinde aracın hangi özelliği iş başarısı üzerinde etkilidir?

Cevap

Aracın veya ekipmanın birim zamanda belli uzaklığa taşıyabileceği ürün miktarı önemlidir

64. Soru

Tarım makinaları için tanımlanan iş başarısı nelerdir?

Cevap

Kuramsal ve gerçek iş başarısı olmak üzere iki iş başarımı tanımlanır.

65. Soru

Kuramsal iş başarısı nedir?

Cevap

Makinanın en yüksek çalışma hızında ve en fazla yükleme durumunda, belirlenen zamanın tamamında gerçekleştirebileceği iş başarısı değeridir.

66. Soru

Gerçek iş başarısı nedir?

Cevap

Gerçek çalışma koşullarında, arazide alan iş başarısı ve birim ürün miktarı olarak tanımlanır.

67. Soru

Zamandan yararlanma katsayısı nedir?

Cevap

Makine ile çalışmada, makinanın işleyici organlarının bizzat iş yaptığı, boşta çalışmaların dikkate alınmadığı sürenin gerçek çalışma süresinin toplam çalışma süresine oranıdır.

68. Soru

Tarlada ilerleyerek iş yapan alet ve makinalarda alan iş başarısı neye bağlıdır?

Cevap

Alan iş başarısı, makinanın çalışma genişliği, çalışma hızı, çalışma süresi ve zamandan yararlanma katsayısına bağlı olarak belirlenir.

69. Soru

Sabit konumda iş yapan makinalarda ürün iş başarısı neye bağlıdır?

Cevap

Alan iş başarısına, makinanın çalışma hızına, çalışma süresi ve zamandan yararlanma katsayısına ve ürün verimliliğine bağlıdır.

70. Soru

Tarlada makine tarafından yapılan bir işin yapılması sırasında geçen toplam günlük zaman nasıl hesaplanır?

Cevap

Günlük çalışma süresi; gerçek çalışma süresi, parsel sonu dönüşlerden kaynaklanan kayıp zaman, arızalar nedeniyle ortaya çıkan kayıp zaman ve organizasyon eksikliklerinden kaynaklanan kayıp zamanın toplamı olarak ifade edilir.

71. Soru

Makinalarla yapılan tarımsal faaliyetlerde verimlilik açısından hangi zaman dikkate alınmalıdır?

Cevap

Gerçek iş zamanının dikkate alınması verimlilik açısından önemlidir.

72. Soru

Verimliliği arttırmak için neler yapılabilir?

Cevap

Kayıp zamanların olabildiğince azaltılmasına çalışılmalıdır.

73. Soru

Zamandan yararlanma katsayısı tarla koşullarında hangi aralıkta değerler alır?

Cevap

Tarla koşullarında zamandan yararlanma katsayısı genellikle 0,55 ile 0,90 arasında değer alır.

74. Soru

Traktör ve diğer tarım alet ve makinalarında masraflar nelerden oluşur?

Cevap

Yıllık kullanım süresi, makinanın ömrü, satın alma fiyatı, yakıt, yağ vb olur.

75. Soru

Tarım makinalarında masraflar nasıl gruplandırılır?

Cevap

Masraflar, sabit ve değişken olmak üzere iki grupta toplanır.

76. Soru

Sabit masraflar nasıl hesaplanır?

Cevap

Sabit masraflar alet ve makinaların çalışma sürelerinden bağımsız olarak ve satın alma maliyetinin %3*-%40 kadar alınır. Makinalara göre değişir

77. Soru

Amortisman nedir?

Cevap

Makinanın satın alma bedelinin kullanma süresine dağılımıdır.

78. Soru

Tarım makinalarının amortisman masrafı nasıl hesaplanır?

Cevap

Genellikle doğru hat yöntemiyle hesaplanır.

79. Soru

Koruma masrafı nedir?

Cevap

Makinaların dayanım ve kullanma sürelerinin arttırılması için yapılan bir masraftır. Koruma amacıyla kullanılacak örtü, hangar, sundurma ve garaj için yapılan harcamaları kapsar.

