Açıköğretim Ders Notları

Makro İktisat Dersi 6. Ünite Sorularla Öğrenelim

Açıköğretim ders notları öğrenciler tarafından ders çalışma esnasında hazırlanmakta olup diğer ders çalışacak öğrenciler için paylaşılmaktadır. Sizlerde hazırladığınız ders notlarını paylaşmak istiyorsanız bizlere iletebilirsiniz.

Açıköğretim derslerinden Makro İktisat Dersi 6. Ünite Sorularla Öğrenelim için hazırlanan  ders çalışma dokümanına (ders özeti / sorularla öğrenelim) aşağıdan erişebilirsiniz. AÖF Ders Notları ile sınavlara çok daha etkili bir şekilde çalışabilirsiniz. Sınavlarınızda başarılar dileriz.

Toplam Talep (Ad)-Toplam Arz (As) Analizi

1. Soru

Toplam arz ne demektir?

Cevap

Toplam arz, değişik fiyat düzeylerinde ekonomideki bütün firmaların arz etmeyi planladıkları hasıla miktarlarını gösterir.


2. Soru

Veri bir fiyat düzeyinde mal ve para piyasalarının dengede olduğu hasıla düzeyini hangi eğri belirler?

Cevap

IS-LM eğrisi


3. Soru

Toplam talep eğrisinin işlevi nedir?

Cevap

Toplam talep eğrisi, her fiyat düzeyinde para ve mal piyasalarının dengede olduğu hasıla düzeylerini gösterir.


4. Soru

AD eğrisinin negatif eğime sahip olmasının nedenleri nelerdir?

Cevap

1. Reel Balans Etkisi 2. Zamanlararası İkame Etkisi ya da Faiz Etkisi 3. Uluslararası İkame Etkisi ya da Açık Ekonomi Etkisi


5. Soru

Reel Balans Etkisi nedir?

Cevap

Fiyat düzeyindeki bir değişme sonucunda T ile ifade edilen varlıkların satın alma gücündeki değişmedir.


6. Soru

Faiz Oranı Etkisi nedir?

Cevap

Faiz oranları değiştikçe firma ve bireylerin alımlarındaki değişmedir.


7. Soru

Açık Ekonomi Etkisi nedir?

Cevap

Fiyat düzeyi değiştikçe dış sektörün harcamalarındaki değişmedir.


8. Soru

Fiyat düzeyindeki bir artış hangi duruma yol açar?

Cevap

Fiyat düzeyindeki bir artış düşük reel toplam talep miktarına neden olur.


9. Soru

Zamanlararası ikame etkisi ne demektir?

Cevap

Sonraki bir tarihte alınması planlanan mal ve hizmetlerin bugün alınacak olması zamanlararası ikame etkisi olarak adlandırılır.


10. Soru

Faiz oranının artması durumunda ne olur?

Cevap

Harcamalar ertelenir, insanlar daha fazla tasarrufa yönelerek tüketimlerini kısma eğilimine girerler.


11. Soru

Toplam talep eğrisinin eğiminin mutlak değeri küçülürse nasıl bir durum ortaya çıkar?

Cevap

Fiyat düzeyindeki değişmelerin gelir ve hasıla düzeyine etkisi artar.


12. Soru

AD eğrisinin eğimini belirleyen etmen nedir?

Cevap

Reel para stokundaki değişmelerin, denge harcama ve hasıla düzeyi üzerindeki etkisidir.


13. Soru

IS eğrisinin düşey olmasının nedeni nedir?

Cevap

LM eğrisinde fiyat düzeyindeki değişmelere bağlı kaymaların hasıla düzeyi üzerinde herhangi bir etki yapmasını önlemektedir.


14. Soru

Toplam talep eğrisinin kaymasına yol açan nedenler kaça ayrılır? Açıklayınız.

Cevap

Toplam talep eğrisinin kaymasına yol açan nedenler iki kısımda incelenebilir. Birincisi kamu otoritelerinin yürüttüğü ekonomi politikalarına bağlı olarak toplam talep eğrisinin sağa veya sola kaymasıdır. Diğer kaynağı ise talep şokları olarak adlandırılan ve tamamen politika uygulamaları dışında bir kısım nedenlerle ortaya çıkan kaymalardır.


15. Soru

Toplam talep eğrisini sağa ya da sola kaydıran politikalar nelerdir?

Cevap

Toplam talep eğrisini sola kaydıran bir ekonomi politikası daraltıcı talep yönlü politika olarak adlandırılırken toplam talep eğrisini sağa kaydıran politikalar genişletici politikalardır.


16. Soru

Daraltıcı bir maliye politikasının IS eğrisine etkisi nedir?

Cevap

Daraltıcı bir maliye politikası ise genişletici politikaların aksine ve yine aynı mekanizmayla, ancak bu kez IS eğrisini sola kaydırarak toplam talep eğrisini sola doğru kaydıracaktır.


17. Soru

Nominal para stokunun artması durumunun sonuçları nedir?

Cevap

Nominal para stokunun artması, her bir fiyat düzeyinde reel para arzının artması demektir. Buna bağlı olarak faiz oranları düşer ve halkın reel balanslara talebi artar. Faiz oranlarının düşmesi toplam talebi uyararak denge gelir ve harcama düzeyini yükseltir.


18. Soru

Talep şokları ne demektir?

Cevap

Ekonominin işleyiş sürecinde, bireylerin davranışlarında ve bekleyişlerinde meydana gelen değişmelerle, kamu otoritelerinin ekonomi politikaları dışında yaptığı uygulamalar talep şokları olarak adlandırılmaktadır.


19. Soru

Toplam talep eğrisindeki kaymalara neden olan şokların etkileri nelerdir?

Cevap

• Ülkenin ihraç mallarına olan talebin düşmesi, toplam talep eğrisini sola kaydıracaktır. Toplam talebin sola kaymasının nedeni IS eğrisinin sola kaymasıdır. • Yeni kredi kartı uygulamasının yaygınlaşması toplam talep eğrisinin sağa kaymasına neden olacaktır, çünkü para talebi azaldığından LM eğrisi sağa kayacaktır. • Savaş nedeniyle kamu harcamalarının artışı toplam talebi sağa kaydırırken vergilerin artışı toplam talebi sola kaydıracaktır. Çünkü her ikisi de IS eğrisini etkileyecektir.


20. Soru

Toplam arz eğrisine ihtiyaç duyulmasının sebebi nedir?

Cevap

Toplam talep eğrisi, fiyat düzeyi ve hasıla miktarı arasındaki bir ilişkiyi göstermekle birlikte, fiyat düzeyi ve reel hasılanın nasıl belirlendiği konusunda yeterli bilgiyi vermez. Bu iki değişkeni belirlemeye yönelik analizimizi tamamlamak için toplam talep eğrisini kesen ve yine fiyat düzeyi ile hasıla miktarı arasındaki ilişkiyi gösteren bir başka eğriye gerek vardır, ki bu da toplam arz eğrisidir. Toplam talep ve toplam arz eğrileri birlikte ekonominin fiyat düzeyini ve hasıla miktarını belirlemektedir.


21. Soru

Toplam arz eğrisi hangi nicelikleri açıklar?

