Açıköğretim Ders Notları

Felsefe Dersi 5. Ünite Sorularla Öğrenelim

Açıköğretim ders notları öğrenciler tarafından ders çalışma esnasında hazırlanmakta olup diğer ders çalışacak öğrenciler için paylaşılmaktadır. Sizlerde hazırladığınız ders notlarını paylaşmak istiyorsanız bizlere iletebilirsiniz.

Açıköğretim derslerinden Felsefe Dersi 5. Ünite Sorularla Öğrenelim için hazırlanan  ders çalışma dokümanına (ders özeti / sorularla öğrenelim) aşağıdan erişebilirsiniz. AÖF Ders Notları ile sınavlara çok daha etkili bir şekilde çalışabilirsiniz. Sınavlarınızda başarılar dileriz.

Etik

1. Soru

Bir konu ya da problemin uygulamalı etik kapsamına girebilmesi için hangi niteliklere sahip olması gerekmektedir?

Cevap

Bir konu ya da problemin uygulamalı etik kapsamına girebilmesi için tartışmalı bir konu olması ve bireylerin etik ödev ve yükümlülükleriyle ilgili olan evrensel bir etik problem içermesi gerekmektedir.


2. Soru

Metaetik hangi nedenle üçüncü düzey bir etkinlik olarak tanımlanmaktadır?

Cevap

Metaetik, normatif etiği varsaydığı ve ahlaki söylemin bir parçasını oluşturan kavramları ve yargıları analiz ettiği için üçüncü düzey bir etkinlik olmak durumundadır.


3. Soru

Negatif yararcılık hangi görüşe dayanmaktadır?

Cevap

Bentham’ı mutluluğu fazla vurgulamakla eleştiren Mill tarafından ortaya atılan “negatif yararcılık” esas amacın mevcut mutsuzluğun ortadan kaldırılması ya da en azından azaltılması gerektiği görüşüne dayanmaktadır. Ayrıca bu yaklaşım, hazların birbirlerinden sadece nicelik değil, nitelik bakımından da farklılık göstermesinin önemine vurgu yapmaktadır.


4. Soru

Erdem etiğine temel olan düşünceler nelerdir?

Cevap

Erdem etiği, ahlakın “yükümlülük” ya da “ödev” gibi hukuki kavramlarda temellendirilmesinin sorunlu olduğu düşüncesine dayanmaktadır ve esas vurgusu ahlaklı bir kimse olmak üzerinedir.


5. Soru

Uygulamalı etik kapsamına giren konulardan ölüm cezasına ilişkin hangi argümanlar öne sürülmektedir?

Cevap

• Hayatın değeri ilkesinin ihlaline vurgu yapan argüman • Suçlunun kurbanlar ya da toplum üzerindeki etkisine vurgu yapan argüman • Ölüm cezasının ıslah şansının reddiyle eş anlamlı olduğunu öne süren argüman • Etkin caydırıcılık argümanı


6. Soru

Deontolojik etik ve teleolojik etik arasındaki farklar nelerdir?

Cevap

• Teleolojik etik ahlaki eylem ölçütlerini belirlemede değerle ilgili kavramları temel alırken; deontolojik etik değerle ilgili mütalaalardan uzak durur. • Teleolojik etik, eylemler yapılırken sonuçlarının hesaba katılması gerektiğini öne sürerken; deontolojik etik, eylemlerin ilkeye dayanması ya da doğru oldukları için yapılmaları gerektiğini savunur. • Teleolojik etik, çoğu zaman haz ya da mutluluk gibi maddi ölçütlere dayanırken, deontolojik etik eşitlik, tarafsızlık ya da evrenselleştirilebilirlik gibi formel ölçütleri temel olarak almaktadır.


7. Soru

Bilişselcilik altında hangi öğretiler bulunmaktadır?

Cevap

• Doğalcılık: Doğrulanabilir veya yanlışlanabilir ahlak yargılarına karşılık gelen olgular bulunduğunu ve bu nedenle ahlak yargılarının insanlara bilgi verdiğini öne sürmektedir. • Sezgicilik: Ahlak yargılarının doğru ya da yanlış olmalarının sezgi yoluyla bilinebileceğine işaret etmektedir.


8. Soru

Metaetiğin bir alt dalı olan “gayrı-bilişselcilik”in dayandığı temel düşünce nedir?

Cevap

Gayrı-bilişselcilik, ahlak yargılarının, bilimsel yargılardan farklı olarak betimsel bir anlamı olmadığı düşüncesine dayanmaktadır.


9. Soru

Gayrı-bilişselciliğin olumsuz tezi hangi görüşe dayanmaktadır?

Cevap

Gayrı-bilişselciliğin olumsuz tezi, ahlaki inançların matematiksel bilimlerdeki yargılara benzer bir biçimde kanıtlanabilir ya da doğa bilimlerindeki yargılar gibi gözlem veya deneyim yoluyla doğrulanabilir olmadığını öne sürmektedir. Bu nedenle de ahlaki terimlerin betimsel bir anlamı yoktur.


10. Soru

Erdem etiğinin temsilcilerinden MacIntyre’nin görüşleri nelerdir?

Cevap

Aydınlanma sonrası yaşanan ahlaki krize bir erdem etiğiyle cevap verilebileceğini söyleyen MacIntyre’nin düşüncesinde “pratik”, “gelenek” ve “anlatı” kavramları öne çıkmaktadır. Erdemlerin sadece belli toplumlarda gelişebileceğini öne süren MacIntyre, ahlaki problemler açısından modern yaşamın baskılarına direnerek ayakta kalabilmiş olan cemaatlerin canlandırılmasının önemli olduğunu düşünmektedir.


11. Soru

Uygulamalı etik kapsamına giren ötenazi ne anlama gelmektedir?

Cevap

Yunanca iyi anlamına gelen “eu” ile “ölüm” anlamına gelen “thanasia” sözcüklerinin birleşiminden oluşan ötenazi, acısız ölüm ya da öldürme izni anlamına gelmektedir.


12. Soru

Deontolojik etik hangi alt dallara ayrılmaktadır?

Cevap

• Dini etik • Ödev etiği


13. Soru

Metaetik hangi alt dallara ayrılmaktadır?

Cevap

• Realizm • Anti-realizm • Bilişselcilik • Gayrı-Bilişselcilik


14. Soru

Hangi konular uygulamalı etik kapsamına girmektedir?

Cevap

• Kürtaj • Ölüm cezası • Ötenazi


15. Soru

Uygulamalı etik kapsamına giren konulardan kürtaj söz konusu olduğunda hangi argümanlar öne sürülmektedir?

Cevap

• Hayatın değeri ya da kutsallığı argümanı • Domino argümanı • Kadınların cinsel eylemlerinin sorumluluğunu her koşulda alması gerektiğini öne süren argüman • Kadınların bedenleri üzerinde mutlak bir takım haklara sahip olduğunu öne süren argüman


16. Soru

Normatif etik hangi alt dallara ayrılmaktadır?