80. Soru

Değişen masraflar nedir?

Cevap

İşletme masrafları olarak da adlandırılır. Tarım makinalarının yıllık çalışma süresine bağlı olarak hesaplanır. Bakım, tamir, yakıt, yağ, personel ve makinanın kullanımı için gerekli olan sarf malzemelerinin masraflarından oluşur.

81. Soru

Bakım masrafı nedir?

Cevap

Tarım makinalarının çalışabilmeleri için yapılan temizleme, yağlama, yer değiştirme, bileme gibi masraflardan oluşur

82. Soru

Tamir masrafı nedir?

Cevap

Makinanın çalışmaya hazır tutulması için yapılan masraflardır.

83. Soru

Personel masrafı nedir?

Cevap

Makinayı çalıştıran operatör, sürücü, yağcı gibi personel için yapılan masraflardır.

84. Soru

Tarım makinalarında toplam masraf nasıl hesaplanır?

Cevap

Tarım makinalarının sabit masrafları yıllık ve değişen masrafları da çalışma saati veya birim iş ünitesi için hesaplanır. Bu nedenle toplam masraf çalışma saatine düşen toplam masraf ve iş ünitesi başına düşen toplam masraf olarak iki şekilde hesaplanır.

85. Soru

Kuvvet nedir ve özellikleri nelerdir?

Cevap

Kuvvet: Uluslararası birimler sisteminde kuvvet birimi olarak Newton (N) kabul edilmiştir. Kuvvetin etkisi ile iş yapılmakta veya hareket eden cismin hızı değişmektedir.

 1 Newton (N): 1kg’lık kütleye etki ettiğinde ona 1 m/s2’lik ivme kazandıran büyüklüktür.

 1 Kilopound (kp): 1 kg’lık kütleye etki ettiğinde ona yerçekimi ivmesi (9,81 m/s2) kadar ivme kazandıran büyüklüktür.

86. Soru

Açı birimleri nelerdir?

Cevap

Açı birimleri: Uluslararası birimler sisteminde, açı birimi olarak radyan (rad) kabul edilmiştir. Açı birimi olarak derece (°), dakika ( ) ve saniye ( ) birimlerinin kullanılabileceği de öngörülmektedir.

 Radyan: bir çemberde yarıçapa eşit yayı gören merkez açısının büyüklüğüdür.

87. Soru

Jul nedir?

Cevap

1 Jul (J): 1 Newton’luk bir kuvvet etki ettiği cisme kendi doğrultusunda 1 m yol aldırıyorsa, yapılan iş 1 Jul’dur. Uluslararası sistemde: iş, enerji ve aynı zamanda ısı birimi olarak jul (joule) kullanıl-maktadır.

88. Soru

Basınç birimleri nelerdir?

Cevap

Basınç birimleri: Basınç, birim alana etki eden kuvvettir. Uluslararası birimler sis-teminde basınç birimi olarak (N/m2) seçilmiş ve bu büyüklük Pascal olarak alınmıştır. Pascal: 1 m2 alana etki eden kuvvet 1 Newton ise, basınç 1 pascal (Pa) olmaktadır. 

Basınç birimi olarak bar’ın da kullanılması öngörülmektedir.

89. Soru

Tarımda makina kullanımının geleneksel tarım yöntemleri üzerindeki etkisi nasıl olmuştur?

Cevap

Tarımda makina kullanımı beraberinde geleneksel tarım yöntemlerine göre bir-çok değişiklikleri getirmektedir. Makina kullanımı tarımdaki işlerin zamanında ve hızla bitirilmesini ve işlerin kolaylaştırılmasını sağlamaktadır. Tarımda makinalaşmanın getirdiği diğer sonuçlar, tarımda çalışanların yeni üretim tekniklerini uygulayabilme durumları ve sosyal yaşamlarında görülen olumlu değişikliklerdir.

90. Soru

Tarımda makina kullanımının yaygınlaşma sebepleri nelerdir?