Cevap

Toplam arz, farklı fiyat düzeylerinde, ekonomideki bütün firmaların arz etmeyi planladıkları hasıla miktarlarını gösterir. Firmaların arz etmek istedikleri miktar, mallarını satınca alacakları para kadar (ki bunu fiyat düzeyi belirler), bunları üretmek için kullandıkları faktörlere (özellikle iş gücüne) ödenen paraya da bağlıdır. Şu hâlde toplam arz (AS) eğrisi, mal ve faktör piyasalarının şartlarını birlikte yansıtmaktadır.


22. Soru

Ekonominin dengesi nasıl ortaya çıkar?

Cevap

Reel mal ve hizmetlerin talebinin arzına eşit olduğunda var olan durumdur. Toplam arz eğrisinin toplam talep eğrisini kestiği noktada oluşur.


23. Soru

Toplam arz ve talep eğrilerinde meydana gelen bir değişme, ekonominin dengesini ne şekilde etkiler?

Cevap

• AD sabitken, AS sağa kayarsa, hasıla artar, fiyatlar düşer. • AS sabitken, AD sağa kayarsa, hasıla ve fiyatlar artar.


24. Soru

Toplam arz eğrisinin önemi nedir?

Cevap

Toplam talepteki bir değişmenin, ekonomiye etkisi toplam arz eğrisinin eğimine bağlıdır. Toplam talepte bir artış, AD’yi sağa kaydırır. Bu ise hasıla düzeyini ve fiyatlar genel düzeyini artırır. Ancak bu ikisinden hangisinin daha fazla etkileneceği toplam arz eğrisinin eğimine bağlıdır.


25. Soru

Toplam talep politikalarının etkilerinin arz şartlarıyla ilişkisini göstermek amacıyla toplam arz eğrisi için geçerli özel durumlar nelerdir?

Cevap

Keynesci Toplam Arz Eğrisi ve Klasik Toplam Arz Eğrisi olmak üzere iki özel durumu vardır.


26. Soru

Keynesci Toplam Arz Eğrisi nedir? Açıklayınız.

Cevap

Keynesci toplam arz eğrisi yatay olup, veri fiyat düzeyinde firmaların talep edilen miktarı arz edebileceği anlamına gelir. Bu görüşün altında, ekonomide işsizliğin varlığı varsayımı yatar. İşsizliğin varlığı, firmalara cari ücret düzeyinde, yani ücretleri artırmadan, diledikleri kadar iş gücü kullanma ve üretimlerini artırma imkânı verir.


27. Soru

Klasik Toplam Arz Eğrisi nedir ve ne amaçla kullanılır?

Cevap

Klasik toplam arz eğrisi düşey eksene paralel olup, fiyat düzeyi ne olursa olsun, ekonomideki toplam arz miktarının sabit olduğunu ima eder. Klasik durum, emek piyasasında her zaman tam istihdam koşullarının geçerli olduğu varsayımına dayanır. Yani ekonomi sürekli potansiyel veya tam istihdam hasılasını üretir.


28. Soru

Tam İstihdam veya Potansiyel Reel Gelir ne demektir?

Cevap

Doğal işsizlik oranında üretilen reel gelir düzeyidir. Ekonomi uzun dönem dengesindeyken üretilen reel gelirdir.


29. Soru

Toplam arz eğrisinin farklı durumlarında hangi politikaların etkinliğinden söz edilebilir?

Cevap

Keynesci durum ve klasik durumun etkinliğinden söz edilebilir.


30. Soru

Keynesci durumda genişletici para politikasının sonuçları nelerdir?

Cevap

Genişletici para politikası fiyat düzeyi sabitken, reel para arzını artırır, faiz haddi düşer. Yatırımlar canlanır ve toplam talep yükselir, AD sağa kayar. Sonuçta üretim hacmi, fiyatlar değişmeden artmış olur.


31. Soru

Klasik durum paranın nötrlüğü için para politikasının etkileri nelerdir?

Cevap

Klasik durumda para politikası sadece fiyatlar üzerinde etkili olmakta, hasıla düzeyi, reel para arzı ve faiz haddi gibi reel değişkenleri etkilememektedir. Bu durum para yansız ya da para nötrdür şeklinde açıklanmaktadır.


32. Soru

Yapışkanlık modellerinden biri olan Yapışkan Ücret Modeli nedir? Açıklayınız.

Cevap

Yapışkan ücret modeli, sabit bir nominal ücretin toplam arz açısından ne ifade ettiğini gösterir. Fiyat düzeyi ve hasıla miktarı arasındaki bu pozitif ilişki, nominal ücretlerin ayarlanmadığı süre içerisinde yukarıya doğru eğimli bir toplam arz eğrisinin varlığını ortaya koyar. Yapışkan ücret modelinde beklenmedik fiyat değişmeleri gerçekleşen reel ücreti hedeflenen reel ücretten farklılaştırarak istihdam düzeyini değiştirmek suretiyle pozitif eğimli bir toplam arz eğrisine yol açmaktadır.


33. Soru

Yapışkan Fiyat Modeli nedir? Kısaca açıklayınız.

Cevap

Yapışkan ücret modeli gibi yapışkan fiyat modeli de hasılanın doğal düzeyinden ayrılmasının, fiyatların beklenen düzeyinden farklı olmasıyla ilişkili olduğunu söyler.


34. Soru

Ücret ve fiyat yapışkanlığının nedenleri nelerdir?

Cevap

Koordinasyon Yetersizlikleri, Liste Maliyetleri ve Toplam Talep Dışsallıkları


35. Soru

Yapışkan Fiyat Modeli’nde ekonomik dalgalanmaların reel ücret üzerine etkisi nedir?

Cevap

Eğer bir firmanın fiyatı kısa dönemde değişmiyorsa toplam talepteki bir azalma firmanın satabileceği mal miktarını azaltır. Firma, satışlarındaki azalmaya üretimini kısarak ve emek talebini azaltarak Cevap verir. Böylece yapışkan fiyat modelinde, hasıladaki dalgalanma emek talep eğrisinde kaymalara yol açmaktadır. Hasıladaki dalgalanma tek bir emek talep eğrisi üzerinde hareketten çok emek talep eğrisindeki kaymalarla ilişkilidir. Böylece bu modelde reel ücret, ekonominin dalgalanmalarıyla aynı doğrultuda hareket etmekte, durgunluk dönemlerinde düşerken canlanma dönemlerinde yükselmektedir.


36. Soru

Koordinasyon yetersizliği nasıl yorumlanır?

Cevap

Fiyat katılıklarını koordinasyon yetersizliği ile ilişkilendirerek açıklama yaklaşımı olup, talep değişikliklerinde firmaların fiyatlarını ayarlama sürecini ön plana çıkarır. Koordinasyon problemleri, ücretlerin de aşağı doğru katı olduğunu, yani toplam talepte bir düşme hâlinde ücretlerin derhâl düşürülemediğini de bir ölçüde açıklar.


37. Soru

Toplam talep dışsallığı nedir?

Cevap

Bir firmanın fiyat ayarlamasının tüm öteki firmaların ürünleri için talep üzerindeki makroekonomik etkisi toplam talep dışsallığı olarak isimlendirilir.