Cevap

• Teleolojik etik • Deontolojik etik • Erdem etiği


17. Soru

Bentham tarafından geliştirilen haz kalkülü hangi ölçütlere dayanmaktadır?

Cevap

• Hazzın yoğunluğu, • Hazzın süresi • Hazzın kesinliği • Hazzın yakınlığı • Hazzın doğurganlığı • Hazzın saflığı • Hazzın yararı


18. Soru

Araştırmacılar ahlak için hangi kaynakları göstermektedirler?

Cevap

• Din • Toplum sözleşmesi


19. Soru

Filozoflar, eudaimonia’ya nasıl ulaşılacağına ilişkin hangi görüşleri öne sürmüşlerdir?

Cevap

Eudaimonia’ya nasıl erişileceğine ilişkin olarak Sokrates “erdemli olmaya”, Platon “erdemleri bir ahlak psikolojisi geliştirerek insan ruhunda temellendirmeye” işaret etmiştir. Sokrates’ten etkilenen diğer filozoflar ise bunun hayattan elde edilecek hazlarla mümkün olabileceğini savunmuşlardır.


20. Soru

Normatif etik içinde öne sürülen teoriler, hangi sorular temelinde ortaya çıkmıştır?

Cevap

1. İnsanların hangi amaçları seçmeleri ve hangi ideallerin peşinden koşmaları gerekir? 2. Onların seçimlerini belirlemeleri veya yönlendirmeleri gereken ahlaki ilkeler nelerdir? 3. Sağlam bir karakterin ve erdemli bir hayatın ölçüsü nedir?


21. Soru

Hazcılık düşüncesi, hazzın nasıl ele alındığına göre hangi alt biçimlere ayrılmaktadır?

Cevap

• Niceliksel hazcılık: Hazzın nereden geldiğine bakılmaksızın miktarına önem vermektedir. • Niteliksel hazcılık: Hazlar arasında bir ayrım yaparak, manevi hazlara daha yüksek değer biçmektedir.


22. Soru

Gayrı-bilişselciliğin olumlu tezi hangi görüşe dayanmaktadır?

Cevap

Gayrı-bilişselciliğin olumlu tezi, ahlaki terim ve yargıların betimsel olmayan çok farklı anlamlara ve çeşitli fonksiyonlara sahip olduğunu öne sürmektedir. Buna göre, ahlaki terim ve yargılar birtakım duyguları dışa vurmakta, başka insanlar üzerinde bir etki uygulamakta ve belli eylem tarzlarını emrederek insanlarda birtakım tercihlere yol açmaktadır.


23. Soru

Felsefenin bir alt dalı olan etik kaça ayrılmaktadır?

Cevap

Etik, “teorik etik” ve “uygulamalı etik” olmak üzere ikiye ayrılır. Yaklaşık iki bin beş yüzyıllık bir geçmişi olan teorik etik, kuramsallık ve genellik özelliklerine sahipken, 20. yüzyılın son çeyreğinde ortaya çıkan ahlaki problemlere çözüm üretmeyi amaçlayan uygulamalı etik için bu özellikler geçerli değildir.


24. Soru

Yararcılık, ne zaman ve hangi düşünürler tarafından ortaya atılmıştır?

Cevap

Eylemlere, sonuçlarıyla değer biçilmesi gerektiğini savunan yararcılık, 19. yüzyılda Jeremy Bentham tarafından ortaya atılmış; sonrasında John Stuart Mill tarafından geliştirilmiştir.


25. Soru

Hobbes tarafından geliştirilen etik egoizm hangi düşünceye dayanmaktadır?

Cevap

Etik egoizm, insan yaşamının nihai hedefinin mutluluk olduğu ve mutluluğa erişebilmenin kendi çıkarının peşinden koşma yoluyla gerçekleşeceği düşüncesine dayanmaktadır.


26. Soru

Etik ve ahlak arasındaki farklar nelerdir?

Cevap

• Bir kurallar sistemi olan ahlak söz konusu olduğunda birey pasif ve alımlayıcı iken; etik, bireyin veya ahlaki failin bütünüyle kurucu ya da etkin olduğu bir durumu ifade eder. • Ahlak ve ahlaklılık olgusal ve tarihsel olarak yaşanan belli bir pratiğe karşılık gelirken; etik, söz konusu pratiğin teorisidir. • Ahlak yerel, etik ise evrenseldir.


27. Soru

İnsanların ahlaki gelişimleri hangi aşamalardan geçmektedir?

Cevap

Bireyin ahlaki gelişimi “gelenek öncesi”, “gelenek” ve “gelenek ötesi” dönemlerden geçmek suretiyle gerçekleşir. Bu süreçte çocuğun ahlakından söz edilemediği gelenek öncesi dönemin aksine, gelenek döneminde okula giden çocuk sosyalleşip kültürlenirken geleneğin bir parçası haline gelir. Dolayısıyla gelenek dönemi, ahlak dönemi olarak da düşünülebilir. Gelenek ötesi ise insanın, toplumun değerlerini tartışırken veya içselleştirirken, asıl olanın insan olmak olduğunu öğrendiği etik dönemidir.


28. Soru

Metaetik hangi nedenle “etiğin mantığı” olarak anlaşılmaktadır?

Cevap

Metaetik ahlaki kavramların anlamlarıyla, ahlaki önermelerin mantıksal statüsüyle ve ahlaki akıl yürütmenin yapısıyla ilgilendiği için etiğin mantığı olarak anlaşılmaktadır.


29. Soru

Dini etik nasıl bir insan tasavvuruna dayanmaktadır?

Cevap

Dini etik açısından insan, Tanrı tarafından yaratılmış, O’nun rehberliğine ihtiyaç duyan sınırlı bir varlık olarak ele alınmaktadır. Başka bir deyişle, dini etiğin temelinde eksik ve kusurlu bir varlık olarak insan tasarımı vardır.


30. Soru

Kategorik buyruk nedir ve kaça ayrılır?

Cevap

Kant tarafından, kişinin eylemlerinin ahlak yasasına uyması formel koşuluna “kategorik buyruk” adı verilmiştir. Kategorik buyruk ikiye ayrılmaktadır: 1. Koşullu ya da hipotetik buyruk: Belli koşullar altında geçerlidir ve ahlaka uygun düşmeyen bir amaç-araç mantığını ifade etmektedir. 2. Kategorik veya koşulsuz buyruk: Belli bir eylem tarzını arzu edilen herhangi bir sonuçtan bağımsız olarak emreden buyruktur.


31. Soru

Ödev etiği, dini etikten hangi açılardan farklılaşmaktadır?

Cevap

• Dini etik, insanın evrensel ahlak yasasına tamamen itaat etmesi gerektiğini vurgularken, ödev etiğinin temel kavramı özgürlüktür. • Dini etikte evrensel ahlak yasasının kaynağı Tanrı iken, Kant’ın ödev etiğinde ahlak yasası insandan türemiştir.


32. Soru

Kant’ın ödev etiği hangi açılardan eleştirilmiştir?