Cevap

Tarımda makina kullanımının yaygınlaşmasına neden olan birçok etken vardır. Rasyonel ve ekonomik koşullar yanında çiftçilerin itibar görme isteği de makinalaşmayı etkiler. Bir tarım makinası gerçekten tarımsal faaliyetlerde kullanılmak için satın alınabileceği gibi, toplumda elde edilecek gelirlerle satın alınabilecek lüks bir eşya olarak da görülebilmektedir.

91. Soru

Münavebe nedir?

Cevap

Münavebe: Ekim nöbeti, aynı arazide her yıl aynı bitkilerin yetiştirilmeyip örneğin 2-4 yılda bir farklı bitkilerin yetiştirilmesi anlamına gelir.

92. Soru

Tarımsal mekanizasyon nedir?

Cevap

Tarımsal Mekanizasyon; insanları ve biyolojik malzemeleri göz önünde tutarak bitkisel ve hayvansal üretimde kullanılan alet, makina sistem ve teknolojilerin; mekanik, elektronik ve ergonomik ilkelere göre en uygun tasarımlarını ve üretimlerini gerçekleştiren; bu unsurların en uygun kullanımını sağlayan ve enerji gereksinimlerini saptayan; yenilenebilir enerji kaynaklarının tarımda kullanım olanaklarını geliştiren çok disiplinli bir bilim dalıdır.

93. Soru

Tarımsal mekanizasyon düzeyinin değerlendirilmesinde kullanılan veriler nelerdir?

Cevap

Tarımsal mekanizasyon düzeyi; birim tarım alanı başına düşen güç tüketimi, birim tarım alanına düşen traktör sayısı, traktör başına düşen tarımsal alan, traktör başına düşen tarım iş makinası ağırlığı, tarımsal kesimde kullanılan enerji çeşitliliği ve miktarı, traktör kullanma süresi, çiftçinin traktör alım gücü, tarımsal mekanizasyon ile ilgili araştırmalara ayrılan para ve tarımda çalışan birim insan işgücünün üretim değeri gibi verilerle değerlendirilebilmektedir.

94. Soru

Birim alandaki alandaki traktör yoğunluğuna göre bölgeler arasındaki sıralama nasıldır?

Cevap

Birim alandaki traktör yoğunluklarına göre, Marmara, Ege bölgeleri en yüksek, Güneydoğu Anadolu bölgesi ise en düşük değerlere sahiptir. Birim alanda kullanılan güç değeri yönünden Marmara ve Ege bölgeleri 4,91 kW/ha ve 4,69 kW/ha ile en yüksek değerlerdedir. Ortakuzey, Kuzeydoğu, Ortadoğu ve Ortagüney bölgeleri Türkiye ortalamasının altında, Akdeniz ve Karadeniz bölgeleri ise bu değerin üzerindedir.

95. Soru

Birim alandaki traktör yoğunluğuna göre, Türkiye’nin diğer Avrupa ülkelerinin gerisinde kalmasının açıklaması nedir?

Cevap

Birim alandaki traktör yoğunluğu değerine göre, örneğin Mısır, Pakistan ve Meksika gibi ülkelerin üstüne çıkıldığı, ancak Avrupa ülkelerinin henüz çok geri-sinde olduğumuz anlaşılmaktadır. Bunun nedeni Avrupa ülkelerinde entansif tarım uygulamaları ve yüksek düzeydeki hayvansal üretim mekanizasyonudur.

96. Soru

Tarım makinalarının yararları nelerdir?