38. Soru

Etkin ücret teorisinde savunulan düşünce nedir? Açıklayınız.

Cevap

Ücretlerle işçilerin verimliliği arasındaki ilişkiyi dikkate alarak firmaların ücretleri etkin ücret düzeyinde sabitlediklerini varsaymaktadır. Ücretler ile işçilerin verimliliği arasında varlığı öne sürülen bu basit düşünce esasında makroekonomik düşüncede bir devrim niteliği taşımaktadır.


39. Soru

Etkin ücret teorisinin diğer düşüncelere göre üstünlüğü nedir?

Cevap

Klasik, geleneksel Keynesci, paracı ve Yeni Klasik teorilerin işçilerin verimliliği üzerindeki bu türden reel etkileri göz önüne almamasıdır. Firmaların reel ücret ödemelerinin verimlilik üzerindeki etkilerini göz önünde bulundurmaları, onları ücretleri belli bir düzeyin altına düşürmemeye sevk edecektir.


40. Soru

Firmalar ve işçiler arasındaki çalışma şartları ve ücretler neden uzun zaman aralıklarında değişir?

Cevap

İşçilerin pek çoğu mevcut işlerine uzun süre devam etme beklentisindedirler. Çalışma şartları ve ücretler, sık sık olmamak üzere belirli aralıklarla olarak gözden geçirilir. Bunun nedeni sıkça ayarlamalar yapmanın maliyetinin yüksek olmasıdır.


41. Soru

Sözleşmeler ve uzun dönem ilişkilerinin firmalar ve işçiler arasındaki etkileri nedir?

Cevap

Enflasyon oranının düşük olduğu ekonomilerde ücretler genellikle parasal olarak belirlenir. Firmaların işçilere gelecek dönemde ödeyecekleri ücret dönem başında belirlenir. Benzer şekilde firmalar arasında da uzun dönemli anlaşmalar yapılarak mal alımına yönelik uzun dönemli sözleşmeler yapılır. Bu sözleşme süresince belirlenen fiyatlar dışında başka bir fiyat uygulanamaz. İşte tüm bu tür sözleşmeler ücretlerin ve fiyatların esnek değil, yapışkan olmasına neden olur.


42. Soru

Firmalarda fiyatların karışık ayarlanmasının sebebi nedir?

Cevap

Firmaların hiçbiri fiyatını ilk yükselten işletme konumuna düşmek istemeyecektir. Eğer herhangi bir firma fiyatını diğerlerinden önce yükseltirse piyasadaki payını kaybeder. Bu nedenle, fiyatlar yavaş bir şekilde ayarlanacak, esneklik gözlenemeyecektir. Fiyatlardaki bu yavaş ayarlanma ya da yapışkanlık pozitif eğimli bir toplam arz eğrisinin oluşmasına yol açar.


43. Soru

İçeridekiler- dışardakiler modeli nasıl bir düşünceyi savunmaktadır?

Cevap

Ücretlerin işsizliğe karşı neden hızlı şekilde tepki göstermediği sorununa bir başka bakış açısıyla açıklık getirmeye çalışmaktadır. Firmalar, işsizleri işe alıp istihdam etmek yerine, hâlen çalışmakta olan işçileri muhafaza etmek eğilimindedirler. Çünkü firmalar eski işçileri işten çıkarmanın, yenilerini eğitmenin maliyeti gibi nedenlerle elemanlarını değiştirmeyi ve yenilerinin istihdamını pek göze alamazlar, eskileri içerde tutmaya çalışırlar.


44. Soru

İçeridekiler- dışardakiler modelinde içerdekileri) ücretlerini indirmezler ise işsizlikle tehdit etmenin etkisi olmayacaktır. Bunun nedenleri nelerdir?

Cevap

Birincisi, tehdit edilenler belki ücret indirimini kabul edecek ama buna karşılık daha gayretsiz ve daha düşük verimle çalışacaklardır. Etkin ücret teorisine göre işçilerin işini yaparken göstereceği gayretin, benzeri işlerde çalışanlara göre kendi ücretlerinin durumuna bağlıdır. Firmalar, işçilerin gayretli çalışmaları için piyasanın üzerinde bir ücret ödemeyi tercih edebilirler. İkincisi, firmaların hâlen çalışan yüksek ücretli işçilerini çıkarıp işsizleri (dışarıdakileri) düşük ücretle istihdam etmesi hâlinde, bunlar bu sefer içerdekiler durumuna gelecek ve bir dahaki seferde öncekiler gibi ücret indirimlerine direneceklerdir.


45. Soru

Eksik bilgi modellerinden biri olan işçilerin yanlış algılama modeli nedir? Açıklayınız.

Cevap

Yapışkan ücret modelinden farklı olarak burada ücretlerin emek arz ve talebini dengelemek üzere serbest olduğu varsayılmaktadır. Ancak bu kez işçiler geçici bir süre için reel ve nominal ücretleri tam olarak ayırt edememektedir.


46. Soru

İşçilerin yanlış algılama modelinin temel unsurları nelerdir? Açıklayınız.

Cevap

Bu modelin iki temel unsuru emek arzı ve emek talebidir. Talep ve arz edilen emek miktarları beklenen reel ücrete bağlıdır. Burada emek arzı beklenen reel ücretlere bağlıdır. Buna göre işçiler ne kadar çalışacaklarının kararını verirken, beklenen reel ücret düzeyini göz önünde bulundururlar.


47. Soru

Beklenen reel ücret nasıl hesaplanır?

Cevap

Beklenen reel ücret nominal ücretin, fiyat düzeyine bölünmesi ile bulunmaktadır. Beklenen reel ücret, gerçek reel ücrete (wW/P) ve işçilerin fiyat düzeyini algılamalarına (P/Pe ) bağlı olmaktadır


48. Soru

İşçilerin yanılsama modelinde toplam arz eğrisinin yapışkan ücret modeline benzer olduğunu nasıl anlarız?

Cevap

İşçilerin yanılması modeli, fiyatların beklenen fiyatlardan farklı olmasının işçileri emek arzını değiştirmeye yönelttiğini söyler. Bu model, toplam arz eğrisinin yapışkan ücret modelindeki gibi olduğunu ima etmektedir.


49. Soru

Eksik Bilgi Modeli: Lucas Arz Eğrisi hangi düşünceyi kabul eder?

Cevap

Rasyonel beklentiler yaklaşımını makroekonomiye uygulayan R. Lucas’ın eksik bilgi modeli de piyasaların temizlendiğini ancak fiyatlar hakkındaki yanlış algılamalar nedeniyle kısa ve uzun dönem toplam arz eğrilerinin farklı olabileceğini varsayar.


50. Soru

Lucas eğrisinin kaç tane varsayımı vardır? Bunlar nelerdir?

Cevap

Lucas’ın modelinin üç varsayımı vardır: 1. Piyasalar temizlenmektedir, 2. Beklentiler rasyoneldir 3. Ekonomik birimlerin ekonomi konusundaki bilgileri tam değildir.


51. Soru

Beklentilerin rasyonel olması ne demektir?