Cevap

• İçeriksizliği, • Ödev çatışmalarına bir çözüm getirememesi, • Özneyi tarihsel ve sosyal bağlamından kopararak salt rasyonel bir temel üzerinde düşünmesi, • Merhamet gibi ahlaklılığa yardımcı duyguları tamamen göz ardı etmesi


33. Soru

Pozitif yararcılık hangi görüşe dayanmaktadır?

Cevap

Bentham tarafından geliştirilen “pozitif yararcılık”, eylemlerin genelin mutluluğunu artırdıkları veya azalttıkları ölçüde doğru ya da yanlış oldukları görüşüne dayanmaktadır.


34. Soru

Teorik etik hangi alt dallara ayrılmaktadır?

Cevap

• Normatif etik • Metaetik


35. Soru

Teorik etiğin altdalı olan metaetiğin temel özellikleri nelerdir?

Cevap

Metaetik; normatif etik sistemlerini, ahlak yargılarını ve ahlaki kavramları çözümleyerek felsefi bir analiz gerçekleştirmektedir. Başka bir deyişle, tarihsel, bilimsel, deneyimsel veya normatif yargı içeren bir düşünce biçimi olmayıp ahlaki kavramların anlamını dil ve ahlak ilişkisi içinde analiz eden bir düşünme tarzıdır.


36. Soru

Ortaya attıkları ahlaki yargılara göre, normatif etik içinde öne sürülen teoriler hangileridir?

Cevap

• En yüksek iyi (mutluluk etiği ve yararcılık) • Doğru eylem (dini etik ve Kant’ın ödev etiği) • Sağlam bir karakter (erdem etiği)


37. Soru

Eudaimonia kavramı, farklı filozoflarca hangi temeller üzerinden tanımlanmıştır?

Cevap

Sokrates, eudaimonia’yı bir tür “öz-memnuniyet, kişisel hoşnutluk hali” olarak ifade ederken; Platon “kendini gerçekleştirme hali”; Aristoteles ise “mutluluğa eşit” olarak tanımlamıştır. Stoacı düşünürlerle Epikürosçular ise “entelektüel dinginlik ve manevi huzur hali” olarak ele almıştır.


38. Soru

Realizm ve anti-realizm arasındaki farklılıklar nelerdir?

Cevap

• Realizm, failden bağımsız var olan moral olguların bulunduğunu öne sürmektedir. . “Antirealizme” göre ise, moral yargıların dış dünyada olgusal bir karşılıkları yoktur. • Realizm, ahlaki terimlerin moral olgulara karşılık geldiğini ve ahlak yargılarının bu olguları ifade ettiğini dile getirmektedir. Anti-realizme göre ise, moral yargıları doğrulamak ya da yanlışlamak imkansızdır. • Realizm, etik nesnelcilik ve mutlakçılıkla; antirealizm de öznelcilik ve rölativizm ile birleşmektedir.


39. Soru

Felsefenin bir alt dalı olan etik, ne zaman ve nasıl ortaya çıkmıştır?

Cevap

M.Ö. 5. yüzyılda Sokrates ve Platon gibi filozofların insan hayatının amacı ve erdemli bir hayatın niteliği üzerine düşünmeleriyle ortaya çıkan etik, insanların nasıl bir hayat yaşaması veya hangi amaçların peşine düşmesi gerektiğini ve ödevleri olup olmadığını sorgular. Dolayısıyla geleneksel anlamı içinde etik, olması gerekeni bildiren kural koyucu ya da normatif bir disiplin olmuştur.


40. Soru

Metaetik teoriler hangi ölçüt temelinde ayrışmaktadır?

Cevap

Metaetik teoriler, moral bilginin imkanı ve ahlaki yargıların statüsü konusundaki yaklaşımlarıyla birbirinden ayrılmaktadır.


41. Soru

Normatif etiğin yararcılık ve hazcılık gibi görüşleri ne gibi yargılara dayanarak oluşturulur?

Cevap

Hazcılık ve yararcılık gibi normatif etik görüşleri “haz iyidir”, “nihai amaç en yüksek sayıda insanın mutluluğudur”, “yalan söylemek kötüdür”, “insanlar başka insanları bir araç olarak değil bir amaç olarak görmelidirler” gibi yargılara dayanarak oluşturulmaktadır.


42. Soru

Ahlak filozofunun temel savunusu nedir?

Cevap

İnsanlara ahlaki bakımdan rehberlik eden ahlak filozofu kural koyucu bir yaklaşım benimser. Bu nedenle, insanlara ne yapmaları ya da neden kaçınmaları gerektiğini göstererek kendilerine yükümlülüklerini ve sorumluluklarını anımsatan nesnel ahlaki hakikatler bulunduğunu savunur.


43. Soru

Sokrates’in etiği hangi nedenle entelektüalist bir etik olarak tanımlanmaktadır?

Cevap

Sokrates’in etiği, bilgiye verdiği önemden, erdemleri salt bilgi üzerinden tanımlamasından dolayı entelektüalist bir etik olarak tanımlanmaktadır.


44. Soru

Eudaimonia kavramı, Sokrates tarafından hangi amaçla kullanılmıştır?

Cevap

“Eudaimonia” kavramı, mutluluk etiğinin kurucusu Sokrates tarafından, insanın ahlaki eylemlerinin amacını ifade etmek için en yüksek iyiyi karşılamak üzere kullanılmıştır.


45. Soru

Deontolojik etik nedir?

Cevap

Deontolojik etik, ahlakta eylemin sonucundan ziyade, temelindeki niyet, ilke ve gerçekleştirdiği ödeve önem veren etik anlayışıdır. Ayrıca insanı akıllı ve sorumlu bir varlık olarak ele almakta, yalnızca ödevle ilgili kavramlar kullanarak, ahlaki eylemin doğruluğu veya ödeve uygunluğu üzerinde yoğunlaşmaktadır.


46. Soru

Uygulamalı etik kapsamına giren ötenazi hangi biçimler altında gerçekleşmektedir?

Cevap

• İstemli ötenazi: Hastanın ölme isteğini dışa vurması halinde söz konusudur. • İstem dışı ötenazi: Hastanın ölme isteğinde bulunmadığı durumda söz konusudur. • Pasif ötenazi: Hastanın tedaviyi reddettiği veya hekimin tedaviyi kesip hastayı ölmeye bıraktığı durumlarda gerçekleşir. • Aktif ötenazi: Tedavinin imkânsız hale gelmesi durumunda hastaya dıştan müdahale edilerek öldürücü madde verilmesi halinde ortaya çıkmaktadır.


47. Soru

Metaetiğin bir alt dalı olan “bilişselcilik”in dayandığı temel düşünce nedir?

Cevap

Bilişselcilik, ahlak yargılarının nesnel moral olgularla ilgili olduğu, bu nedenle de doğru veya yanlış olabilecekleri düşüncesine dayanmaktadır.


48. Soru

Gayrı-bilişselciler etik ile dil arasında nasıl bir ilişki kurmaktadır?