Cevap

  • Tarım makinaları, insan işgücü yerine hayvan işgücünden, bunun yetmediği durumlarda motor gücünden yararlanma olanağı vermektedir.
  • Bir işçi belirli bir işi makina kullanarak daha kısa zamanda yapabilir, birim zamanda daha fazla iş yapılabilir.
  • Toprak işleme, ekim ve hasat benzeri tarımsal işlemler makinalar ile daha kaliteli yapılabilir, dolayısıyla insan işgücüne karşılık daha fazla gelir elde edilebilir.
  • Makina ile işlemler daha kısa sürede bitirilir, dolayısıyla tarım ürünleri elverişsiz hava koşullarının etkisinden korunabilir.
  • Toprak koruma ve toprak ıslahı çalışmaları ancak büyük makinalarla yapılabilir.
  • Makinalaşma, verimi düşük topraklardan yararlanma olanağı sağlamaktadır.
  • Makinalaşma ile insanın iş yapma kapasitesi arttığından tarımsal üretimde çalışan nüfus miktarı azaltılabilecek, sonuçta nüfusun büyük bir kısmı endüstri kesiminde istihdam edilebilecek ya da hizmet sektörü gibi diğer bir iş alanına geçebilecektir. Endüstrinin gelişmesi ise yaşam standartlarının yükselmesine yardımcı olacaktır.
  • Endüstri için gerekli tarımsal hammaddelerin üretimi sağlanmaktadır
97. Soru

Makinalı tarımın en önemli belirleyici koşullarından biri nedir ve nedeni nedir?

Cevap

Makinalı tarımın en önemli belirleyici koşullarından biri arazi büyüklüğüdür. Rasyonel bir tarım yapılabilmesi için makina varlığının çiftlik arazisi büyüklüğüne uygun büyüklükte olması gerekir. Bu durum sürekli sabit kalmaz. Makinaların sayısı arttıkça, ya da eski makinaların yerine daha verimli makinalar geldikçe arazinin de büyümesi istenir. Arazi genişletilmesi her zaman olanaklı değildir. Bu durumda ekstansif tarımdan entansif tarıma geçilmesi gerekir.

98. Soru

Ekstansif ve entansif tarım nedir?

Cevap

Ekstansif tarım: İlkel tarım, insan gücüne dayalı, ürün çeşidinin az olduğu ve makinalaşmanın olmadığı tarım şeklidir.

Entansif tarım: Modern yöntemlerle yapılan, verimi yüksek, birçok ürün çeşidinin yeraldığı yoğun tarım şeklidir.

99. Soru

Tarım makinalarının seçiminde göz önünde bulundurulacak faktörler nelerdir?

Cevap

1. Gereksinim ve çiftlik koşulları

2. Ekonomik koşullar

3. Makinanın sağlam yapısı

4. Birden fazla makina alınması

5. Servis ve yedek parça durumu

100. Soru

Traktör seçiminde dikkat edilmesi gereken hususlar nelerdir?

Cevap

  • Teknik özellikler
  1. Bunların başında güç değeri gelir. Traktör motor gücü ile traktörün kuyruk milinde ve çeki kancasında verebileceği güç çok önemlidir.
  2. Traktörün ağırlığı, bu ağırlığın ön ve arka akslara dağılımı bir başka önemli teknik özelliktir.
  3. Tekerleklerin traktör performansı üzerinde önemli bir etkisi vardır. Geniş lastikler toprağı daha az sıkıştırırlar ve toprağa daha iyi tutunurlar.
  4. Arkasında çalıştırdığı ekipmanların çalıştırılmasında traktörlerin hidrolik sis-teminden yararlanılır. Burada önemli olan hidrolik sistemin en az 20 L/min debiye sahip olmasıdır.
  5. Traktör, arkasına takılan ekipmanların ve traktör çevresinde bulunabilecek kişilerin sürücüler tarafından rahatça görülebileceği görüş yeteneğine sahip olmalıdır.
  6. Traktör, değişik çalışma koşullarına uygun hız değerlerini verebilecek sayı-da yeterli vites kademesine sahip olmalıdır. Tarımda 1-20 km/h hız aralığın-da çalışmalar söz konusudur.
  • İşletme özellikleri
  1. Eğimli arazilerde; çift çeker de denilen dört tekerleği muharrik, ağırlık mer-kezinin yerden yüksekliği az, iz genişliği fazla, fren donanımı güçlü traktör-ler seçilmelidir.
  2. Killi ağır toprakların işlenmesinde daha güçlü ve dönme momenti büyük traktörler kullanılır.
  3. Monokültür bitkisel üretim yapılan işletmelerde işlerin en yoğun olduğu dönemdeki güç gereksinimi dikkate alınır.
  4. İşletmede mevcut bulunan ekipmanlara uygun traktör satın alınmalıdır. 
  5. Polikültür tarım yapılan işletmelerde traktörler birçok değişik ekipmanı çalıştırabilecek özelliklerde olmalıdır.
  6. Traktörler yılda en az 800-1000 saat kullanılmalıdır. Kullanım süresi arttıkça işletme masrafları azalacaktır.
  7. Traktörlerin en önemli özelliklerinden biri de tamir ve bakım masraflarının düşük olması gerekliliğidir.
101. Soru