Cevap

İnsanlar ellerindeki bilgileri kullanarak en iyi öngörüleri yapıyorlarsa bu şekilde oluşturulan beklentiler rasyoneldir. Ancak burada beklentilerin mutlak surette doğru olması gibi bir gereklilik yoktur. Ne var ki rasyonel beklentiler altında insanlar sürekli olarak hata yapmaz.


52. Soru

Eksik bilgi modellerinde para arzında beklenen değişmelerin sonucu nedir?

Cevap

Para arzında beklenen bir artışın hiçbir reel etkisi yoktur. Nominal ücretler para stokuyla aynı oranda artar ve sonuçlar klasik modelin sonuçları ile aynıdır: Para stoku, nominal ücretler, fiyatlar (hem gerçekleşen hem de beklenen değerler) hepsi aynı oranda artacaktır.


53. Soru

Eksik bilgi modellerinde para arzında beklenmeyen değişmelerin sonuçları nelerdir?

Cevap

Beklenmeyen değişmeler de para stokundaki değişmeler beklenmedik şekilde ortaya çıkarsa reel etkiler yapacaktır. Ancak bu etkiler öyle uzun süreli olmayacaktır, zira insanlar kısa sürede değişmeyi fark edip hesaplarını yeniden gözden geçirecektir. Paranın etkisi uzun dönemde sadece fiyatlar üzerinde olacaktır.


54. Soru

Toplam talep nedir?

Cevap

Toplam talep, her fiyat düzeyinde yapılması planlanan harcamalar toplamıdır.


55. Soru

Toplam arz nedir?

Cevap

Toplam arz, değişik fiyat düzeylerinde ekonomideki bütün firmaların arz etmeyi planladıkları hasıla miktarlarını gösterir.


56. Soru

Reel balans etkisi nedir?

Cevap

AD eğrisinin negatif eğimli oluşunu açıklamada yararlanılan etkilerden ilki, bazen reel ankes etkisi ya da servet etkisi de denilen, reel balans etkisidir. Bu etkiye göre, fiyatlar genel düzeyi düştüğünde, toplumun finansal varlıklarının reel değeri ya da satın alma gücü artar.


57. Soru

Zamanlararası ikame etkisi (faiz oranı etkisi) nedir?

Cevap

Zamanlararası ikame etkisi (faiz oranı etkisi), faiz oranları değiştikçe firma ve bireylerin alımlarındaki değişmedir. Örneğin düşük faiz, harcamaların bir kısmını gelecekten bugüne
kaydırırken, yüksek faiz durumunda ise harcamalar ertelenir.


58. Soru

Uluslararası ikame etkisi (açık ekonomi etkisi) nedir?

Cevap

Uluslararası ikame etkisi (açık ekonomi etkisi), fiyat düzeyi değiştikçe dış sektörün harcamalarındaki değişmedir.


59. Soru

Ülkenin ihraç mallarına olan talebin düşmesinin sonucu nedir?

Cevap

Ülkenin ihraç mallarına olan talebin düşmesi, toplam talep eğrisini sola kaydıracaktır. Toplam talebin sola kaymasının nedeni IS eğrisinin sola kaymasıdır.


60. Soru

Yeni kredi kartı uygulamasının yaygınlaşması toplam talep eğrisi açısından ne doğurabilir?

Cevap

Yeni kredi kartı uygulamasının yaygınlaşması toplam talep eğrisinin sağa kaymasına neden olacaktır, çünkü para talebi azaldığından LM eğrisi sağa kayacaktır.


61. Soru

Savaş nedeniyle kamu harcamalarının artışı toplam talep eğrisi açısından ne sonuçlar doğurabilir?

Cevap

Savaş nedeniyle kamu harcamalarının artışı toplam talebi sağa kaydırırken vergilerin artışı toplam talebi sola kaydıracaktır. Çünkü her ikisi de IS eğrisini etkileyecektir.


62. Soru

Tüketicilerin gelirlerine ilişkin olarak gelecek hakkındaki iyimser bekleyişleri toplam talep açısından ne doğurabilir?

Cevap

Tüketicilerin gelirlerine ilişflkin olarak gelecek hakkındaki iyimser bekleyişleri, yatırım ve  tüketim harcamalarının artmasına neden olacak; bu da toplam talep eğrisini sağa kaydıracaktır. Gelecek hakkındaki bekleyişlerin kötümser olması durumunda ise toplam talep
eğrisi sola kayacaktır. Beklentilerle ilgili her iki durum da IS eğrisinde kaymalara yol açmaktadır.


63. Soru

Ekonominin dengesi ne anlama gelmektedir?

Cevap

Ekonominin Dengesi, reel mal ve hizmetlerin talebinin arzına eşit olduğunda varolan durumdur. 


64. Soru

Ekonominin dengesi nerede oluşur?

Cevap

Toplam arz eğrisinin toplam talep eğrisini kestiği noktada oluşur.


65. Soru

Toplam arz eğrisinin eğiminin önemi nedir?

Cevap

Toplam talepte bir değişim, toplam talep eğsininin konumunu değiştirir. Bunun sonucunda ise hasıla düzeyi ve fiyatlar genel düzeyi değişir. Ancak bu ikisinden hangisinin daha fazla etkileneceği toplam arz eğrisinin eğimine bağlıdır.


66. Soru

Keynesyenci toplam arz eğrisi nasıldır?

Cevap

Keynesci toplam arz eğrisi yatay olup, veri fiyat düzeyinde firmaların talep edilen her miktarı arz edebileceğni ima eder.


67. Soru

Klasik toplam arz eğrisi nasıldır?

Cevap

Klasik toplam arz eğrisi düşey eksene paralel olup, fiyat düzeyi ne olursa olsun, ekonomideki toplam arz miktarının sabit olduğunu ima eder.


68. Soru

Potansiyel reel gelir (tam istihdam) nedir?

Cevap

Tam İstihdam veya Potansiyel Reel Gelir, doğal işsizlik oranında üretilen reel gelir düzeyidir. Ekonomi uzun dönem dengesindeyken üretilen reel gelirdir.


69. Soru

AS’nin pozitif eğimli oluşunu ekonomistler hangi modellerle açıklarlar?

Cevap

AS’nin pozitif eğimli oluşunu yeni keynesyenler yapışkanlık modelleri ile açıklarken yeni klasikler eksik bilgi modellerini kullanırlar.


70. Soru

Yapışkan fiyat modeli nedir?

Cevap

Yapışkan fiyat modeli hasılanın doğal düzeyinden ayrılmasının, fiyatların beklenen düzeyinden farklı olmasıyla ilişkili olduğunu söyler.


71. Soru

Toplam talep dışsallığı nedir?

Cevap

Bir firmanın fiyat ayarlamasının tüm öteki firmaların ürünleri için talep üzerindeki  makroekonomik etkisi toplam talep dışsallığı olarak isimlendirilir.


72. Soru

Eksik bilgi modellerinden Lucas’ın modeli nasıl oluşur?

Cevap

Fiyatlar beklenen fiyatlardan daha yüksek olduğu zaman, üreticiler (firmalar) ürettikleri ürünlerin nispi fiyatlarının arttığı sonucunu çıkarır, bu ise üreticileri üretimlerini artırma yönünde teşvik eder.