Cevap

Ahlaki bir yargı ortaya koyan önermelerin bilişsel anlamı olmasa bile, duygusal bir anlamı bulunmaktadır. Ayrıca anlam kişiden kişiye değiştiğinden, ahlaki terimlerin mutlak ve evrensel bir anlamı ya da nesnel karşılıkları bulunmamaktadır.


49. Soru

Uygulamalı etik hangi gelişmeler sonucu ve ne zaman ortaya çıkmıştır?

Cevap

Etiğin uygulamalı boyutu, ele alınan problemlerin büyük çoğunluğunun teknolojinin sonucu olması ve beyin gücüyle çalışan orta sınıfların 20. yüzyılda varlık göstermesi nedeniyle 1970’li yıllarda ortaya çıkmıştır.


50. Soru

Uygulamalı etik hangi alt dallara ayrılmaktadır?

Cevap

• Biyoetik • Tıp etiği • İş etiği • Çevre etiği • Cinsellik etiği • Medya etiği • Siyaset etiği • Gazetecilik etiği • Çevre etiği • Çeşitli meslek etikleri


51. Soru

Uygulamalı etik, teorik etikten hangi özellikleri nedeniyle ayrışmaktadır?

Cevap

• Uygulamalı etikte bağlama ve ayrıntıya önem verilmesi gerekmektedir. • Uygulamalı etikte daha bütüncül bir yaklaşım söz konusudur. • Uygulamalı etiğin odağında tikel ve bireysel vaka araştırması bulunmaktadır.


52. Soru

Etik tartışmaların kapsamına hangi ötenazi biçimleri girmektedir?

Cevap

Etik tartışmalarda, istemli ötenazi ve hastanın bilincinin kapalı olduğu veya bitkisel hayata girdiği durumlarda uygulanabilecek ötenazi tartışılmaktadır.


53. Soru

Ahlak ve etik arasındaki fark nedir?

Cevap

Ahlak ve etik birbirinden farklıdır. Onlar, biri birey açısından verili iken diğeri inşa edilecek olan iki ayrı duruş veya alanı tanımlar.


54. Soru

Ahlakın tarihsel açıdan iki ana kaynağı nedir?

Cevap

Ahlakın, tarihsel açıdan ele alındığında, iki ana kaynağı vardır. Bunlardan birincisi din, diğeri toplum sözleşmesidir.


55. Soru

İnsanın ahlak ve etik içerisinde konumlandırılması nasıldır?

Cevap

İnsan ahlak alanında edilgin, etik alanda etkindir.


56. Soru

Bireyin ahlaki gelişi nasıldır?

Cevap

Bireyin ahlaki gelişimi gelenek öncesi dönemden başlayıp onun bir geleneğe dâhil olması, üyesi olduğu
topluluğun ahlaki kural ve değerlerini içselleştirmesiyle devam eder. O, gelenek ötesi döneme geçişle birlikte en yüksek düzeye varır.


57. Soru

Normatif etikte teoriler nasıl sınıflandırılmaktadır?

Cevap

Normatif etikte teoriler, ele alınan konu ya da probleme bağlı olarak sınıflanır.


58. Soru

Normatif etikte teorilerin ele aldığı konular nelerdir?

Cevap

  • En yüksek iyi
  • Doğru eylem
  • Sağlam karakter

59. Soru

Sokrates’in etiği neden entelektüalist olarak ta tanımlanmaktadır?

Cevap

Sokrates’in etiği, bilgiye verdiği önemden, erdemleri salt bilgi üzerinden tanımlamasından dolayı aynı zamanda entelektüalist bir etik olarak tanımlanır.


60. Soru

Normatif etiğin ve etiğin kurucusu kimdir?

Cevap

Sokrates


61. Soru

Niceliksel hazcılık ile niteliksel hazcılık arasındaki hazza yaklaşımlarındaki fark nedir?

Cevap

Niceliksel hazcılık, hazzın nereden geldiğine bakmaz, onun için sadece hazzın miktarı önemlidir. Oysa
niteliksel hazcılık hazlar arasında bir ayrım yapar ve manevi hazlara daha yüksek bir değer biçer.


62. Soru

Etik egoizm, insan yaşamının nihai hedefi hakkında yaklaşımı nedir?

Cevap

Etik egoizm, insan yaşamının nihai hedefinin mutluluk olduğunu söyler. Kişinin mutluluğa erişebilmek için kendi çıkarı peşinden koşması, salt kendi hazzını araması gerektiğini ileri sürer.


63. Soru

Dini etik nedir?

Cevap

Dinî etik, Tanrı’nın emirlerini koşulsuz olarak kabul edip hayata geçirmekten meydana gelir.


64. Soru

Kant’ın özgürlük anlayışı nasıl belirlenmektedir?

Cevap

Kant’ın özgürlük anlayışı, kişinin kendisini yüksek doğasının veya aklın taleplerine göre belirlemesi
anlamında otodeterminizmle belirlenir.


65. Soru

Kant, insanın hangi iki şey üzerinde kontrolü olmadığını söyler?

Cevap

Kant, insanın iki şey üzerinde kontrolü olmadığını söylüyordu: Eylemin sonuçlarıyla duyguları. Dahası duygular herkeste ortak değildi. Bu yüzden, ahlaklılığı akıldan türetme yoluna gitti.


66. Soru

Kant etiğinin hangi yönü etik formalizm olarak ifade edilir?

Cevap

Kant’ın etiği, yapılması gerekenleri söylemez, bunun yerine ödevin formunu verir. Bunu etik formalizm olarak ifade etmekteyiz.


67. Soru

Kant’ın ahlak yasasının veya kategorik buyruğun birinci formülasyonu nedir?

Cevap

Kant’ın ahlak yasasının veya kategorik buyruğun birinci formülasyonu, bütün kültürlerde var olan Altın
Kural’ın özel bir versiyonunu oluşturur: “Sana yapılmasını istemediğin şeyleri sen de yapmamalısın!”


68. Soru

Erdem ve ahlaki karaktere vurgu yapan erdem etiğinin üç temel kavramı nelerdir?

Cevap

  • Pratik,
  • Gelenek,
  • Anlatı.

69. Soru

Metaetik aynı zamanda neden etiğin mantığı olarak anlaşılmaktadır?

Cevap

Metaetik, ahlaki kavramların anlamlarıyla, ahlaki önermelerin mantıksal statüsüyle ve ahlaki akıl yürütmenin
yapısıyla ilgilendiği için, aynı zamanda etiğin mantığı olarak anlaşılır.


70. Soru

Etik nesnelcilik ve mutlakçılığın, ahlaki değerler savunması nasıldır?

Cevap

Etik nesnelcilik, ahlaki değerlerin insandan bağımsız bir gerçekliğe sahip olduğunu, mutlakçılık ise onların çağdan çağa, toplumdan topluma değişmediğini savunur.


71. Soru

Bilişselcilik neyi dile getirmektedir?