Tarım makinalarında iş başarısı nasıl belirlenir?

Cevap

Harman yerinde durarak çalışan harman makinası ve selektör gibi makinalarda da tarlada ilerleyerek iş yapan tarım makinalarında da birim zamanda yapılacak iş miktarı bazı faktörlere bağlı olarak değişir. Tarlada ilerleyerek iş gören makinalar için iş genişliği ve ilerleme hızı çok önemlidir. Bu tip tarlada ilerleyerek iş yapan makinalar için iş başarısı değeri birim zamanda işlenen alan (dekar/saat) (da/h) olarak belirlenir. Durarak çalışan makinalarda ise birim zamanda işlenen ürün miktarı (ton/saat) (t/h) dikkate alınır. Hayvancılık işletmelerinde, ekipman veya aracın birim zaman-da belli uzaklığa taşıyabileceği ürün miktarı (ton-km/saat) (t-km/h) önem kazanır.

102. Soru

Tarım makinası kullanımındaki masraflar nelerdir?

Cevap

Traktör ile tarım alet ve makinalarında masraflar, yıllık kullanım süresi, makinanın ömrü, satın alma fiyatı, yakıt, yağ vb’nden oluşur. Tarım makinaları ile çalışma-da, masraflar aşağıdaki gibi gruplandırılabilir:

  1. Sabit masraflar: Amortisman, faiz, sigorta, koruma, vergi.
  2. Değişken masraflar: Yakıt ve yağ, bakım ve onarım, personel.
103. Soru

Sabit masraflar nasıl hesaplanır?

Cevap

Sabit masraflar aşağıdaki şekilde hesaplanabilir:

SM = A + FA+ S + VE + KM

Burada;

SM: Sabit masraflar (TL),

A: Amortisman (TL),

FA: Faiz (TL),

S: Sigorta (TL),

VE: Vergi (TL),

KM: Koruma masrafıdır (TL).

104. Soru

Amortisman nedir?

Cevap

Makinanın satın alma fiyatının kullanma süresine dağılımına amortisman denilmektedir. Koşullara göre çok az değişmekle birlikte makinanın ömrünün ve yıllık çalışma süresinin önceden saptanması gerekmektedir.

105. Soru

Tarım makinaları ile çevre arasında nasıl bir ilişki vardır?

Cevap

Bitki ve hayvanların yetiştirilme koşulları, tür ve çeşitleri, bunların biyolojik ve fiziksel özellikleri makinaları etkiler. Makinalar ise tohumun tarlaya ekiminden hasadına, işlenmesi, kurutulması, temizlenmesi, sınıflandırılması, paketlenmesi ve muhafazasına kadar, ayrıca hayvanlar için yem hazırlanmasından süt sağımına ve depolanıp işlenmesine kadar birçok kademede etkin olarak varlığını sürdürmektedir.

106. Soru

Ortak makina kullanımının sıkıntılı yanları nelerdir?

Cevap

Ortak makina kullanımının, kişilerin makinaların mülkiyetini ellerinde bulundurmak istemeleri, taleplerin kısa sürede karşılanamaması, insanların önce kendi tarlalarının işlenmesini istemeleri, arıza durumlarında masrafa katılmak istememeleri gibi olumsuz yanları da bulunmaktadır.

İlgili Makaleler

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.