73. Soru

İşçilerin yanılması modeli nedir?

Cevap

İşçilerin yanılması modeli, fiyatların beklenen fiyatlardan farklı olmasının işçileri emek arzını değiştirmeye yönelttiğini söyler. Buna göre fiyat düzeyi beklenen fiyat düzeyinden farklı olduğu zaman hasıla da potansiyel düzeyinden farklı olur.


1. Soru

Toplam arz ne demektir?

Cevap

Toplam arz, değişik fiyat düzeylerinde ekonomideki bütün firmaların arz etmeyi planladıkları hasıla miktarlarını gösterir.

2. Soru

Veri bir fiyat düzeyinde mal ve para piyasalarının dengede olduğu hasıla düzeyini hangi eğri belirler?

Cevap

IS-LM eğrisi

3. Soru

Toplam talep eğrisinin işlevi nedir?

Cevap

Toplam talep eğrisi, her fiyat düzeyinde para ve mal piyasalarının dengede olduğu hasıla düzeylerini gösterir.

4. Soru

AD eğrisinin negatif eğime sahip olmasının nedenleri nelerdir?

Cevap

1. Reel Balans Etkisi 2. Zamanlararası İkame Etkisi ya da Faiz Etkisi 3. Uluslararası İkame Etkisi ya da Açık Ekonomi Etkisi

5. Soru

Reel Balans Etkisi nedir?

Cevap

Fiyat düzeyindeki bir değişme sonucunda T ile ifade edilen varlıkların satın alma gücündeki değişmedir.

6. Soru

Faiz Oranı Etkisi nedir?

Cevap

Faiz oranları değiştikçe firma ve bireylerin alımlarındaki değişmedir.

7. Soru

Açık Ekonomi Etkisi nedir?

Cevap

Fiyat düzeyi değiştikçe dış sektörün harcamalarındaki değişmedir.

8. Soru

Fiyat düzeyindeki bir artış hangi duruma yol açar?

Cevap

Fiyat düzeyindeki bir artış düşük reel toplam talep miktarına neden olur.

9. Soru

Zamanlararası ikame etkisi ne demektir?

Cevap

Sonraki bir tarihte alınması planlanan mal ve hizmetlerin bugün alınacak olması zamanlararası ikame etkisi olarak adlandırılır.

10. Soru

Faiz oranının artması durumunda ne olur?

Cevap

Harcamalar ertelenir, insanlar daha fazla tasarrufa yönelerek tüketimlerini kısma eğilimine girerler.

11. Soru

Toplam talep eğrisinin eğiminin mutlak değeri küçülürse nasıl bir durum ortaya çıkar?

Cevap

Fiyat düzeyindeki değişmelerin gelir ve hasıla düzeyine etkisi artar.

12. Soru

AD eğrisinin eğimini belirleyen etmen nedir?

Cevap

Reel para stokundaki değişmelerin, denge harcama ve hasıla düzeyi üzerindeki etkisidir.

13. Soru

IS eğrisinin düşey olmasının nedeni nedir?

Cevap

LM eğrisinde fiyat düzeyindeki değişmelere bağlı kaymaların hasıla düzeyi üzerinde herhangi bir etki yapmasını önlemektedir.

14. Soru

Toplam talep eğrisinin kaymasına yol açan nedenler kaça ayrılır? Açıklayınız.

Cevap

Toplam talep eğrisinin kaymasına yol açan nedenler iki kısımda incelenebilir. Birincisi kamu otoritelerinin yürüttüğü ekonomi politikalarına bağlı olarak toplam talep eğrisinin sağa veya sola kaymasıdır. Diğer kaynağı ise talep şokları olarak adlandırılan ve tamamen politika uygulamaları dışında bir kısım nedenlerle ortaya çıkan kaymalardır.

15. Soru

Toplam talep eğrisini sağa ya da sola kaydıran politikalar nelerdir?

Cevap

Toplam talep eğrisini sola kaydıran bir ekonomi politikası daraltıcı talep yönlü politika olarak adlandırılırken toplam talep eğrisini sağa kaydıran politikalar genişletici politikalardır.

16. Soru

Daraltıcı bir maliye politikasının IS eğrisine etkisi nedir?

Cevap

Daraltıcı bir maliye politikası ise genişletici politikaların aksine ve yine aynı mekanizmayla, ancak bu kez IS eğrisini sola kaydırarak toplam talep eğrisini sola doğru kaydıracaktır.

17. Soru

Nominal para stokunun artması durumunun sonuçları nedir?

Cevap

Nominal para stokunun artması, her bir fiyat düzeyinde reel para arzının artması demektir. Buna bağlı olarak faiz oranları düşer ve halkın reel balanslara talebi artar. Faiz oranlarının düşmesi toplam talebi uyararak denge gelir ve harcama düzeyini yükseltir.

18. Soru

Talep şokları ne demektir?

Cevap

Ekonominin işleyiş sürecinde, bireylerin davranışlarında ve bekleyişlerinde meydana gelen değişmelerle, kamu otoritelerinin ekonomi politikaları dışında yaptığı uygulamalar talep şokları olarak adlandırılmaktadır.

19. Soru

Toplam talep eğrisindeki kaymalara neden olan şokların etkileri nelerdir?

Cevap

• Ülkenin ihraç mallarına olan talebin düşmesi, toplam talep eğrisini sola kaydıracaktır. Toplam talebin sola kaymasının nedeni IS eğrisinin sola kaymasıdır. • Yeni kredi kartı uygulamasının yaygınlaşması toplam talep eğrisinin sağa kaymasına neden olacaktır, çünkü para talebi azaldığından LM eğrisi sağa kayacaktır. • Savaş nedeniyle kamu harcamalarının artışı toplam talebi sağa kaydırırken vergilerin artışı toplam talebi sola kaydıracaktır. Çünkü her ikisi de IS eğrisini etkileyecektir.

20. Soru

Toplam arz eğrisine ihtiyaç duyulmasının sebebi nedir?

Cevap

Toplam talep eğrisi, fiyat düzeyi ve hasıla miktarı arasındaki bir ilişkiyi göstermekle birlikte, fiyat düzeyi ve reel hasılanın nasıl belirlendiği konusunda yeterli bilgiyi vermez. Bu iki değişkeni belirlemeye yönelik analizimizi tamamlamak için toplam talep eğrisini kesen ve yine fiyat düzeyi ile hasıla miktarı arasındaki ilişkiyi gösteren bir başka eğriye gerek vardır, ki bu da toplam arz eğrisidir. Toplam talep ve toplam arz eğrileri birlikte ekonominin fiyat düzeyini ve hasıla miktarını belirlemektedir.

21. Soru

Toplam arz eğrisi hangi nicelikleri açıklar?

Cevap

Toplam arz, farklı fiyat düzeylerinde, ekonomideki bütün firmaların arz etmeyi planladıkları hasıla miktarlarını gösterir. Firmaların arz etmek istedikleri miktar, mallarını satınca alacakları para kadar (ki bunu fiyat düzeyi belirler), bunları üretmek için kullandıkları faktörlere (özellikle iş gücüne) ödenen paraya da bağlıdır. Şu hâlde toplam arz (AS) eğrisi, mal ve faktör piyasalarının şartlarını birlikte yansıtmaktadır.