Cevap

Bilişselcilik, ahlak yargılarının nesnel moral olgularla ilgili olup doğru veya yanlış olabileceklerini dile getirir.


72. Soru

Etik sezgicilik, moral olgu ve ahlaki değerler hakkında neyi öne sürmektedir?

Cevap

Etik sezgicilik, moral olgu ve ahlaki değerlerin sezgi yoluyla bilindiğini ileri sürer.


1. Soru

Bir konu ya da problemin uygulamalı etik kapsamına girebilmesi için hangi niteliklere sahip olması gerekmektedir?

Cevap

Bir konu ya da problemin uygulamalı etik kapsamına girebilmesi için tartışmalı bir konu olması ve bireylerin etik ödev ve yükümlülükleriyle ilgili olan evrensel bir etik problem içermesi gerekmektedir.

2. Soru

Metaetik hangi nedenle üçüncü düzey bir etkinlik olarak tanımlanmaktadır?

Cevap

Metaetik, normatif etiği varsaydığı ve ahlaki söylemin bir parçasını oluşturan kavramları ve yargıları analiz ettiği için üçüncü düzey bir etkinlik olmak durumundadır.

3. Soru

Negatif yararcılık hangi görüşe dayanmaktadır?

Cevap

Bentham’ı mutluluğu fazla vurgulamakla eleştiren Mill tarafından ortaya atılan “negatif yararcılık” esas amacın mevcut mutsuzluğun ortadan kaldırılması ya da en azından azaltılması gerektiği görüşüne dayanmaktadır. Ayrıca bu yaklaşım, hazların birbirlerinden sadece nicelik değil, nitelik bakımından da farklılık göstermesinin önemine vurgu yapmaktadır.

4. Soru

Erdem etiğine temel olan düşünceler nelerdir?

Cevap

Erdem etiği, ahlakın “yükümlülük” ya da “ödev” gibi hukuki kavramlarda temellendirilmesinin sorunlu olduğu düşüncesine dayanmaktadır ve esas vurgusu ahlaklı bir kimse olmak üzerinedir.

5. Soru

Uygulamalı etik kapsamına giren konulardan ölüm cezasına ilişkin hangi argümanlar öne sürülmektedir?

Cevap

• Hayatın değeri ilkesinin ihlaline vurgu yapan argüman • Suçlunun kurbanlar ya da toplum üzerindeki etkisine vurgu yapan argüman • Ölüm cezasının ıslah şansının reddiyle eş anlamlı olduğunu öne süren argüman • Etkin caydırıcılık argümanı

6. Soru

Deontolojik etik ve teleolojik etik arasındaki farklar nelerdir?

Cevap

• Teleolojik etik ahlaki eylem ölçütlerini belirlemede değerle ilgili kavramları temel alırken; deontolojik etik değerle ilgili mütalaalardan uzak durur. • Teleolojik etik, eylemler yapılırken sonuçlarının hesaba katılması gerektiğini öne sürerken; deontolojik etik, eylemlerin ilkeye dayanması ya da doğru oldukları için yapılmaları gerektiğini savunur. • Teleolojik etik, çoğu zaman haz ya da mutluluk gibi maddi ölçütlere dayanırken, deontolojik etik eşitlik, tarafsızlık ya da evrenselleştirilebilirlik gibi formel ölçütleri temel olarak almaktadır.

7. Soru

Bilişselcilik altında hangi öğretiler bulunmaktadır?

Cevap

• Doğalcılık: Doğrulanabilir veya yanlışlanabilir ahlak yargılarına karşılık gelen olgular bulunduğunu ve bu nedenle ahlak yargılarının insanlara bilgi verdiğini öne sürmektedir. • Sezgicilik: Ahlak yargılarının doğru ya da yanlış olmalarının sezgi yoluyla bilinebileceğine işaret etmektedir.

8. Soru

Metaetiğin bir alt dalı olan “gayrı-bilişselcilik”in dayandığı temel düşünce nedir?

Cevap

Gayrı-bilişselcilik, ahlak yargılarının, bilimsel yargılardan farklı olarak betimsel bir anlamı olmadığı düşüncesine dayanmaktadır.

9. Soru

Gayrı-bilişselciliğin olumsuz tezi hangi görüşe dayanmaktadır?

Cevap

Gayrı-bilişselciliğin olumsuz tezi, ahlaki inançların matematiksel bilimlerdeki yargılara benzer bir biçimde kanıtlanabilir ya da doğa bilimlerindeki yargılar gibi gözlem veya deneyim yoluyla doğrulanabilir olmadığını öne sürmektedir. Bu nedenle de ahlaki terimlerin betimsel bir anlamı yoktur.

10. Soru

Erdem etiğinin temsilcilerinden MacIntyre’nin görüşleri nelerdir?

Cevap

Aydınlanma sonrası yaşanan ahlaki krize bir erdem etiğiyle cevap verilebileceğini söyleyen MacIntyre’nin düşüncesinde “pratik”, “gelenek” ve “anlatı” kavramları öne çıkmaktadır. Erdemlerin sadece belli toplumlarda gelişebileceğini öne süren MacIntyre, ahlaki problemler açısından modern yaşamın baskılarına direnerek ayakta kalabilmiş olan cemaatlerin canlandırılmasının önemli olduğunu düşünmektedir.

11. Soru

Uygulamalı etik kapsamına giren ötenazi ne anlama gelmektedir?

Cevap

Yunanca iyi anlamına gelen “eu” ile “ölüm” anlamına gelen “thanasia” sözcüklerinin birleşiminden oluşan ötenazi, acısız ölüm ya da öldürme izni anlamına gelmektedir.

12. Soru

Deontolojik etik hangi alt dallara ayrılmaktadır?

Cevap

• Dini etik • Ödev etiği

13. Soru

Metaetik hangi alt dallara ayrılmaktadır?

Cevap

• Realizm • Anti-realizm • Bilişselcilik • Gayrı-Bilişselcilik

14. Soru

Hangi konular uygulamalı etik kapsamına girmektedir?

Cevap

• Kürtaj • Ölüm cezası • Ötenazi

15. Soru

Uygulamalı etik kapsamına giren konulardan kürtaj söz konusu olduğunda hangi argümanlar öne sürülmektedir?

Cevap

• Hayatın değeri ya da kutsallığı argümanı • Domino argümanı • Kadınların cinsel eylemlerinin sorumluluğunu her koşulda alması gerektiğini öne süren argüman • Kadınların bedenleri üzerinde mutlak bir takım haklara sahip olduğunu öne süren argüman

16. Soru

Normatif etik hangi alt dallara ayrılmaktadır?

Cevap

• Teleolojik etik • Deontolojik etik • Erdem etiği

17. Soru

Bentham tarafından geliştirilen haz kalkülü hangi ölçütlere dayanmaktadır?

Cevap

• Hazzın yoğunluğu, • Hazzın süresi • Hazzın kesinliği • Hazzın yakınlığı • Hazzın doğurganlığı • Hazzın saflığı • Hazzın yararı

18. Soru

Araştırmacılar ahlak için hangi kaynakları göstermektedirler?

Cevap

• Din • Toplum sözleşmesi

19. Soru

Filozoflar, eudaimonia’ya nasıl ulaşılacağına ilişkin hangi görüşleri öne sürmüşlerdir?

Cevap

Eudaimonia’ya nasıl erişileceğine ilişkin olarak Sokrates “erdemli olmaya”, Platon “erdemleri bir ahlak psikolojisi geliştirerek insan ruhunda temellendirmeye” işaret etmiştir. Sokrates’ten etkilenen diğer filozoflar ise bunun hayattan elde edilecek hazlarla mümkün olabileceğini savunmuşlardır.

20. Soru

Normatif etik içinde öne sürülen teoriler, hangi sorular temelinde ortaya çıkmıştır?

Cevap

1. İnsanların hangi amaçları seçmeleri ve hangi ideallerin peşinden koşmaları gerekir? 2. Onların seçimlerini belirlemeleri veya yönlendirmeleri gereken ahlaki ilkeler nelerdir? 3. Sağlam bir karakterin ve erdemli bir hayatın ölçüsü nedir?

21. Soru

Hazcılık düşüncesi, hazzın nasıl ele alındığına göre hangi alt biçimlere ayrılmaktadır?

Cevap

• Niceliksel hazcılık: Hazzın nereden geldiğine bakılmaksızın miktarına önem vermektedir. • Niteliksel hazcılık: Hazlar arasında bir ayrım yaparak, manevi hazlara daha yüksek değer biçmektedir.

22. Soru

Gayrı-bilişselciliğin olumlu tezi hangi görüşe dayanmaktadır?

Cevap

Gayrı-bilişselciliğin olumlu tezi, ahlaki terim ve yargıların betimsel olmayan çok farklı anlamlara ve çeşitli fonksiyonlara sahip olduğunu öne sürmektedir. Buna göre, ahlaki terim ve yargılar birtakım duyguları dışa vurmakta, başka insanlar üzerinde bir etki uygulamakta ve belli eylem tarzlarını emrederek insanlarda birtakım tercihlere yol açmaktadır.

23. Soru

Felsefenin bir alt dalı olan etik kaça ayrılmaktadır?

Cevap

Etik, “teorik etik” ve “uygulamalı etik” olmak üzere ikiye ayrılır. Yaklaşık iki bin beş yüzyıllık bir geçmişi olan teorik etik, kuramsallık ve genellik özelliklerine sahipken, 20. yüzyılın son çeyreğinde ortaya çıkan ahlaki problemlere çözüm üretmeyi amaçlayan uygulamalı etik için bu özellikler geçerli değildir.

24. Soru

Yararcılık, ne zaman ve hangi düşünürler tarafından ortaya atılmıştır?

Cevap

Eylemlere, sonuçlarıyla değer biçilmesi gerektiğini savunan yararcılık, 19. yüzyılda Jeremy Bentham tarafından ortaya atılmış; sonrasında John Stuart Mill tarafından geliştirilmiştir.

25. Soru

Hobbes tarafından geliştirilen etik egoizm hangi düşünceye dayanmaktadır?

Cevap

Etik egoizm, insan yaşamının nihai hedefinin mutluluk olduğu ve mutluluğa erişebilmenin kendi çıkarının peşinden koşma yoluyla gerçekleşeceği düşüncesine dayanmaktadır.

26. Soru

Etik ve ahlak arasındaki farklar nelerdir?

Cevap

• Bir kurallar sistemi olan ahlak söz konusu olduğunda birey pasif ve alımlayıcı iken; etik, bireyin veya ahlaki failin bütünüyle kurucu ya da etkin olduğu bir durumu ifade eder. • Ahlak ve ahlaklılık olgusal ve tarihsel olarak yaşanan belli bir pratiğe karşılık gelirken; etik, söz konusu pratiğin teorisidir. • Ahlak yerel, etik ise evrenseldir.

27. Soru

İnsanların ahlaki gelişimleri hangi aşamalardan geçmektedir?

Cevap

Bireyin ahlaki gelişimi “gelenek öncesi”, “gelenek” ve “gelenek ötesi” dönemlerden geçmek suretiyle gerçekleşir. Bu süreçte çocuğun ahlakından söz edilemediği gelenek öncesi dönemin aksine, gelenek döneminde okula giden çocuk sosyalleşip kültürlenirken geleneğin bir parçası haline gelir. Dolayısıyla gelenek dönemi, ahlak dönemi olarak da düşünülebilir. Gelenek ötesi ise insanın, toplumun değerlerini tartışırken veya içselleştirirken, asıl olanın insan olmak olduğunu öğrendiği etik dönemidir.

28. Soru

Metaetik hangi nedenle “etiğin mantığı” olarak anlaşılmaktadır?

Cevap

Metaetik ahlaki kavramların anlamlarıyla, ahlaki önermelerin mantıksal statüsüyle ve ahlaki akıl yürütmenin yapısıyla ilgilendiği için etiğin mantığı olarak anlaşılmaktadır.

29. Soru

Dini etik nasıl bir insan tasavvuruna dayanmaktadır?

Cevap

Dini etik açısından insan, Tanrı tarafından yaratılmış, O’nun rehberliğine ihtiyaç duyan sınırlı bir varlık olarak ele alınmaktadır. Başka bir deyişle, dini etiğin temelinde eksik ve kusurlu bir varlık olarak insan tasarımı vardır.

30. Soru

Kategorik buyruk nedir ve kaça ayrılır?

Cevap

Kant tarafından, kişinin eylemlerinin ahlak yasasına uyması formel koşuluna “kategorik buyruk” adı verilmiştir. Kategorik buyruk ikiye ayrılmaktadır: 1. Koşullu ya da hipotetik buyruk: Belli koşullar altında geçerlidir ve ahlaka uygun düşmeyen bir amaç-araç mantığını ifade etmektedir. 2. Kategorik veya koşulsuz buyruk: Belli bir eylem tarzını arzu edilen herhangi bir sonuçtan bağımsız olarak emreden buyruktur.

31. Soru

Ödev etiği, dini etikten hangi açılardan farklılaşmaktadır?

Cevap

• Dini etik, insanın evrensel ahlak yasasına tamamen itaat etmesi gerektiğini vurgularken, ödev etiğinin temel kavramı özgürlüktür. • Dini etikte evrensel ahlak yasasının kaynağı Tanrı iken, Kant’ın ödev etiğinde ahlak yasası insandan türemiştir.

32. Soru

Kant’ın ödev etiği hangi açılardan eleştirilmiştir?

Cevap

• İçeriksizliği, • Ödev çatışmalarına bir çözüm getirememesi, • Özneyi tarihsel ve sosyal bağlamından kopararak salt rasyonel bir temel üzerinde düşünmesi, • Merhamet gibi ahlaklılığa yardımcı duyguları tamamen göz ardı etmesi

33. Soru

Pozitif yararcılık hangi görüşe dayanmaktadır?