22. Soru

Ekonominin dengesi nasıl ortaya çıkar?

Cevap

Reel mal ve hizmetlerin talebinin arzına eşit olduğunda var olan durumdur. Toplam arz eğrisinin toplam talep eğrisini kestiği noktada oluşur.

23. Soru

Toplam arz ve talep eğrilerinde meydana gelen bir değişme, ekonominin dengesini ne şekilde etkiler?

Cevap

• AD sabitken, AS sağa kayarsa, hasıla artar, fiyatlar düşer. • AS sabitken, AD sağa kayarsa, hasıla ve fiyatlar artar.

24. Soru

Toplam arz eğrisinin önemi nedir?

Cevap

Toplam talepteki bir değişmenin, ekonomiye etkisi toplam arz eğrisinin eğimine bağlıdır. Toplam talepte bir artış, AD’yi sağa kaydırır. Bu ise hasıla düzeyini ve fiyatlar genel düzeyini artırır. Ancak bu ikisinden hangisinin daha fazla etkileneceği toplam arz eğrisinin eğimine bağlıdır.

25. Soru

Toplam talep politikalarının etkilerinin arz şartlarıyla ilişkisini göstermek amacıyla toplam arz eğrisi için geçerli özel durumlar nelerdir?

Cevap

Keynesci Toplam Arz Eğrisi ve Klasik Toplam Arz Eğrisi olmak üzere iki özel durumu vardır.

26. Soru

Keynesci Toplam Arz Eğrisi nedir? Açıklayınız.

Cevap

Keynesci toplam arz eğrisi yatay olup, veri fiyat düzeyinde firmaların talep edilen miktarı arz edebileceği anlamına gelir. Bu görüşün altında, ekonomide işsizliğin varlığı varsayımı yatar. İşsizliğin varlığı, firmalara cari ücret düzeyinde, yani ücretleri artırmadan, diledikleri kadar iş gücü kullanma ve üretimlerini artırma imkânı verir.

27. Soru

Klasik Toplam Arz Eğrisi nedir ve ne amaçla kullanılır?

Cevap

Klasik toplam arz eğrisi düşey eksene paralel olup, fiyat düzeyi ne olursa olsun, ekonomideki toplam arz miktarının sabit olduğunu ima eder. Klasik durum, emek piyasasında her zaman tam istihdam koşullarının geçerli olduğu varsayımına dayanır. Yani ekonomi sürekli potansiyel veya tam istihdam hasılasını üretir.

28. Soru

Tam İstihdam veya Potansiyel Reel Gelir ne demektir?

Cevap

Doğal işsizlik oranında üretilen reel gelir düzeyidir. Ekonomi uzun dönem dengesindeyken üretilen reel gelirdir.

29. Soru

Toplam arz eğrisinin farklı durumlarında hangi politikaların etkinliğinden söz edilebilir?

Cevap

Keynesci durum ve klasik durumun etkinliğinden söz edilebilir.

30. Soru

Keynesci durumda genişletici para politikasının sonuçları nelerdir?

Cevap

Genişletici para politikası fiyat düzeyi sabitken, reel para arzını artırır, faiz haddi düşer. Yatırımlar canlanır ve toplam talep yükselir, AD sağa kayar. Sonuçta üretim hacmi, fiyatlar değişmeden artmış olur.

31. Soru

Klasik durum paranın nötrlüğü için para politikasının etkileri nelerdir?

Cevap

Klasik durumda para politikası sadece fiyatlar üzerinde etkili olmakta, hasıla düzeyi, reel para arzı ve faiz haddi gibi reel değişkenleri etkilememektedir. Bu durum para yansız ya da para nötrdür şeklinde açıklanmaktadır.

32. Soru

Yapışkanlık modellerinden biri olan Yapışkan Ücret Modeli nedir? Açıklayınız.

Cevap

Yapışkan ücret modeli, sabit bir nominal ücretin toplam arz açısından ne ifade ettiğini gösterir. Fiyat düzeyi ve hasıla miktarı arasındaki bu pozitif ilişki, nominal ücretlerin ayarlanmadığı süre içerisinde yukarıya doğru eğimli bir toplam arz eğrisinin varlığını ortaya koyar. Yapışkan ücret modelinde beklenmedik fiyat değişmeleri gerçekleşen reel ücreti hedeflenen reel ücretten farklılaştırarak istihdam düzeyini değiştirmek suretiyle pozitif eğimli bir toplam arz eğrisine yol açmaktadır.

33. Soru

Yapışkan Fiyat Modeli nedir? Kısaca açıklayınız.

Cevap

Yapışkan ücret modeli gibi yapışkan fiyat modeli de hasılanın doğal düzeyinden ayrılmasının, fiyatların beklenen düzeyinden farklı olmasıyla ilişkili olduğunu söyler.

34. Soru

Ücret ve fiyat yapışkanlığının nedenleri nelerdir?

Cevap

Koordinasyon Yetersizlikleri, Liste Maliyetleri ve Toplam Talep Dışsallıkları

35. Soru

Yapışkan Fiyat Modeli’nde ekonomik dalgalanmaların reel ücret üzerine etkisi nedir?

Cevap

Eğer bir firmanın fiyatı kısa dönemde değişmiyorsa toplam talepteki bir azalma firmanın satabileceği mal miktarını azaltır. Firma, satışlarındaki azalmaya üretimini kısarak ve emek talebini azaltarak Cevap verir. Böylece yapışkan fiyat modelinde, hasıladaki dalgalanma emek talep eğrisinde kaymalara yol açmaktadır. Hasıladaki dalgalanma tek bir emek talep eğrisi üzerinde hareketten çok emek talep eğrisindeki kaymalarla ilişkilidir. Böylece bu modelde reel ücret, ekonominin dalgalanmalarıyla aynı doğrultuda hareket etmekte, durgunluk dönemlerinde düşerken canlanma dönemlerinde yükselmektedir.

36. Soru

Koordinasyon yetersizliği nasıl yorumlanır?

Cevap

Fiyat katılıklarını koordinasyon yetersizliği ile ilişkilendirerek açıklama yaklaşımı olup, talep değişikliklerinde firmaların fiyatlarını ayarlama sürecini ön plana çıkarır. Koordinasyon problemleri, ücretlerin de aşağı doğru katı olduğunu, yani toplam talepte bir düşme hâlinde ücretlerin derhâl düşürülemediğini de bir ölçüde açıklar.

37. Soru

Toplam talep dışsallığı nedir?

Cevap

Bir firmanın fiyat ayarlamasının tüm öteki firmaların ürünleri için talep üzerindeki makroekonomik etkisi toplam talep dışsallığı olarak isimlendirilir.

38. Soru

Etkin ücret teorisinde savunulan düşünce nedir? Açıklayınız.

Cevap

Ücretlerle işçilerin verimliliği arasındaki ilişkiyi dikkate alarak firmaların ücretleri etkin ücret düzeyinde sabitlediklerini varsaymaktadır. Ücretler ile işçilerin verimliliği arasında varlığı öne sürülen bu basit düşünce esasında makroekonomik düşüncede bir devrim niteliği taşımaktadır.

39. Soru

Etkin ücret teorisinin diğer düşüncelere göre üstünlüğü nedir?

Cevap

Klasik, geleneksel Keynesci, paracı ve Yeni Klasik teorilerin işçilerin verimliliği üzerindeki bu türden reel etkileri göz önüne almamasıdır. Firmaların reel ücret ödemelerinin verimlilik üzerindeki etkilerini göz önünde bulundurmaları, onları ücretleri belli bir düzeyin altına düşürmemeye sevk edecektir.

40. Soru

Firmalar ve işçiler arasındaki çalışma şartları ve ücretler neden uzun zaman aralıklarında değişir?

Cevap

İşçilerin pek çoğu mevcut işlerine uzun süre devam etme beklentisindedirler. Çalışma şartları ve ücretler, sık sık olmamak üzere belirli aralıklarla olarak gözden geçirilir. Bunun nedeni sıkça ayarlamalar yapmanın maliyetinin yüksek olmasıdır.

41. Soru

Sözleşmeler ve uzun dönem ilişkilerinin firmalar ve işçiler arasındaki etkileri nedir?

Cevap

Enflasyon oranının düşük olduğu ekonomilerde ücretler genellikle parasal olarak belirlenir. Firmaların işçilere gelecek dönemde ödeyecekleri ücret dönem başında belirlenir. Benzer şekilde firmalar arasında da uzun dönemli anlaşmalar yapılarak mal alımına yönelik uzun dönemli sözleşmeler yapılır. Bu sözleşme süresince belirlenen fiyatlar dışında başka bir fiyat uygulanamaz. İşte tüm bu tür sözleşmeler ücretlerin ve fiyatların esnek değil, yapışkan olmasına neden olur.

42. Soru

Firmalarda fiyatların karışık ayarlanmasının sebebi nedir?

Cevap

Firmaların hiçbiri fiyatını ilk yükselten işletme konumuna düşmek istemeyecektir. Eğer herhangi bir firma fiyatını diğerlerinden önce yükseltirse piyasadaki payını kaybeder. Bu nedenle, fiyatlar yavaş bir şekilde ayarlanacak, esneklik gözlenemeyecektir. Fiyatlardaki bu yavaş ayarlanma ya da yapışkanlık pozitif eğimli bir toplam arz eğrisinin oluşmasına yol açar.

43. Soru

İçeridekiler- dışardakiler modeli nasıl bir düşünceyi savunmaktadır?

Cevap

Ücretlerin işsizliğe karşı neden hızlı şekilde tepki göstermediği sorununa bir başka bakış açısıyla açıklık getirmeye çalışmaktadır. Firmalar, işsizleri işe alıp istihdam etmek yerine, hâlen çalışmakta olan işçileri muhafaza etmek eğilimindedirler. Çünkü firmalar eski işçileri işten çıkarmanın, yenilerini eğitmenin maliyeti gibi nedenlerle elemanlarını değiştirmeyi ve yenilerinin istihdamını pek göze alamazlar, eskileri içerde tutmaya çalışırlar.

44. Soru

İçeridekiler- dışardakiler modelinde içerdekileri) ücretlerini indirmezler ise işsizlikle tehdit etmenin etkisi olmayacaktır. Bunun nedenleri nelerdir?

Cevap

Birincisi, tehdit edilenler belki ücret indirimini kabul edecek ama buna karşılık daha gayretsiz ve daha düşük verimle çalışacaklardır. Etkin ücret teorisine göre işçilerin işini yaparken göstereceği gayretin, benzeri işlerde çalışanlara göre kendi ücretlerinin durumuna bağlıdır. Firmalar, işçilerin gayretli çalışmaları için piyasanın üzerinde bir ücret ödemeyi tercih edebilirler. İkincisi, firmaların hâlen çalışan yüksek ücretli işçilerini çıkarıp işsizleri (dışarıdakileri) düşük ücretle istihdam etmesi hâlinde, bunlar bu sefer içerdekiler durumuna gelecek ve bir dahaki seferde öncekiler gibi ücret indirimlerine direneceklerdir.

45. Soru

Eksik bilgi modellerinden biri olan işçilerin yanlış algılama modeli nedir? Açıklayınız.

Cevap

Yapışkan ücret modelinden farklı olarak burada ücretlerin emek arz ve talebini dengelemek üzere serbest olduğu varsayılmaktadır. Ancak bu kez işçiler geçici bir süre için reel ve nominal ücretleri tam olarak ayırt edememektedir.

46. Soru

İşçilerin yanlış algılama modelinin temel unsurları nelerdir? Açıklayınız.

Cevap

Bu modelin iki temel unsuru emek arzı ve emek talebidir. Talep ve arz edilen emek miktarları beklenen reel ücrete bağlıdır. Burada emek arzı beklenen reel ücretlere bağlıdır. Buna göre işçiler ne kadar çalışacaklarının kararını verirken, beklenen reel ücret düzeyini göz önünde bulundururlar.

47. Soru

Beklenen reel ücret nasıl hesaplanır?

Cevap

Beklenen reel ücret nominal ücretin, fiyat düzeyine bölünmesi ile bulunmaktadır. Beklenen reel ücret, gerçek reel ücrete (wW/P) ve işçilerin fiyat düzeyini algılamalarına (P/Pe ) bağlı olmaktadır

48. Soru

İşçilerin yanılsama modelinde toplam arz eğrisinin yapışkan ücret modeline benzer olduğunu nasıl anlarız?

Cevap

İşçilerin yanılması modeli, fiyatların beklenen fiyatlardan farklı olmasının işçileri emek arzını değiştirmeye yönelttiğini söyler. Bu model, toplam arz eğrisinin yapışkan ücret modelindeki gibi olduğunu ima etmektedir.

49. Soru

Eksik Bilgi Modeli: Lucas Arz Eğrisi hangi düşünceyi kabul eder?

Cevap

Rasyonel beklentiler yaklaşımını makroekonomiye uygulayan R. Lucas’ın eksik bilgi modeli de piyasaların temizlendiğini ancak fiyatlar hakkındaki yanlış algılamalar nedeniyle kısa ve uzun dönem toplam arz eğrilerinin farklı olabileceğini varsayar.

50. Soru

Lucas eğrisinin kaç tane varsayımı vardır? Bunlar nelerdir?

Cevap

Lucas’ın modelinin üç varsayımı vardır: 1. Piyasalar temizlenmektedir, 2. Beklentiler rasyoneldir 3. Ekonomik birimlerin ekonomi konusundaki bilgileri tam değildir.

51. Soru

Beklentilerin rasyonel olması ne demektir?

Cevap

İnsanlar ellerindeki bilgileri kullanarak en iyi öngörüleri yapıyorlarsa bu şekilde oluşturulan beklentiler rasyoneldir. Ancak burada beklentilerin mutlak surette doğru olması gibi bir gereklilik yoktur. Ne var ki rasyonel beklentiler altında insanlar sürekli olarak hata yapmaz.

52. Soru

Eksik bilgi modellerinde para arzında beklenen değişmelerin sonucu nedir?