Cevap

Bentham tarafından geliştirilen “pozitif yararcılık”, eylemlerin genelin mutluluğunu artırdıkları veya azalttıkları ölçüde doğru ya da yanlış oldukları görüşüne dayanmaktadır.

34. Soru

Teorik etik hangi alt dallara ayrılmaktadır?

Cevap

• Normatif etik • Metaetik

35. Soru

Teorik etiğin altdalı olan metaetiğin temel özellikleri nelerdir?

Cevap

Metaetik; normatif etik sistemlerini, ahlak yargılarını ve ahlaki kavramları çözümleyerek felsefi bir analiz gerçekleştirmektedir. Başka bir deyişle, tarihsel, bilimsel, deneyimsel veya normatif yargı içeren bir düşünce biçimi olmayıp ahlaki kavramların anlamını dil ve ahlak ilişkisi içinde analiz eden bir düşünme tarzıdır.

36. Soru

Ortaya attıkları ahlaki yargılara göre, normatif etik içinde öne sürülen teoriler hangileridir?

Cevap

• En yüksek iyi (mutluluk etiği ve yararcılık) • Doğru eylem (dini etik ve Kant’ın ödev etiği) • Sağlam bir karakter (erdem etiği)

37. Soru

Eudaimonia kavramı, farklı filozoflarca hangi temeller üzerinden tanımlanmıştır?

Cevap

Sokrates, eudaimonia’yı bir tür “öz-memnuniyet, kişisel hoşnutluk hali” olarak ifade ederken; Platon “kendini gerçekleştirme hali”; Aristoteles ise “mutluluğa eşit” olarak tanımlamıştır. Stoacı düşünürlerle Epikürosçular ise “entelektüel dinginlik ve manevi huzur hali” olarak ele almıştır.

38. Soru

Realizm ve anti-realizm arasındaki farklılıklar nelerdir?

Cevap

• Realizm, failden bağımsız var olan moral olguların bulunduğunu öne sürmektedir. . “Antirealizme” göre ise, moral yargıların dış dünyada olgusal bir karşılıkları yoktur. • Realizm, ahlaki terimlerin moral olgulara karşılık geldiğini ve ahlak yargılarının bu olguları ifade ettiğini dile getirmektedir. Anti-realizme göre ise, moral yargıları doğrulamak ya da yanlışlamak imkansızdır. • Realizm, etik nesnelcilik ve mutlakçılıkla; antirealizm de öznelcilik ve rölativizm ile birleşmektedir.

39. Soru

Felsefenin bir alt dalı olan etik, ne zaman ve nasıl ortaya çıkmıştır?

Cevap

M.Ö. 5. yüzyılda Sokrates ve Platon gibi filozofların insan hayatının amacı ve erdemli bir hayatın niteliği üzerine düşünmeleriyle ortaya çıkan etik, insanların nasıl bir hayat yaşaması veya hangi amaçların peşine düşmesi gerektiğini ve ödevleri olup olmadığını sorgular. Dolayısıyla geleneksel anlamı içinde etik, olması gerekeni bildiren kural koyucu ya da normatif bir disiplin olmuştur.

40. Soru

Metaetik teoriler hangi ölçüt temelinde ayrışmaktadır?

Cevap

Metaetik teoriler, moral bilginin imkanı ve ahlaki yargıların statüsü konusundaki yaklaşımlarıyla birbirinden ayrılmaktadır.

41. Soru

Normatif etiğin yararcılık ve hazcılık gibi görüşleri ne gibi yargılara dayanarak oluşturulur?

Cevap

Hazcılık ve yararcılık gibi normatif etik görüşleri “haz iyidir”, “nihai amaç en yüksek sayıda insanın mutluluğudur”, “yalan söylemek kötüdür”, “insanlar başka insanları bir araç olarak değil bir amaç olarak görmelidirler” gibi yargılara dayanarak oluşturulmaktadır.

42. Soru

Ahlak filozofunun temel savunusu nedir?

Cevap

İnsanlara ahlaki bakımdan rehberlik eden ahlak filozofu kural koyucu bir yaklaşım benimser. Bu nedenle, insanlara ne yapmaları ya da neden kaçınmaları gerektiğini göstererek kendilerine yükümlülüklerini ve sorumluluklarını anımsatan nesnel ahlaki hakikatler bulunduğunu savunur.

43. Soru

Sokrates’in etiği hangi nedenle entelektüalist bir etik olarak tanımlanmaktadır?

Cevap

Sokrates’in etiği, bilgiye verdiği önemden, erdemleri salt bilgi üzerinden tanımlamasından dolayı entelektüalist bir etik olarak tanımlanmaktadır.

44. Soru

Eudaimonia kavramı, Sokrates tarafından hangi amaçla kullanılmıştır?

Cevap

“Eudaimonia” kavramı, mutluluk etiğinin kurucusu Sokrates tarafından, insanın ahlaki eylemlerinin amacını ifade etmek için en yüksek iyiyi karşılamak üzere kullanılmıştır.

45. Soru

Deontolojik etik nedir?

Cevap

Deontolojik etik, ahlakta eylemin sonucundan ziyade, temelindeki niyet, ilke ve gerçekleştirdiği ödeve önem veren etik anlayışıdır. Ayrıca insanı akıllı ve sorumlu bir varlık olarak ele almakta, yalnızca ödevle ilgili kavramlar kullanarak, ahlaki eylemin doğruluğu veya ödeve uygunluğu üzerinde yoğunlaşmaktadır.

46. Soru

Uygulamalı etik kapsamına giren ötenazi hangi biçimler altında gerçekleşmektedir?

Cevap

• İstemli ötenazi: Hastanın ölme isteğini dışa vurması halinde söz konusudur. • İstem dışı ötenazi: Hastanın ölme isteğinde bulunmadığı durumda söz konusudur. • Pasif ötenazi: Hastanın tedaviyi reddettiği veya hekimin tedaviyi kesip hastayı ölmeye bıraktığı durumlarda gerçekleşir. • Aktif ötenazi: Tedavinin imkânsız hale gelmesi durumunda hastaya dıştan müdahale edilerek öldürücü madde verilmesi halinde ortaya çıkmaktadır.

47. Soru

Metaetiğin bir alt dalı olan “bilişselcilik”in dayandığı temel düşünce nedir?

Cevap

Bilişselcilik, ahlak yargılarının nesnel moral olgularla ilgili olduğu, bu nedenle de doğru veya yanlış olabilecekleri düşüncesine dayanmaktadır.

48. Soru

Gayrı-bilişselciler etik ile dil arasında nasıl bir ilişki kurmaktadır?

Cevap

Ahlaki bir yargı ortaya koyan önermelerin bilişsel anlamı olmasa bile, duygusal bir anlamı bulunmaktadır. Ayrıca anlam kişiden kişiye değiştiğinden, ahlaki terimlerin mutlak ve evrensel bir anlamı ya da nesnel karşılıkları bulunmamaktadır.