Cevap

Para arzında beklenen bir artışın hiçbir reel etkisi yoktur. Nominal ücretler para stokuyla aynı oranda artar ve sonuçlar klasik modelin sonuçları ile aynıdır: Para stoku, nominal ücretler, fiyatlar (hem gerçekleşen hem de beklenen değerler) hepsi aynı oranda artacaktır.

53. Soru

Eksik bilgi modellerinde para arzında beklenmeyen değişmelerin sonuçları nelerdir?

Cevap

Beklenmeyen değişmeler de para stokundaki değişmeler beklenmedik şekilde ortaya çıkarsa reel etkiler yapacaktır. Ancak bu etkiler öyle uzun süreli olmayacaktır, zira insanlar kısa sürede değişmeyi fark edip hesaplarını yeniden gözden geçirecektir. Paranın etkisi uzun dönemde sadece fiyatlar üzerinde olacaktır.

54. Soru

Toplam talep nedir?

Cevap

Toplam talep, her fiyat düzeyinde yapılması planlanan harcamalar toplamıdır.

55. Soru

Toplam arz nedir?

Cevap

Toplam arz, değişik fiyat düzeylerinde ekonomideki bütün firmaların arz etmeyi planladıkları hasıla miktarlarını gösterir.

56. Soru

Reel balans etkisi nedir?

Cevap

AD eğrisinin negatif eğimli oluşunu açıklamada yararlanılan etkilerden ilki, bazen reel ankes etkisi ya da servet etkisi de denilen, reel balans etkisidir. Bu etkiye göre, fiyatlar genel düzeyi düştüğünde, toplumun finansal varlıklarının reel değeri ya da satın alma gücü artar.

57. Soru

Zamanlararası ikame etkisi (faiz oranı etkisi) nedir?

Cevap

Zamanlararası ikame etkisi (faiz oranı etkisi), faiz oranları değiştikçe firma ve bireylerin alımlarındaki değişmedir. Örneğin düşük faiz, harcamaların bir kısmını gelecekten bugüne
kaydırırken, yüksek faiz durumunda ise harcamalar ertelenir.

58. Soru

Uluslararası ikame etkisi (açık ekonomi etkisi) nedir?

Cevap

Uluslararası ikame etkisi (açık ekonomi etkisi), fiyat düzeyi değiştikçe dış sektörün harcamalarındaki değişmedir.

59. Soru

Ülkenin ihraç mallarına olan talebin düşmesinin sonucu nedir?

Cevap

Ülkenin ihraç mallarına olan talebin düşmesi, toplam talep eğrisini sola kaydıracaktır. Toplam talebin sola kaymasının nedeni IS eğrisinin sola kaymasıdır.

60. Soru

Yeni kredi kartı uygulamasının yaygınlaşması toplam talep eğrisi açısından ne doğurabilir?

Cevap

Yeni kredi kartı uygulamasının yaygınlaşması toplam talep eğrisinin sağa kaymasına neden olacaktır, çünkü para talebi azaldığından LM eğrisi sağa kayacaktır.

61. Soru

Savaş nedeniyle kamu harcamalarının artışı toplam talep eğrisi açısından ne sonuçlar doğurabilir?

Cevap

Savaş nedeniyle kamu harcamalarının artışı toplam talebi sağa kaydırırken vergilerin artışı toplam talebi sola kaydıracaktır. Çünkü her ikisi de IS eğrisini etkileyecektir.

62. Soru

Tüketicilerin gelirlerine ilişkin olarak gelecek hakkındaki iyimser bekleyişleri toplam talep açısından ne doğurabilir?

Cevap

Tüketicilerin gelirlerine ilişflkin olarak gelecek hakkındaki iyimser bekleyişleri, yatırım ve  tüketim harcamalarının artmasına neden olacak; bu da toplam talep eğrisini sağa kaydıracaktır. Gelecek hakkındaki bekleyişlerin kötümser olması durumunda ise toplam talep
eğrisi sola kayacaktır. Beklentilerle ilgili her iki durum da IS eğrisinde kaymalara yol açmaktadır.

63. Soru

Ekonominin dengesi ne anlama gelmektedir?

Cevap

Ekonominin Dengesi, reel mal ve hizmetlerin talebinin arzına eşit olduğunda varolan durumdur. 

64. Soru

Ekonominin dengesi nerede oluşur?

Cevap

Toplam arz eğrisinin toplam talep eğrisini kestiği noktada oluşur.

65. Soru

Toplam arz eğrisinin eğiminin önemi nedir?

Cevap

Toplam talepte bir değişim, toplam talep eğsininin konumunu değiştirir. Bunun sonucunda ise hasıla düzeyi ve fiyatlar genel düzeyi değişir. Ancak bu ikisinden hangisinin daha fazla etkileneceği toplam arz eğrisinin eğimine bağlıdır.

66. Soru

Keynesyenci toplam arz eğrisi nasıldır?

Cevap

Keynesci toplam arz eğrisi yatay olup, veri fiyat düzeyinde firmaların talep edilen her miktarı arz edebileceğni ima eder.

67. Soru

Klasik toplam arz eğrisi nasıldır?

Cevap

Klasik toplam arz eğrisi düşey eksene paralel olup, fiyat düzeyi ne olursa olsun, ekonomideki toplam arz miktarının sabit olduğunu ima eder.

68. Soru

Potansiyel reel gelir (tam istihdam) nedir?

Cevap

Tam İstihdam veya Potansiyel Reel Gelir, doğal işsizlik oranında üretilen reel gelir düzeyidir. Ekonomi uzun dönem dengesindeyken üretilen reel gelirdir.

69. Soru

AS’nin pozitif eğimli oluşunu ekonomistler hangi modellerle açıklarlar?

Cevap

AS’nin pozitif eğimli oluşunu yeni keynesyenler yapışkanlık modelleri ile açıklarken yeni klasikler eksik bilgi modellerini kullanırlar.

70. Soru

Yapışkan fiyat modeli nedir?

Cevap

Yapışkan fiyat modeli hasılanın doğal düzeyinden ayrılmasının, fiyatların beklenen düzeyinden farklı olmasıyla ilişkili olduğunu söyler.

71. Soru

Toplam talep dışsallığı nedir?

Cevap

Bir firmanın fiyat ayarlamasının tüm öteki firmaların ürünleri için talep üzerindeki  makroekonomik etkisi toplam talep dışsallığı olarak isimlendirilir.

72. Soru

Eksik bilgi modellerinden Lucas’ın modeli nasıl oluşur?

Cevap

Fiyatlar beklenen fiyatlardan daha yüksek olduğu zaman, üreticiler (firmalar) ürettikleri ürünlerin nispi fiyatlarının arttığı sonucunu çıkarır, bu ise üreticileri üretimlerini artırma yönünde teşvik eder.

73. Soru

İşçilerin yanılması modeli nedir?

Cevap

İşçilerin yanılması modeli, fiyatların beklenen fiyatlardan farklı olmasının işçileri emek arzını değiştirmeye yönelttiğini söyler. Buna göre fiyat düzeyi beklenen fiyat düzeyinden farklı olduğu zaman hasıla da potansiyel düzeyinden farklı olur.

İlgili Makaleler

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.