49. Soru

Uygulamalı etik hangi gelişmeler sonucu ve ne zaman ortaya çıkmıştır?

Cevap

Etiğin uygulamalı boyutu, ele alınan problemlerin büyük çoğunluğunun teknolojinin sonucu olması ve beyin gücüyle çalışan orta sınıfların 20. yüzyılda varlık göstermesi nedeniyle 1970’li yıllarda ortaya çıkmıştır.

50. Soru

Uygulamalı etik hangi alt dallara ayrılmaktadır?

Cevap

• Biyoetik • Tıp etiği • İş etiği • Çevre etiği • Cinsellik etiği • Medya etiği • Siyaset etiği • Gazetecilik etiği • Çevre etiği • Çeşitli meslek etikleri

51. Soru

Uygulamalı etik, teorik etikten hangi özellikleri nedeniyle ayrışmaktadır?

Cevap

• Uygulamalı etikte bağlama ve ayrıntıya önem verilmesi gerekmektedir. • Uygulamalı etikte daha bütüncül bir yaklaşım söz konusudur. • Uygulamalı etiğin odağında tikel ve bireysel vaka araştırması bulunmaktadır.

52. Soru

Etik tartışmaların kapsamına hangi ötenazi biçimleri girmektedir?

Cevap

Etik tartışmalarda, istemli ötenazi ve hastanın bilincinin kapalı olduğu veya bitkisel hayata girdiği durumlarda uygulanabilecek ötenazi tartışılmaktadır.

53. Soru

Ahlak ve etik arasındaki fark nedir?

Cevap

Ahlak ve etik birbirinden farklıdır. Onlar, biri birey açısından verili iken diğeri inşa edilecek olan iki ayrı duruş veya alanı tanımlar.

54. Soru

Ahlakın tarihsel açıdan iki ana kaynağı nedir?

Cevap

Ahlakın, tarihsel açıdan ele alındığında, iki ana kaynağı vardır. Bunlardan birincisi din, diğeri toplum sözleşmesidir.

55. Soru

İnsanın ahlak ve etik içerisinde konumlandırılması nasıldır?

Cevap

İnsan ahlak alanında edilgin, etik alanda etkindir.

56. Soru

Bireyin ahlaki gelişi nasıldır?

Cevap

Bireyin ahlaki gelişimi gelenek öncesi dönemden başlayıp onun bir geleneğe dâhil olması, üyesi olduğu
topluluğun ahlaki kural ve değerlerini içselleştirmesiyle devam eder. O, gelenek ötesi döneme geçişle birlikte en yüksek düzeye varır.

57. Soru

Normatif etikte teoriler nasıl sınıflandırılmaktadır?

Cevap

Normatif etikte teoriler, ele alınan konu ya da probleme bağlı olarak sınıflanır.

58. Soru

Normatif etikte teorilerin ele aldığı konular nelerdir?

Cevap

  • En yüksek iyi
  • Doğru eylem
  • Sağlam karakter
59. Soru

Sokrates’in etiği neden entelektüalist olarak ta tanımlanmaktadır?

Cevap

Sokrates’in etiği, bilgiye verdiği önemden, erdemleri salt bilgi üzerinden tanımlamasından dolayı aynı zamanda entelektüalist bir etik olarak tanımlanır.

60. Soru

Normatif etiğin ve etiğin kurucusu kimdir?

Cevap

Sokrates

61. Soru

Niceliksel hazcılık ile niteliksel hazcılık arasındaki hazza yaklaşımlarındaki fark nedir?

Cevap

Niceliksel hazcılık, hazzın nereden geldiğine bakmaz, onun için sadece hazzın miktarı önemlidir. Oysa
niteliksel hazcılık hazlar arasında bir ayrım yapar ve manevi hazlara daha yüksek bir değer biçer.

62. Soru

Etik egoizm, insan yaşamının nihai hedefi hakkında yaklaşımı nedir?

Cevap

Etik egoizm, insan yaşamının nihai hedefinin mutluluk olduğunu söyler. Kişinin mutluluğa erişebilmek için kendi çıkarı peşinden koşması, salt kendi hazzını araması gerektiğini ileri sürer.

63. Soru

Dini etik nedir?

Cevap

Dinî etik, Tanrı’nın emirlerini koşulsuz olarak kabul edip hayata geçirmekten meydana gelir.

64. Soru

Kant’ın özgürlük anlayışı nasıl belirlenmektedir?

Cevap

Kant’ın özgürlük anlayışı, kişinin kendisini yüksek doğasının veya aklın taleplerine göre belirlemesi
anlamında otodeterminizmle belirlenir.

65. Soru

Kant, insanın hangi iki şey üzerinde kontrolü olmadığını söyler?

Cevap

Kant, insanın iki şey üzerinde kontrolü olmadığını söylüyordu: Eylemin sonuçlarıyla duyguları. Dahası duygular herkeste ortak değildi. Bu yüzden, ahlaklılığı akıldan türetme yoluna gitti.

66. Soru

Kant etiğinin hangi yönü etik formalizm olarak ifade edilir?

Cevap

Kant’ın etiği, yapılması gerekenleri söylemez, bunun yerine ödevin formunu verir. Bunu etik formalizm olarak ifade etmekteyiz.

67. Soru

Kant’ın ahlak yasasının veya kategorik buyruğun birinci formülasyonu nedir?

Cevap

Kant’ın ahlak yasasının veya kategorik buyruğun birinci formülasyonu, bütün kültürlerde var olan Altın
Kural’ın özel bir versiyonunu oluşturur: “Sana yapılmasını istemediğin şeyleri sen de yapmamalısın!”

68. Soru

Erdem ve ahlaki karaktere vurgu yapan erdem etiğinin üç temel kavramı nelerdir?

Cevap

  • Pratik,
  • Gelenek,
  • Anlatı.
69. Soru

Metaetik aynı zamanda neden etiğin mantığı olarak anlaşılmaktadır?

Cevap

Metaetik, ahlaki kavramların anlamlarıyla, ahlaki önermelerin mantıksal statüsüyle ve ahlaki akıl yürütmenin
yapısıyla ilgilendiği için, aynı zamanda etiğin mantığı olarak anlaşılır.

70. Soru

Etik nesnelcilik ve mutlakçılığın, ahlaki değerler savunması nasıldır?

Cevap

Etik nesnelcilik, ahlaki değerlerin insandan bağımsız bir gerçekliğe sahip olduğunu, mutlakçılık ise onların çağdan çağa, toplumdan topluma değişmediğini savunur.

71. Soru

Bilişselcilik neyi dile getirmektedir?

Cevap

Bilişselcilik, ahlak yargılarının nesnel moral olgularla ilgili olup doğru veya yanlış olabileceklerini dile getirir.

72. Soru

Etik sezgicilik, moral olgu ve ahlaki değerler hakkında neyi öne sürmektedir?

Cevap

Etik sezgicilik, moral olgu ve ahlaki değerlerin sezgi yoluyla bilindiğini ileri sürer.

İlgili Makaleler

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.